Amaliy ish №1. Alt p-cad da analog va raqamli sxemalarni loyihalash asoslari. Sxematik grafik muharriri. Komponentlarni tasvirlash uchun kutubxonalar va modullardan foydalanish

CAMtastic

  -  bosma  platalar  ishlab  chiqarishga  texnologik 

tayyorlash uchun dasturiy to'plam. 

• 

Gerber

ni to'liq qo'llab-quvvatlab, shu jumladan zamonaviy 

ODB 

++

 standarti (eksport va import). Endi ishlab chiqarish uchun fayllarini 

yaratishda  loyihalovchi  mustaqil  ravishda  ishlab  chiqarilgan  fayllarni 

tekshirishi va texnologiyaga ba'zi eslatmalarni qo'shishi mumkin. 

• 

nVisage

  - 

Spice  3f5

  va  raqamli

  Xspice

  modellashtirish  paketiga 

o'xshash aralash analog – raqamli  modellashtirish to'plami. Tahlil qilish 

uchun  mustaqil  ravishda  Spice  modellarini  yozish  mumkin.  Yaratilgan 

modellar  shartli  belgilari  va  komponent  izlarini  ulashga  o'xshash 

komponentlar kutubxonalariga ulanadi. 

Har qanday qurilmaning dizayni ma'lum analoglarni tahliliy ko'rib 

chiqishidan  boshlanadi,  uning  asosida  texnik  topshiriq  (TT)  tuziladi  va 

ob'ekt tuzilishi ishlab chiqiladi. 

Ushbu  bosqichda  matnli  hujjatlar  asosiy  hisoblanadi,  ammo 

struktura yoki funktsional diagrammalar bilan ular to’ldirilishi. 

P-CAD-2006  tizimida  bunday  hujjatlarni 

P-CAD  Schematic

  va 

P-

CAD PCB

 taxrirlagichlari yordamida yaratish mumkin. Bu qulay, chunki 

loyiha hujjatlarini yaratish  vositalarini (inkjet plotter) boshqa paket bilan 

ishlash  uchun  sozlashning  hojati  yo'q,  boshqacha  qilib  aytganda, 

periferiyani moslashtirishning hojati yo'q. 

Barcha  dizayn  hujjatlari  mijoz  tomonidan  qabul  qilingan 

standartlarga muvofiq qat'iy bajarish imkoniyati bor.  

Kollektiv  loyihalashda  sxemaviy,  konstruktorlik  va  texnologik 

dizaynerlar  o'rtasidagi  nomuvofiqlikni  oldini  olish  uchun  ALT 

tizimlaridan  foydalanish  taktikasi  va  strategiyasi  haqida  jiddiy  o'ylash 

kerak. Shuning uchun, bosma plata dizayni bilan shug'ullanishdan oldin, 

uni ishlab chiqarishga o'tkazish bilan bog'liq barcha tafsilotlarni kelishib 

olish kerak. 

Natijada, PCB dizaynining quyidagi bosqichlarini ajratish mumkin: 

1. Analitik ish va TTni shakllantirish. 

2. TTning bajarilishi. 

3. Loyihalash va texnologik hujjatlarni yaratish. 

4. Ishlab chiqarishni tayyorlash. 

Keling, har bir bosqichning mazmunini batafsil ko'rib chiqaylik: 

1. Analitik ish va TKni shakllantirish: 

1.1.  G'oya,  tahliliy  ko'rib  chiqish,  o'rganish,  texnik  topshiriqlarni 

(TT) ishlab chiqish, tuzilishi va tizimning ishlash algoritmlarini aniqlash. 

---

1.2.  Funktsional  sixemasini  (FS)  yaratish  -  tugunlar,  ulanishlar  va 

boshqalar.  Alohida  tugunlarni  yoki  umuman  butun  qurilmani 

modellashtirish yoki prototiplash. 

1.3.  Tizimli  elektr  sximani  (TES)  tuzish,  elementlar  bazasini 

tanlash. Ish natijalari TES, spetsifikatsiya. 

1.4.  Spetsifikatsiyani  ishlab  chiqish,  kelajakdagi  tizim  elementlari 

bo'yicha  texnik  ma'lumotlarni  izlash,  yagona  belgilar  va  korpuslar 

jadvallarini tuzish. 

2. TTning bajarilishi 

2.1. 

Symbol  Editor

  paketida  sim.lib  (*  .sym)  va 

Pattern  Editor

 

paketida pat.lib (* .pat) umumiy qo’llaniladigan kutubxonalarini yaratish. 

Ishni tezlashtirish uchun shablonlardan foydalanish mumkin. 

2.2.  Kutubxona  menejeri 

Library  Executive

  yordamida  Comp.lib 

komponentalari 

ishchi 

kutubxonasini 

shakllantiriladi. 

Dastlabki 

ma'lumotlar sifatida sym.lib va pat.lib dan foydalanish mumkin. 

2.3.  Sxematik  paketda  FS  yaratish.  Tugunlarning  tavsifi,  bloklar 

tarkibi, funktsiyalari. 

2.4. Sxematik paketda TESni yaratish. Andoza, elektron tekshirish, 

tahrir qilish, kutubxona ijrochisida yangi komponentalarni yaratish. 

2.5.  PCB  paketidagi  bosma  plata  dizaynini  ishlab  chiqish. 

Shablonlarni ishlab chiqish va tekshirish. 

3. Hujjatlarni chiqarish 

3.1.  Loyihaviy  va  texnologik  hujjatlar  to'plamining  tarkibini 

aniqlash. 

3.2.  *  .Ttl,  *  .tbk.  Formatlarini  yaratish:  maydonlarni  kiritish, 

maydonlar to'plami. Hisobotlar, hisobot guruhlari. Joriy loyihada sozlash 

va qo'llash. 

3.3. Dizaynning barcha bosqichlarida ESKD uchun hujjatlar berish: 

• funktsional diagramma (FS) - tugunlar, bloklar, funktsiyalar; 

•  sxematik  elektr  diagrammasi  (TES)  -  tugunlarga,  bloklarga, 

kataloglarga, texnik hujjatlarga tegishli komponentlar, atributlar; 

• bosma plataning chizmasi; 

• konstruksiyaning montaj chizmasi, spetsifikatsiyasi. 

3.4. Dizaynning barcha bosqichlarida hujjatlarni chop etish. 

4. BP (bosma plata) ishlab chiqarishni tayyorlash 

4.1. Gerber qatlamlarining shakllanishi. 

4.2. BP ishlab chiqarish usulini tanlash. 

4.3. Texnologik nazorat fayllarini shakllantirish. 

---

I-III 

bosqichlarning 

ijrochilari 

ishlab 

chiquvchilar 

va 

konstruktorlarga  bo'linadi  va  konstruktorlar  sxemani  loyihalashning 

barcha  fizik  jarayonlari  va  tamoyillarini  tushunishlari,  elementlarni 

tanlash  va  joylashtirish  muammolarini  amalga  oshirishlari  va  optimal 

echimlarini topishlari, texnik hujjatlarga hamroh bo'lishlari kerak. 

Ba'zida  ALT  PCAD  elektron  bosma  platalarni  loyihalash  uchun 

emas, 

balki 

jarayonlarni 

boshqarish 

va 

boshqarishning 

avtomatlashtirilgan tizimlarini loyihalash uchun ishlatiladi. 

Ko'pgina  muhandislik  tizimlarini  ALT  PCAD  funksionalligidan 

foydalangan holda loyihalashtirilish mumkin. 

Tizim modullari loyihalashning to’la siklini o’tkazishni ta'minlaydi: 

sxematik  diagrammani  kiritishdan  boshlab,  texnologik  boshqaruv 

fayllarini olishgacha. Elektron bosma plata to’la qonly loyihalash sxemasi 

1.1-rasmda ko'rsatilgan.  

Elektron  qurilmalarni  yaratishda  PCAD  ALT  paketlarining  o'zaro 

ta'siri sxemasi 1.2 -rasmda ko'rsatilgan.  

Har  bir  fayl  turi  prognoz  qilinadigan  ob'ekt  haqida  tegishli 

ma'lumotlarni o'z ichiga oladi: 

.SYM - elektron komponentning(EK) shartli belgisining tasviri  

.PAT - EKning dizayn va texnologik qiyofasi, 

.LIB - EKlar kutubxonasi, 

 

 

1.1 -расм. PCAD da to’la siklli loyihalsh.

 РАСМНИ ЎЗБЕКЧАДА 

ҚИЛИШ

 

.SCH – tizimli elektr sxemasi, 

.PCB - BP topologiyasi, 

.TTL - P-CAD Schematic format varaqasi, 

---

.TBK - P-CAD PCB format varaqasi, 

.ECO-P-CAD 

Schematic 

taxrirlagichida 

elektr 

sxematik 

diagrammasiga  kiritilgan  o'zgarishlarni  P-CAD  PCB  ga  yoki  teskari 

o'zgartirishlarni o’zaro almashish fayli. 

 

1.2 -расм. ALT P-CAD paketlarining o'zaro muloqot sxemasi. 

РАСМНИ 

ЎЗБЕКЧАДА ҚИЛИШ

 

 

Dasturiy ta'minotda ishlash ketma -ketligini ko'rib chiqish: 

1. * .lib kutubxonalarini yaratish va ularga xizmat ko'rsatish. 

2. * .ttl, * .tbk formatlarini yaratish va ulardan foydalanish. 

3. * .sch, * .pcb shablonlarini yaratish va ulardan foydalanish. 

4. * .sch, * .pcb loyihalarini yaratish. 

5. Ijrochi loyiha hujjatlarini tuzish * .txt, * .pdf. 

Texnik shartlarni(TS) tuzgandan va funktsional hamda strukturaviy 

diagrammalarni  ishlab  chiqqandan  so'ng,  sxematik  elektr  chizmani 

yaratish bosqichi boshlanadi. 

Asosiy  elektr  sxemasi  qo'pol  xatoliklarga  tekshiriladi  (mantiqiy 

element  chiqishining  “erga”  qisqa  olanganligi).  Sxemaviy  tuzishda 

yuzaga  keladigan  qolgan  xatoliklar  dizaynerning  beparvoligi  natijasidir 

---

(90%), shuning uchun sxemani yaratish jarayoni dizaynerdan puxtalik va 

juda jiddiy e'tibor talab qilinadi. 

Katta  ob'ektlarni  loyihalashda  elektron  diagrammaning  turli 

qismlarini  ishlab  chiqish  bir  nechta  dizaynerlar  tomonidan  amalga 

oshiriladi.  P-CAD-2006  da  bir  nechta  loyiha  fayllarini  bitta  faylga 

birlashtirishning osongina bajarish imkoni mavjud. 

Shundan  so'ng  bosma  elektron  platani  to'g'ridan  -to'g'ri  loyihalash 

bosqichi  boshlanadi:  EKni  joylashtirish  va  o'zaro  bog'lanishlarni 

yo'naltirish  yaniy  trasirovka  qilish.  Buning  uchun  P-CAD-2006da 

tarkibidagi  grafik  muharrir