Makroiqtisodiyot (makro... va iqtisodiyot) — bozor xoʻjaligi umumiy nazariyasining boʻlimi, mamlakat iqtisodiyoti, umuman milliy xoʻjalikka oid katta miqyosdagi iqtisodiy hodisalar va jarayonlarni oʻrganadi. Mamlakatning iqtisodiyoti holati va rivojlanishini ifolalovchi umumlashgan koʻrsatkichlar tizimi — milliy boylik, yalpi ichki mahsulot, yalpi milliy mahsulot, sof milliy mahsulot, milliy daromad, aholi daromadlari, davlat va xususiy investiniyalar yigindisi, muomaladagi jami pul miqdori va sh k. jami xoʻjalik boʻyicha jamlanma, umumlashtiruvchi koʻrsatkichlar makroitisodiyot oʻrganadigan obʼyektlar hisoblanadi. Ayni paytda makroiqtisodyot mamlakat miqyosida oʻrtacha daromadlar, oʻrtacha ish haqi, inflyasiya darajasi, ishsizlik, bandlik, mehnat unumdorligi singari oʻrtacha iqtisodiy koʻrsatkichlarni hamda ularga davlatning iqtisodiy siyosati koʻrsatadigan taʼsirini oʻrganadi va tadqiq etadi. Makroiqtisodiy koʻrsatkichlar, bir tomondan, maʼlum vaqt oraligʻida ishlab chiqarish hajmini hisoblash va milliy iqtisodiyotning faoliyat yuritishiga bevosita taʼsir qiluvchi omillarni aniqlash imkonini bersa, ikkinchi tomondan, ular yalpi milliy mahsulot harakatining barcha bosqichlarida, yaʼni ishlab chiqarish, taqsimlash, qayta taqsimlash va foydalanish bosqichlarida uni koʻrgazmali shaklda aks ettirishga imkon beradi. Shuningdek, oʻsishning umumlashtiruvchi koʻrsatkichlari, mamlakat iqtisodiyotini tavsiflaydigan koʻrsatkichlarning pasayishi hamda ortishi surʼatlari va unda yuz berayotgan iktisodiy jarayonlar, tuzilmaviy proporsiyalar ham makroiqtisodiyot predmeti hisoblanadi, bularni o’rganish fan sifatida paydo bo’lishiga sabab bo’ladi
O’zbekistonda makroiqtisodiy muammolar juda ko’p , bular inflatsiyani yuqoriligi, ishsizlik darajasi baland, yashirin iqtisodiyotni yuqoriligi , axoli daromadi pastligi kabi muammolar. Bularni bartaraf etish albatta oson emas, men shuni taklif qilamanki tadbirkorlikni, sanoatnini rivojlantirishga kata etibor qaratilsa kkorxona , ishlab chiqarish subyektlarini tashkil qilish uchun tashqi va ichki investitsiyalarni jalb qilib bu investitsiyalarni rivojlanishida orta qolayotgan hududlarga yo’naltirish va bu subyektlarda mamlakat uchun va eksport maxsulotlari yaratish orqali axoli bandligini taminlash , daromadini oshiris va sof raqobat orqali inflyatsiya suratini oshib ketmaslikni taminlash mukin deb o’ylayman.
Do'stlaringiz bilan baham: |