5-amaliy mashg’ulot: Yarimo’tkazgichlarda p-n o’tishga doir masalalr yechish



Download 255,13 Kb.
bet1/2
Sana02.12.2022
Hajmi255,13 Kb.
#876885
  1   2
Bog'liq
5-amaliy


5-amaliy mashg’ulot: Yarimo’tkazgichlarda p-n o’tishga doir masalalr yechish.

Mikroelektron asboblarning asosi bu p-n o’tishdan iborat bo’lib, p-n o’tish kirishma atomlarining berilgan yarimo’tkazgich materialiga diffuziya qilish yo’li bilan hosil qilinadi. Bunda agar asosiy yarimo’tkazgich material n- tipli bo’lsa, unda uning sirtiga aksteptor kirishma atomi diffuziya qilish agar asosiy material p- tipli bo’lsa unda uning sirtiga donor kirishma atomi diffuziya qilish yo’li bilan p-n o’tish hosil qilinadi. Albatta, bunday holatda diffuziya harorati shunday tanlab olinishi zarurki, unda yarimo’tkazgich sirtiga diffuziya yordamida kiritilgan kirishma atomlari konsentratsiyasi asosan yarimo’tkazgichda unga teskari tabiatda bo’lgan kirishma atomlari konstentrastiyasi ko’p bo’lishi lozim (rasm). n- tipli yarimo’tkazgichga, aksteptor kirishma atomlari diffuziyasi taqsimoti ko’rsatilgan. Bunda I-sohada diffuziya orqali kiritilgan aksteptor kirishma atomlari konstentrastiyasi (Na) kristallda mavjud bulgan donor kirishma atomlari konstentrastiyasidan (Nd) ko’p bo’lgani uchun (Na >Nd), bu soha p- tipli o’tkazuvchanlikka ega bo’lib qoladi.


II-sohada Na=Nd teng bo’lgani uchun, material p-ham, n-ham tip bo’lmasdan xususiy yarimo’tkazgich xossasini egalaydi. Kristall sirtidan Na=Nd bo’lgan masofa p-n- o’tish chuqurligi deb ataladi.
III-sohada esa ko’rinib turganday Nd > Na bo’lganligi uchun material n - tipli o’tkazuvchanlikka ega holda qoladi.
Shunday qilib material siritida p-n- o’tish hosil qilinadi. p-n- chuqurligi albatta diffuziya qalinligi kirishma atomi diffuziyasi koeffetsiyenti va haroratga bog’liq bo’ladi.
Elektronlarning diffuzion tok zichligi Idif gradiyenti konsentratsiyasiga to’g’ri proporstional bo’lib, quyidagi formula orqali topiladi:
(7.1)
Kovaklarning diffuzion tok zichligi:
(7.2)
Bu erda Dn, Dp – elektron va kovaklarning diffuziya koeffitsiyenti.
Elektron va kovaklarning dreyf tok zichligi:
(7.3)
(7.4)
Umumiy tok zichligi:
(7.5)
(7.6)
Kremniy uchun Dn=38 sm2/s, Dp=13 sm2/s.
p–n o’tishning kontakt potenstiallar farqi:
(7.7)
Bu erda: nn – n tipli yarimo’tkazgichli materialdagi elektronlarning konsentratsiyasi, pp – p-tipli yarimo’tkazgichli materialdagi kovaklarning konsentratsiyasi. Nd, Na – kirishma atomlarning donor va aksteptor sathi konsentratsiyasi.
nn=Nd, pp=Na (7.8)
To’siq sig’imi:
(7.9)
p-n –o’tishining volt-amper tavsifi:
(7.10)
U – tashqi potenstial qiymati.
Inas –to’yinish toki.
(7.11)
n, p – elektron va kovaklarning yashash vaqti.
Shottki diodining volt – amper tavsifi:
(7.12)
(7.13)
(7.14)
(7.15)
Bu erda K - metall- yarimo’tkazgichning potenstial to’siq qiymati.
Fotoelementning salb yurish kuchlanishi:
(7.16)
VAT to’ldirish koeffitsiyenti:
(7.17)
Foydali ish koeffitsiyenti:
(7.18)

Vxx – fotoelementning salb yurish kuchlanishi;


Ikz – qisqa tutashuv toki;
W – fotoelement yuzasiga tushayotgan quyosh nurlanishining quvvati.
Im, Vm – 7.1. qiymati rasmda ko’rsatilgan.


Download 255,13 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish