|
Namangan viloyati Norin tumani
34-sonli maktabning ona tili va adabiyoti
fani o’qituvchisi Umirzaqova Gulmiraning
6-sinflar uchun tayyorlagan dars ishlanmasi
Mavzu:Asos va qo’shimchalar
Maqsad:Ta’limiy maqsad - o’quvchilarda yordamchi so’z turkumlari haqida bilim, ko’nikma, malakalarni hosil qilish
Tarbiyaviy maqsad - O’quvchilar qalbida ona Vatanga muhabbat tuyg’usini shakllantirish, ularda o’zaro hurmat, kitobni sevish kabi axloqiy sifatlarni kamol toptirish
Rivojlantiruvchi maqsad - o'quvchilarni yozma nutqi, mustaqil fikrlash qobiliyatlarini rivojlantirish
Dars turi: yangi bilimlar berish, ko’nikma va malakalarni shakllantirish
Dars metodi: noan’anaviy
Dars jihozi:darslik, tarqatma, rag’bat kartochkalari, slaydlar, kompyuter
Darsning borishi: tashkiliy qism, salomlashish, davomatni aniqlash, o'quvchilarni darsga tayyorlagini nazorat qilish
Dars 1savolga 6 javob mashqi bilan boshlanadi
O'qituvchi: o'quvchilarga darsimiz ona tili “Ona tili” deganda nimani tushunamiz.
O'quvchilar ona tili haqida o’z fikrlarini bildirgandan so’ng, o’qituvchi bugungi darsni musobaqa tarzida olib borilishini aytadi.
O'quvchilar 3 guruhga bo’linadi:
Guruhlar o’z nomlarini izohlaydi:
M uqaddas makon, sening kindik qoning to’kilgan tuproq, sening ota onang, avlod – ajdoding tug’ilib bosgan joy.
Insonni ruhan poklanish, qalban ulg’ayishga chorlaydigan, odamning ichki dunyosi, irodasini baquvvat, iymon-e’tiqodini butun qiladigan vijdonini uyg’otadigan beqiyos kuch, uning barcha qarashlarining mezonidir.
o zodlik ,erkinlik ota-bobolarimizning asriy orzusi, xalqimizning eng ulug’ yo’li,o’zlikni anglash demakdir.
O’tilgan mavzuni so’rash:
Mustaqil so’z turkumlari bo’yicha guruhlarda tarqatmalar asosida savol – javob o’tkaziladi.
1-guruh. Ot so’z turkumi bo’yicha savollarga javob beradi.
2-guruh.Sifat so’z turkumi bo’yicha savollarga javob beradi.
3-guruh.Son so’z turkumi bo’yicha savollarga javob beradi.
Uchala guruhdan bittadan o'quvchi chiqib fe’l so’z turkumi,olmosh,ravish so’z turkumlari haqida tezkor savollarga javob beradi.
Fe’l
1 Fe’l so’z turkumi nimani ifodalaydi ?
2 Fe’llar qanday savollarga javob bo’ladi ?
3 Fe’lda nechta zamon bor ?
4-di qaysi zamon qo’shimchasi?
5 Fe’llar qaysi gap bo’lagi vazifasini bajaradi?
Olmosh
1 Olmosh qaysi so’z turkumi o’rnida qo’llanadi?
2 Kishilik olmoshlarini sanang?
3 So’roq olmoshlari qaysilar?
4 Ko’rsatish olmoshlariga misollar ayting?
5 Olmoshlar qaysi gap bo’lagi vazifasini bajaradi?
Ravish
1 Ravish deb nimaga aytiladi?
2 Ravish bilan sifatni o’xshash va farqi?
3 Ravishlar qanday so’roqqa javob bo’ladi?
4 Holatni bildiruvchi ravishlarga misollar ayting?
5 Ko’p o’yla,oz soyla ushbu gapda ravish qaysi?
Uy vazifasi nazorat qilib tekshiriladi
Uchala guruhdan bittadan o’quvchi so’z tarkibi bo’yicha sinf taxtasida so’zlarni tarkibiy qismga ajratadi.
Har bir savolga va vazifani to’g’ri bajargan guruh a’zolariga o’z o’rnida rag’bat kartochkalari beriladi.
Yangi mavzu bayoni.
O'quvchilarga monitor orqali gaplar ko’rsatiladi uchala guruhga bittadan quyidagi gaplardagi so’zlarni tarkibiy qismlarga ajratad.
Yangi mavzu bo’yicha o'quvchilar topshiriqlarni bajarish orqali mustaqil olgan bilimlarini nazariy jihatdan mustahkamlash maqsadida darslikdagi
“Bilib oling” ruknida berilgan qoida slayd orqali namoyish etiladi. Ekrandagi qoida bir o'quvchiga o’qitiladi.
So’znng asosiy ma’nosini ifodalab mustaqil qo’llana oladigan qismi asos deyiladi.
Mustaqil qo’llana olmaydigan asosga qo’shilib unga yangi yoki qoshimcha ma'no yuklaydigan,shuningdek so’zlarni bog’lashga xizmat qiladigan qismga qo’shimcha deyiladi.
.
Darslikdagi mashqlar bajartiriladi:
5 9-mashq.So’zlarni ikki guruhga ajrating.Birinchi guruhga yangi ma’no beruvchi,ikkinchi guruhga qo’shimcha ma’no beruvchi.
O’quvchilarga 60-mashq mustaqil ishlash uchun topshiriladi.
Yangi mavzuni mustahkamlash.
Yangi mavzuni mustahkamlashda ”Nasm gulshaniga” sayohat qilamiz.
Har bir guruhdan bittadan o'quvchi yod olgan she’rlaridan ifodali aytadi va she’rdagi so’zlarni asos va qo’simchalarga ajratadi.
1.Omadli vabadavlat
Yorqin kelsin yilimiz.
Kattalarga, bolalarga
Baxt keltirsin yilimiz.
2.Ming yillarki bulbul kalomi
O’zgarmaydi yaxlit hamisha
Ammosho’rlik to’tining xoli
O’zgalarga taqlid hamisha
Ona tilim sen borsan shaksiz
Bulbul kuyin she’rga solaman
Sen yo’qolgan kuning shubhasiz
Men hamto’ti bo’lib qolaman
3. Gohixum qalamim bo’lmas o’tkirlab,
Shu holimda qog’oz yotar zaforon…
Shu tuyg’u savalab, ko’ksimni tirnab
Gohi shom, goh sahar o’ylarim giryon
O'quvchilar she’rlardagi asos va qo’shimchalarni topgach tayyorlangan slaydga qaratiladi.
G uruhlarga quydagi qo’shimchalarga gap tuzish topshiriladi. Song “Venn diagrammasi” bo’yicha tayyorlangan slayd ko’rsatiladi, Slaydda so’z yasovchi qo’shimchalar bilan shakl yasovchi qo’shimchalarning farqli va o’xshash tomonlari aks etgan bo’lib, bu darsni xulosalashda o’qituvchi uchun qulay vosita bo’lib xizmat qiladi.
O'quvchilarni o’tilgan mavzularni mustahkamlash maqsadida “Pisa”testlaridan foydalanamiz.
Tilshunoslik bo’limlari qoidalariga mos javoblarni kataklarga yozing.
Tinish belgilarini qo’llash qonun qoidalarini o’rganuvchi bo’lim?
So’zning atash ma’nosini,lug’at va uning turlarini o’rganuvchi bo’lim.
So’z birikmasi,gap va gapda so’zlarning bog’lanishini o’rganuvchi bo’lim.
So’z turkumlari o’rganuvchi bo’lim.
Quyidagi gaplarni jadval asosida joylashtiring!
-
_________ -------- …… ======
|
______ ……………. ===========
|
_______ - - - - ……. ==========
|
………. ________ ==========
|
-
Karim darsni puxta tayyorladi
|
Bugun dars qiziqarli bo’ldi
|
O'quvchilar muzeyga borishdi
|
Salim futbolga juda qiziqadi
|
Dars so’ngida g’olib guruh aniqlanadi faol o'quvchi baholanadi.
Uyga vazifa:
6-sinf ona tili darsligidan 61-mashqniberilgan qoidasi asosida bajarish.
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yhati
I. A. Karimov “Yuksak ma’naviyat – yengilmas kuch” – T: Ma’naviyat, 2008
6-sinf ona tili darsligi
Til va adabiyot jurnali
Ushbu dars ishlanma 6- sinf ona tili darslari uchun tayyorlangan bo’lib yangi pedagogik texnalogiya asosida dars o’tishga yo’naltirilgan.
Do'stlaringiz bilan baham: |
