Mavzu: Qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarish jarayonlariga modellar tuzish Reja



Download 337 Kb.
Sana01.07.2021
Hajmi337 Kb.
#106702
Bog'liq
3-mavzu.qishloq xojalik ishlab chiqarish jarayonlariga modellar tuzish (1)
1-yuzi, Ko‘p qatlamli neft va neftgaz konlarini ishlash va ishlatish, QATORLARNI HISOBLASH, Илк ўрта асрларда ўзбек давлатчилигиги ижтимоий – иқтисодий ва маданий ҳаёт, коммунал, yengil atletika mashiqlari texnikasini tahlil qilish, Referat mavzu Turkistonda mustabid sovet hokimiyatining o’rnati, 5-amaliy mashgulot pm, 8 Sinf 10 tali test kaliti b-n 1-2-3-4 chorak uchun 11, QMII, QMII, boshlangich sinf matematika darslarida oquvchilarning fikrlash qobiliyatlarini ostirish, 31.03.2020 8, 30.03.2020 8, 31.03.2020

Mavzu: Qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarish jarayonlariga modellar tuzish

Reja:

  1. Masalaning qo‘yilishi va maqsad funksiyani aniqlash.

  2. Boshlang‘ich ma’lumotlarni aniqlash.

  3. Masalaning sonli iqtisodiy matematik modelini tuzish.

  4. Qishloq xo‘jalik korxonalarining ishlab chiqarish tarkibini optimallashtarish masalasida, ekin maydonlari va chorvachilik tarmog‘ini shunday o‘lchamlarini toppish nazarda tutiladiki, xo‘jalikning mavjud ishlab chiqarish resurslaridan ratsional foydalangan holda, yetishtirilgan mahsulotlarni realizatsiya qilishdan maksimal daromad olish nazarda tutiladi.

Qishloq xo‘jalik korxonalarining ishlab chiqarish tarkibini modellashtirish masalasini mohiyati, xo‘jalikning tarmoqlar bo‘yicha optimal ishlab chiqarish tarkiblari ko‘rsatkichlarini aniqlashdan iborat.

Masalaning iqtisodiy-matematik modelini tuzishda xo‘jalik ekin maydonlari, chorva mollarining ayrim tur, guruhlari bo‘yicha bosh sonlari va iqtisodiy ko‘rsatkichlari aniqlanadi.

Qishloq xo‘jalik korxonalarining ishlab chiqarish tarkibini modellashtirish masalasining iqtisodiy-matematik modelini tuzish uchun masalaning qo‘yilishini quyidagicha ifodalash mumkin: Qishloq xo‘jalik korxonasining ishlab chiqarish tarkibi bo‘yicha, dehqonchilik va chorvachilik tarmoqlarining shunday optimal o‘lchamlarini toppish talab qilinadiki, u xo‘jalikda mavjud resurslarga ko‘ra, mahsulotlarni yetishtirish va sotish rejalarni bajarilsihini ta’minlansin.

Optimallik mezoni. Qishloq xo‘jalik korxonalarining ishlab chiqarish tarkibini modellashtirishda, qaralayotgan iqtisodiy-matematik masalaning optimallik mezoni qilib, yalpi mahsulot ishlab chiqarishni maksimallashtirishni tanlash maqasadga muvofiq hisoblanadi.



Masalaning iqtisodiy-matematik modelini tuzish uchun quyidagi boshlang‘ich ma’lumotlarni bo‘lishi maqsadga muvofiq hisoblanadi:

  • Xo‘jalikning tarmoqlari haqida ma’lumotlar;

  • Ekinlar hosildorligi, 1 ga ekin maydoniga qilinadigan ishlab chiqarish harajatlari;

  • Bir bosh chorva molini boqish uchun qilinadigan ishlab chiqarish harajatlari;

  • Tarmoqlarni rivojlantirish uchun ajratilishi kerak bo‘lgan ekin maydonlari;

  • Chorvachilikni rivojlantirish uchun ekiladigan ekin turlari;

  • Yil davomida, tig‘iz davlarda foydalaniladigan mehnat resurslari;

  • Ekin turlarining minimal va maksimal maydonlari o‘lchamlari bo‘yicha ma’lumotlar;

  • Xo‘jalikning qishloq xo‘jalik hamda chorvachilik mahsulotarini yetishtirish va sotish rejalari;

Masalaning tarkibli iqtisodiy-matematik modelini tuzish uchun quyidagi belgilshlarni kiritamiz:

  •  - -ekin turlari maydoni (ga), o‘zgaruvchi;

  •  -jins-yoshdagi chorva mollarining bosh soni, o‘zgaruvchi;

  •  -omuhta yem sotib olish harajatlari (so‘m), o‘zgaruvchi;

  •  -ekin turiga sarf qilinadigan  -ishlab chiqarish resurslari;

  •  -xo‘jalikdagi  -ishlab chiqarish resurslari hajmi;

  •  -  -ekin turini bir gektaridan olinadigan mahsulot bo‘yicha hisoblanadigan,  -to‘yimli moddalar ko‘rsatkichi;

  •  -bir bosh- -chorva molini  -to‘yimli moddalarga bo‘lgan yillik talabi;

  •  -bir gektar ekin maydonidan olinadigan va ozuqa birligida hisoblanadigan  -yem-hashak turi (s);

  •  -bir bosh  -chorva molini, ozuqa birligida hisoblanadigan  -yem-hashak turiga bo‘lgan yillik talabi;

  •  - -ekin turi hosildorligi (s, ga);

  •  -mahsulot sotish rejalari;

  •  -xo‘jalikdagi jami ekin maydoni;

  •  -ayrim ekin turlariga ajratiladigan ekin maydonlari bo‘yicha yuqori chegaraviy ko‘rsatkichlar;

  •  - -ekin maydonlaridan olinadigan foyda (ga,so‘m);

  •  -bir bosh  -chorva molidan olinadigan foyda, so‘m;

Masalaning maqsad funksiyasi, xo‘jalik tarmoqlaridan olinadigan foydani maksimalllashtirishdan iborat bo‘ladi:

  (1)

quyidagi cheklash shartlarini bajarilishida, dehqonchilik qilinadigan umumiy ekin maydonini taqsimlanishi bo‘yicha:



 , (2)

ekin turlariga sarf qilinadigan ishlab chiqarish resurslari (hajmi) bo‘yicha:



  (3)

chorva mollarini yem-hashaklardagi to‘yimli moddalarga bo‘lgan yillik talabini bajarilishi bo‘yicha:



  (4)

chorva mollarini ozuqa-birligida hisoblanadigan yem-hashaklarga bo‘lgan yillik minimal va maksimal talablarini bajarilishi bo‘yicha:



 ,

  (5)

ishlab chiqarish rejalarini bajarilishi bo‘yicha:



 , (6)

ayrim ozuqa ekinlariga ajratiladigan maydonlarning yuqori chegarasi bo‘yicha:



 , (7)

o‘zgaruvchilarning nomanfiyligi:



 . (8)

Tuzilgan iqtisodiy-matematik modelni amaliyotda qo‘llash; resurslar sarfi va ishlab chiqarish natijalarini o‘zaro aloqasini, mahsulotlar ishlab chiqarish va mavjud resurslardan optimal foydalanishni taminlaydi. Shuningdek, xo‘jalik tarmoqlari va ularning tarkibi bo‘yicha optimal ko‘rsatkichlar aniqlanadi.



Bu qishloq xo‘jalik ishlab chiqarish tarmoqlarini optimal iqtisodiy-matematik modelining mohiyatidir.

Nazorat uchun savollar

  1. Qishloq xo‘jalik ishlab chiqarish tarkibini modellashtirishda masalani qo‘yilishini ayting.

  2. Qishloq xo‘jalik ishlab chiqarish tarkibini modellashtirish masalasini yechishda qanday natijalar olinadi?

  3. Masalaning qo‘yilishini tushuntiring.

  4. Masalaning maqsad va mohiyati nima?

Download 337 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2023
ma'muriyatiga murojaat qiling

    Bosh sahifa
davlat universiteti
axborot texnologiyalari
ta’lim vazirligi
zbekiston respublikasi
maxsus ta’lim
guruh talabasi
nomidagi toshkent
O’zbekiston respublikasi
toshkent axborot
texnologiyalari universiteti
o’rta maxsus
xorazmiy nomidagi
davlat pedagogika
rivojlantirish vazirligi
pedagogika instituti
Ўзбекистон республикаси
tashkil etish
vazirligi muhammad
haqida tushuncha
respublikasi axborot
toshkent davlat
таълим вазирлиги
kommunikatsiyalarini rivojlantirish
O'zbekiston respublikasi
махсус таълим
vazirligi toshkent
fanidan tayyorlagan
bilan ishlash
saqlash vazirligi
Ishdan maqsad
Toshkent davlat
fanidan mustaqil
sog'liqni saqlash
uzbekistan coronavirus
respublikasi sog'liqni
haqida umumiy
coronavirus covid
vazirligi koronavirus
covid vaccination
koronavirus covid
qarshi emlanganlik
risida sertifikat
sertifikat ministry
vaccination certificate
o’rta ta’lim
pedagogika universiteti
matematika fakulteti
ishlab chiqarish
fanlar fakulteti
moliya instituti
fanining predmeti