Kalitlarni akslantirish usuli(xeshlashtirish). Xesh funksiyani tanlash qoidalari



Download 470,08 Kb.
Sana25.10.2022
Hajmi470,08 Kb.
#856208
Bog'liq
8 Usanov Abdulfayz kalitlarni akslantirish usulixeshlashtirish

kalitlarni akslantirish usuli(xeshlashtirish).Xesh funksiyani tanlash qoidalari.

Bajardi: Usanov Abdulfayz

Tekshirdi:______________

REJA:

REJA:

  • Kirish.
  • Xesh funksiya.
  • Xesh funksiyalar turlari.

Xesh funksiya

  • Xesh funksiyalar – ixtiyoriy uzunlikdagi kirish ma’lumotini chiqishda belgilangan uzunlikdagi xesh qiymatga aylantirib beruvchi bir tomonlama funksiyalarga aytiladi. Xesh funksiyalar kriptografiya va zamonaviy axborot xavfsizligi sohasida ma’lumotlarni to’laligini tekshirishda foydalaniladi. Elektron to’lov tizimlari protokollarida ham istemolchi kartasi ma’lumotlarini bank-emitentga to’liq yetkazish uchun foydalaniladi.Xesh funksiya- ixtiyoriy uzunlikdagi M-ma’lumotni fiksirlangan uzunlikga siqish yoki ikkilik sanoq sistemasi ifodalangan ma’lumotlarni fiksirlangan uzunlikdagi bitlar ko‘rinishidagi qandaydir konbinatsiyasi (svertkasi) deb ataluvchi funksiya.

Ta’rif. Xesh-funksiya deb, har qandayh: XY oson hisoblanuvchi va M –ma’lumot uchun h(M) = H fiksirlangan uzunlikga ega bo‘lgan funksiyaga aytiladi.Berilgan M-ma’lumotning h(M) –xesh qiymatini topish uchun avvalo ma’lumot biror «m» -uzunlikdagi bloklarga ajratilib chiqiladi. Agar M-ma’lumot uzunligi «m» -ga karrali bo‘lmasa, u holda oxirgi to‘lmay qolgan blok «m»- uzunlikga olindan kelishib olingan maxsus usulda biror simvol yoki belgi (masalan “0” yoki “1”) bilan to‘ldirilib chiqiladi. Natijada hosil qilingan M-ma’lumot bloklariga:

  • Ta’rif. Xesh-funksiya deb, har qandayh: XY oson hisoblanuvchi va M –ma’lumot uchun h(M) = H fiksirlangan uzunlikga ega bo‘lgan funksiyaga aytiladi.Berilgan M-ma’lumotning h(M) –xesh qiymatini topish uchun avvalo ma’lumot biror «m» -uzunlikdagi bloklarga ajratilib chiqiladi. Agar M-ma’lumot uzunligi «m» -ga karrali bo‘lmasa, u holda oxirgi to‘lmay qolgan blok «m»- uzunlikga olindan kelishib olingan maxsus usulda biror simvol yoki belgi (masalan “0” yoki “1”) bilan to‘ldirilib chiqiladi. Natijada hosil qilingan M-ma’lumot bloklariga:
  • M= { M1, M2 ,.......Mn)
  • quyidagicha siqishni (svertkani) hisoblash protsedurasi qo‘llaniladi:
  • H0 = ,
  • Hi = f ( Mi , Hi-1) , i =1,2,......n
  • h(M)= Hn ;
  • bu yerda -qandaydir fiksirlangan boshlang‘ich vektor.
  • Misol sifatida quyidagi keng tarqalgan:
  • f ( Mi , Hi-1) = E k( Mi Hi-1) i =1,2,......n
  • xesh-funksiyani keltirib o‘tish mumkin.
  • Bu yerda E-simmetrik shifrlash algoritmi (masalan DES, GOST 28147-87, AES –FIPS 197 va hakoza), k- esa shifrlash algoritmi maxfiy kaliti, H0 = 0, - XOR (mod 2 bo‘yicha mos bitlarni qo‘shish) amali.

Xesh funksiyalar turlari

  • Oddiy xesh funksiyalar: Adler-32, CRC, FNV, Murmur2, PJW-32, TTH, Jenkins hash. Kriptografik xesh funksiyalar: CubeHash, BLAKE, BMW, ECHO, FSB, Fugue, Grøstl, JH, Hamsi, HAVAL, Keccak (SHA-3), Kupyna, LM-хеш, Luffa, MD2, MD4, MD5, MD6, N-Hash, RIPEMD-128, RIPEMD-160, RIPEMD-256, RIPEMD-320, SHA-1, SHA-2, SHABAL, SHAvite-3, SIMD, Skein, Snefru, SWIFFT, Tiger, Whirlpool, ГОСТ Р 34.11-94, ГОСТ Р 34.11-2012. Kalit hosil qiluvchi xesh funksiyalar: bcrypt, PBKDF2, scrypt.
  • Kriptografik xesh funksiyalarning esa quyidagi turlari mavjud:
  • 1) kalitli xesh funksiya;
  • 2) kalitsiz xesh funksiya.

Heshfunksiyaxossalari

Heshfunksiyaxossalari

Hesh-determinant funksiya (ya’nibirxilkirishma’lumotifaqatginaaniqbittaheshqiymatniberadi).Heshfunksiya-birtomonlamafunksiyahisoblanadi.

Ixtiyoriytaqsimlashbumatnnibitasimvolio’zgarsa ham heshumumano’zgaradi.

Heshfunksiyaqo’llanishi

  • 1.Assosiativ massivlarishlabchiqishda
  • 2.Ma’lumotlar tuzilmasiichidannusxatopishda
  • 3.ma’lumotlar tuzilmasiuchunnoyobidentifikatorlartashkilqilishda
  • 4.Parollarni saqlashda
  • 5.Elektron imzouchunishlatiladi.

E’tiboringiz uchun raxmat!


Download 470,08 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish