Mavzu: O`lchov shkalalari



Download 39,45 Kb.
bet3/3
Sana08.02.2022
Hajmi39,45 Kb.
#436224
1   2   3
Bog'liq
O`lchov shkalalari

Misol: Dasturda protseduralardan foydalanish: 1 - yo'q, 2 - o'rtacha, 3 - tez-tez, 4 - juda tez-tez.
Tartibli o'lchovning muhim xarakteristikasi shundaki, unda o'lchangan o'zgaruvchilarning empirik ahamiyati raqamli ko'rinishga ega bo'lgan qo'shni qiymatlar orasidagi farq bilan bog'liq emas. Boshqacha qilib aytadigan bo'lsak, dasturdagi protseduralardan "o'rtacha" foydalanish va ularning yo'qligi o'rtasidagi farq, xuddi "ulardan tez-tez" va "o'rtacha" foydalanish o'rtasidagi farqga teng bo'lishiga qaramay, ularning orasidagi farq bir xil ekanligini aniqlab bo'lmaydi.
Ushbu o'lchamdagi o'zgaruvchilar uchun arifmetik operatsiyalar qabul qilinishi mumkin emas, ammo medianani va modani, har qanday monotonik o'zgarishlarni, mediananing berilgan qiymatga tengligi haqidagi gipotezani sinash protseduralarini, ikkalasining tengligini sinash gipotezasini qo'llash mumkin.
3) interval shkalasi, unda indikatorlarning nafaqat absolyut qiymatlari, balki ular orasidagi farq (interval) ham empirik ahamiyatga ega.
Misol:
B dasturni C dasturga taqqoslaganda bir necha birlikka katta, A dastur B dasturga qaraganda 20 birlikka katta.
4) nisbiy shkala - raqamli tizimning raqamli qiymatlari o'xshashlik transformatsiyasiga qadar aniqlanadigan shkala (intervalli shkala bo'yicha, chiziqli o'zgarishlarga qadar). Ma'nolar o'rtasidagi munosabatlar allaqachon empirik ahamiyatga ega. Emperik ahamiyat bu yerda ma’nolar o’rtasidagi munosabatlarga ega.
Misol:
A dastur B dasturdan 3 marta qiyin.
Bu erda intervalli o'lchovning xususiyatlari saqlanib qoladi, ular uchun ushbu o'lchovga mutlaq nol nuqtasi o'rnatilgan barcha intervalli o'zgaruvchilar kiradi. Amaliyot shuni ko'rsatadiki, nisbatlar shkalasi va interval shkalasi bilan bog'liq o'zgaruvchilar o'rtasidagi farq odatda kichik; oraliq o'lchov uchun belgilangan o'zgaruvchilar odatda nisbatlar o'lchoviga ham ega.
Xulosa qilib aytish kerakki, o'lchov shkalalarini tanlash ma'lumotlarni tahlil qilish jarayonining muhim bosqichidir va o'lchov shkalalarini to'g'ri tanlashga ham e’tibor berish kerak.
Bugungi kunda juda katta miqdorda DT sifatini o’lchash uchun o’lchov mezonlari ishlab chiqilgan.
Mazkur barcha o’lchovlar turli xil asosga ko’ra sinflarga bo’linishi mumkin. Quyida keltirilgan klassifikatsiya o’lchovlarni sifatga ko’ra baholash bo’yicha bajarilgan:
1) muvaffaqiyatsizlikka uchragan vaziyatlarni tahlil qilishga va ularni bashorat qilishga imkon beradigan dasturiy ta'minotning ishonchliligini tahlil qilish.
2) Til vositalarini, ularning darajasi va ishlatilishini tahlil qilish.
3) dasturiy ta'minot samaradorligini, shu jumladan, samaradorligini yanada oshirish bilan amalga oshirishda xatolarni aniqlash orqali tahlil qilish.
4) dasturiy ta'minotning murakkabligini, shu jumladan axborot va topologik tahlili.
5) Dasturiy ta'minotni, shu jumladan, insonning axborotni idrok etishining psixologik xususiyatlariga asoslangan, natijalari ishlab chiqish, loyihalash bosqichida qimmatli bo'lgan, shuningdek, o'zgarishlar va dasturiy ta'minotni saqlash psixologik xususiyatlariga asoslangan kognitiv ergonomikani o'z ichiga olgan murakkabligini tahlil qilish.
6) dasturiy ta'minotni ishlab chiqish loyihasini texnik-iqtisodiy asoslash uchun, shuningdek, butun loyihaning vaqtini va uning alohida bosqichlarini bashorat qilish uchun ishlab chiquvchining mehnatini tahlil qilish.
Xarakteristikalarni o'lchash imkoniyati va ularning aniqligi nuqtai nazaridan dasturiy ta'minot sifatining barcha atributlarini o'ziga xos xususiyatlarga ega bo'lgan 3 toifadagi ko'rsatkichlarga bo'lish mumkin. Ko'rsatkichlar toifalarining jadvali mos o'lchovlari va misollari bilan quyida jadvalda keltirilgan.




Ko’rsatkichlarning toifalari

Miqdoriy

Sifat jihatdan

Toifasiga ko’ra

O’lchov shkalasi

Intervalli
yoki nisbiy

Tartiblangan
yoki nominal

Tiofa -xususiyatning nominal kategoriyas

Sifat ko’rsatkichiga misollar

Dasturiy majmuaning ishonchliligi, samaradorligi

Mobillik, amalga tadbiq etiluvchanlik, mehnat hajmi, boshqariluvchanlik

Dasturiy vositaning funksional afzalligi

Download 39,45 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish