Ochilova maftunaning



Download 0,81 Mb.
Pdf ko'rish
Sana11.03.2020
Hajmi0,81 Mb.
#42125

PEDAGOGIKA FAKULTETI

“BOSHLANG’ICH TA’LIM METODIKASI” KAFEDRASI

5111700 -

boshlang’ich ta’lim va sport - tarbiyaviy ish yo’nalishi

3-KURS

OCHILOVA MAFTUNANING

“MATEMATIKA O’QITISH METODIKASI” FANIDAN

Referat

Mavzu: Boshlang`ich ta`lim matematika darslarida foydalaniladigan ko`rgazmali

qurollar

Ilmiy rahbar:                      

k.o’qituvchi: Jumayeva Ya..

Samarqand - 2017



REJA

Kirish


1. Boshlang‟ich sinf o‟quvchilarining matematika faniga 

bo‟lgan qiziqishini oshirishda ko‟rgazmalilikning ahamiyati

2. Boshlang‟ich sinf o‟quvchilarining matematika faniga 

bo‟lgan qiziqishini oshirishda foydalaniladigan ko‟rgazmali 

qurollarning turlari va ahamiyati

3. Boshlang‟ich matematik ta‟limda ko‟rgazmalilikning 

roli.

4. Boshlang‟ich sinflarda ko‟rgazmali qurollar va texnik 



vositalardan foydalanish orqali dars samaradorligini 

oshirish


Xulosa

Mavzuning dolzarbligi.

Matematika darslarida o‟qitishning barcha 

asosiy prinsiplari onglilik, ko‟rgazmalilik, sistemalilik, puxtalik, 

o‟quvchilarning yosh xususiyatlarini hisobga olish va boshqalar o‟zaro 

bog‟lanishda amalga oshiriladi.

Matematika o‟qitishda ko‟rgazmalilik prinspi alohida rol o‟ynaydi.

Ta‟lim prinsplari – bu, o‟qitish jarayonida qo‟yiladigan talablar 

yig‟indisidir.

Bilishning birinchi pog‟onasi jonli mushohada, ya‟ni tevarak atrofdagi 

narsalar va hodisalarni idrok etishdir.

Ko‟rsatmalilik prinspi idrok etishni osonlashtirish va nazariy bilimlarni 

hayot, amaliyot bilan bog‟lash imkonini beradi. Ibn Sinoning qayd 

qilishicha, inson o‟zining o‟quv mashg‟ulotlari boshlanishida narsaning 

tashqi xossalarini o‟rganishda uning aslini va tasvirini ko‟rib o‟zicha 

bevosita bilimlarni hosil qilishi mumkin. Ko‟rgazmalilikning turli xil 

manbalaridan foydalanish o‟quvchilarni faollashtiradi, ularning 

diqqatini oshiradi va rivojlantiradi, o‟quv materialini mustaxkam 

o‟zlashtirishni ta‟minlaydi, vaqtni tejash imkonini beradi.



Kurs  ishning ob`yekti.

Kurs ishining ob`yekt sinf o‟quvchilari, ko‟rsatmali qurollar va texnik 

vositalar va darsliklardan iborat 

Kurs ishining maqsadi.

Mazkur ishda avvalombor o‟qituvchi va o‟quvchilar kuchi bilan 

tayyorlanishi mumkin bo‟lgan ko‟rsatmali qurollar, so‟ngra o‟qitishning 

texnik vositalari (Kadoskop, epidioskop, litey va boshqa) haqida fikr-

mulohazalarni keltirish nazarda tutiladi

Kurs ishining vazifasi.

Boshlang‟ich sinflar matematika faniga D.T.S qo‟ygan talablar asosida 

o‟qitishning zamon talablariga mos yo‟nalishlarni aniqlash, dars 

samaradorligini yangi pedagogik texnologiyalardan foydalangan holda 

oshirish va bu yo‟nalishda dars ishlanmalarini keltirishdan iborat.

Kurs ishining ilmiy ahamiyati.

Boshlang‟ich ta‟limda ko`rgazmalilikni tashkil qilish yo`llarining nazariy 

tomonlarini dars ishlanmalari asosida ochib berish.

Kurs ishining ilmiy ahamiyati ishlangan tavsiyalar boshlang`ich 

ta`limning amaliy mashg`ulotlarida qo`llanishi mumkin. 



.

1. Boshlang’ich sinf o’quvchilarining matematika faniga bo’lgan 

qiziqishini oshirishda ko’rgazmalilikning ahamiyati

Ko‟rgazmalilikning turli xil manbalaridan foydalanish o‟quvchilarni 

faollashtiradi, ularning diqqatini oshiradi va rivojlantiradi, o‟quv materialini 

mustahkam o‟zlashtirishni ta‟minlaydi va vaqtni tejash imkonini beradi. 

Tabiiy fanlarga qaraganda matematikadan ko‟rgazmalilik va ko‟rgazma  

manbai tubdan farq qiladi. Tabiat fanlarida narsalarning aynan o‟zini ko‟rsatish 

imkoni bo‟lsa matematikada esa abstrakt xarakterga ega, bo‟layotgan 

hodisaning o‟zini aynan ko‟rsata olish imkoni kam. 

Matematikada ko‟rgazmalilik

a) ko‟rsatilayotgan obyektlar to‟plamining elemenlari sifatida qaraladi, ular 

ustida ba‟zi amallar bajarish mumkin. Masalan, o‟quvchi savatdagi olma, 

daraxtdagi qushlar haqida to‟xtalmaydi, balki ularning soni va sonli 

munosabatini aniqlaydi;

b) u yoki bu narsa haqida gap yuritilganda uning shaklini yoki narsaning miqdori 

sonli xarakterini tekshirish mumkin. Narsalarning sonli munosabatini o‟z holicha 

va shakllarini ko‟rishda ko‟pincha hodisaning aynan o‟zidan foydalanib bo‟lmaydi. 

Shuning uchun o‟qituvchiga turli xildagi ko‟rgazmalilik, 1 - navbatda modellar, 

chizma, sxemalar yordam beradi. Matematika o‟qitishning turli xil bosqichlarida 

va uning turli xil bo‟limlarida ko‟rgazmalilikda bir xilda foydalanish kerak emas.


• Ko’rsatmali qo’llanmalar ko’rsatmalilikning quyidagi har xil turlari

bilan foydalaniladi.

1. Tabiiy ko’rsatmalilik o’quvchilarni mavjud ob`yektlar, 



o’simliklar, hayvonlar, minerallar va hakozalar bilan tanishtirishni

taqoza etadi;

2. Hajmli ko’rsatmalilik – mavjud olamning hajmi ask etishidir. 



Bu esa fotosurat, rasm, diafilm va diapozitivlardan iboratdir; 

3. Ovozli ko’rsatmalilik – tovush obrazlarini ifodalash uchun



ovozli vositalardan foydalanish. Gramplastinkalar, magnitafon

yozuvlarini eshitish, ovozli kino; 

4. Simvolik va grafik ko’rsatmalilik – xaritalar, rejalar, 



sxemalar, chizmalar va diagrammalar. Ular mavjud voqyelikni shartli

umumlashgan simvolik ko’rinishda aks ettirishi sababli fikrlashni

rivojlantiradi.

Maktabda birinchi sinfdan tortib, barcha sinflarda



ko’rsatmalilikning ana shu turlaridan foydalaniladi, lekin tabiyki

yoshini hisobga olib, ularga bevosita kuzatishlarini topshirish kerak. 

• kerak.


Ko’rsatmalilik ayniqsa o’quvchilar o’rganiladigan u yoki bu 

narsalar to’g’risida muayyan tasavvurga ega bo’lmagan 

paytda juda zarurdir. Ammo shuni ham unitmaslik lozimki

ko’rsatmali qo’llanmalarni namoyish etishga tayyorlanmaslik 

yoki ularni noto’g’ri tanlash faqat zarar keltiradi.

Ko’rgazmali o’qitish - bu o’quvchilarning tegishli 



kuzatishlariga taynlanadigan o’qitishdir, biroq ko’rgazmali 

o’qitishni faqat ko’rsatma qo’llanmalardan foydalanib o’qitish 

deb tushuntirish kerak emas. Ko’rgazmali qurollar 

boshlang’ich sinflarda dars berishda juda muhim rol o’ynaydi. 

Darslarning qiziqarli, mazmunli bo’lishini ta’minlaydi .

Matematika darslarida ko’rgazmalilik prinsipini amalga 



oshirishda bir tomondan o’quvchilarning idrok etishlariga, 

ikkinchi tomondan ularning tasavvurlariga tayaniladi. Birinchi 

holda ko’rsatma qurollar zarur. Ikkinchi holda ko’rsatmali 

qo’llanmalarsiz ish olib borish mumkin, bu holda bolalarning 

tajribalarini, ilgari to’plagan tasavvurlarini aktivlashtirish kerak.


2. Boshlang’ich sinf 

o’quvchilarining matematika faniga bo’lgan qiziqishini 

oshirishda foydalaniladigan ko’rgazmali qurollarning turlari va 

ahamiyati

Matematika darslarida ko‟rgazmalilikdan to‟g‟ri foydalanish aniq fazoviy va 

miqdoriy tasavvurlarning mazmunli tushunchalarning shakllanishiga imkon 

beradi, mantiqiy fikr yuritishni va nutqni rivojlantiradi, aniq hodisalarni qarab 

chiqish va analiz qilish asosida keyinchalik amalda qo‟llaniladigan 

umumlashtirishlarga kelishga yordam beradi. 

Ko‟rsatmali qo‟llanmalarning turlarini bilish o‟qituvchiga ularni to‟g‟ri tanlash va 

o‟qitishda ulardan samarali foydalanishga imkon beradi. Shuningdek o‟zi yoki 

bolalar bilan birgalikda kerakli ko‟rsatma qo‟llanmalarning tayyorlashga imkon 

beradi. Ko‟rsatma o‟quv qo‟llanmalarni natural va tasviriy qo‟llanmalarga 

ajratish qabul qilingan. 

Matematika darslarida foydalaniladigan natural ko‟rsatma qo‟llanmalarga atrof 

muhitdagi narsalar, daftarlar, qalamlar, cho‟plar, kubiklar va hakozalar kiradi.

Tasviriy ko‟rsatma qo‟llanmalar ichiida obrazli qo‟llanmalarni ajratish mumkin. 

Tasviriy ko‟rsatma qo‟llanmalarga ekranda ko‟rsatiladigan ko‟rsatma 

qo‟llanmalar; o‟quv filmlari, diafilmlar, diapozitivlar ham kiradi. 



Ko’rgazmalilik prinsipining pedagogik va psixologik asoslari. 

Ko‟rsatma materialini tanlashga nisbatan qo‟yiladigan talablarni ko‟rib

chiqamiz.

a)Yetarlicha miqdorda ko‟rsatma material bilan ta‟minlash, bularni analiz

qilish asosida o‟quvchilar kerakli umumlashtirishlarni qila oladigan

bo‟lishlari kerak. Masalan, bolalarni 1 sonini hosil bo‟lish bilan

tanishtirishda o‟qituvchi oldindan bunday amaliy ish tashkil qiladi: u uchta

doirachaga bitta doirachani; uchta cho‟pga bitta cho‟pni qo‟shishni taklif

qiladi, shu ishni boshqa didaktik materiallarda bajartiradi. Predmetlar bilan

bajariladigan amaliy ishlarni o‟quvchilarning o‟zlari mustaqil bajarishlari

foydalidir. Shundan keyingina ushbu umumiy savolni qo‟yish mumkin: 

agar 3ga 1ni qo‟shsak, qanday son hosil bo‟ladi?

Umumlashtiruvchi masalani o‟quvchilar qanday qabul qilishlarini kuzatib

boruvchi o‟qituvchilargina har xil ko‟rsatmali demonstratsiyalar sonini

aniqlay oladilar. O‟qituvchi har doim har xil ko‟rsatma qo‟llanmalarni

tayyor holda saqlab turishi kerak, bundan maqsad, bu qo‟llanmalarni

butun sinfga yoki ayrim o‟quvchilarga qo‟shimcha ko‟rsatishdir.

b)Har xil ko‟rsatma materiallar bilan yetarlicha ta‟minlash juda muhimdir. 

Bu o‟rinda doimo psixologlar «O‟quvchilarda to‟g‟ri umumlashtirishlar

tarkib toptirishning zaruriy sharti beriladigan o‟quv materialining muhim

hususiyatlarini turlantirishdan iborat».


Ko‟rsatmali qo‟llanmalardan foydalanish o‟qitish jarayonida ko‟rsatma 

qo‟llanmalardan turli maqsadlarga yangi material bilan tanishtirish uchun, bilimlar, 

o‟quv malakalarini mustahkamlash uchun yangi bilimlarning qanday 

o‟zlashtirilayotganini tekshirish uchun foydalaniladi. Ko‟rsatma qo‟llanma bilim 

manbai sifatida qaralganda uning umumlashtirish uchun asosiy bo‟lgan tomonini 

alohida ta‟kidlash kerak, shuningdek muhim bo‟lmagan narsa-umumlashtirish 

uchun asosiy bo‟lgan tomonini alohida ta‟kidlash kerak, shuningdek muhim 

bo‟lmagan narsa-ikkinchi darajali ahamiyatga ega ekanligini ko‟rsatish kerak. 

Masalan, to‟g‟ri to‟rtburchaklarning modellarini turli o‟lchamli qilib olish kerak-bu 

bolalarga qarama-qarshi tomonlarning tengligi istalgan to‟g‟ri to‟rtburchakning 

umumiy xossasi bo‟lib, uning tomonlari uzunliklariga bog‟liq emasligini 

ko‟rishlariga imkon beradi. So‟z idrok qilishni kuchaytiradi, shuning uchun 

o‟qituvchining savoli aniq, o‟quvchining kuzatishini yo‟naltiruvchi bo‟lishi kerak. 

O‟qituvchi yangi material bilan tanishtirishda ko‟pincha ko‟rsatma qo‟llanmadan 

beriladigan bilimlarni aniqlashtirish maqsadida foydalanadi. Bunday holda 

ko‟rsatma qo‟llanmaga so‟z bilan tushuntirishning illustratsiyasi (tasvirlanishi) kabi 

qaraladi. Masalan, o‟qituvchi masala yechishni topishda bolalarga yordam berar 

ekan, masalaga doir sxematik rasm yoki chizma chizadi; hisoblash usulini 

tushuntirar ekan, tushuntirishni predmetlar bilan amal bajarish va tegishli 

yozuvlar bilan qo‟shib olib boradi va hokazo.



3. Boshlang’ich matematik ta’limda ko’rgazmalilikning roli.

Ko‟rgazmalilikning turli xil manbalaridan foydalanish o‟quvchilarni 

faollashtiradi, ularning diqqatini oshiradi va rivojlantiradi, o‟quv materialini 

mustahkam o‟zlashtirishni ta‟minlaydi va vaqtni tejash imkonini beradi. 

Tabiiy fanlarga qaraganda matematikadan ko‟rgazmalilik va 

ko‟rgazma  manbai tubdan farq qiladi. Tabiat fanlarida narsalarning aynan 

o‟zini ko‟rsatish imkoni bo‟lsa matematikada esa abstrakt xarakterga ega, 

bo‟layotgan hodisaning o‟zini aynan ko‟rsata olish imkoni kam. 

Matematikada ko‟rgazmalilik

a) ko‟rsatilayotgan obyektlar to‟plamining elemenlari sifatida qaraladi, ular 

ustida ba‟zi amallar bajarish mumkin. Masalan, o‟quvchi savatdagi olma, 

daraxtdagi qushlar haqida to‟xtalmaydi, balki ularning soni va sonli 

munosabatini aniqlaydi;

b) u yoki bu narsa haqida gap yuritilganda uning shaklini yoki narsaning 

miqdori sonli xarakterini tekshirish mumkin. Narsalarning sonli 

munosabatini o‟z holicha va shakllarini ko‟rishda ko‟pincha hodisaning 

aynan o‟zidan foydalanib bo‟lmaydi. Shuning uchun o‟qituvchiga turli xildagi 

ko‟rgazmalilik, 1 - navbatda modellar, chizma, sxemalar yordam beradi. 

Matematika o‟qitishning turli xil bosqichlarida va uning turli xil bo‟limlarida 

ko‟rgazmalilikda bir xilda foydalanish kerak emas.



Ko‟rsatmali qo‟llanmalar ko‟rsatmalilikning quyidagi har xil turlari bilan

foydalaniladi.

1. Tabiiy ko‟rsatmalilik o‟quvchilarni mavjud ob`yektlar, o‟simliklar, 

hayvonlar, minerallar va hakozalar bilan tanishtirishni taqoza etadi;

2. Hajmli ko‟rsatmalilik – mavjud olamning hajmi ask etishidir. Bu esa

fotosurat, rasm, diafilm va diapozitivlardan iboratdir; 

3. Ovozli ko‟rsatmalilik – tovush obrazlarini ifodalash uchun ovozli

vositalardan foydalanish. Gramplastinkalar, magnitafon yozuvlarini eshitish, ovozli

kino; 

4. Simvolik va grafik ko‟rsatmalilik – xaritalar, rejalar, sxemalar, chizmalar



va diagrammalar. Ular mavjud voqyelikni shartli umumlashgan simvolik

ko‟rinishda aks ettirishi sababli fikrlashni rivojlantiradi.

Maktabda birinchi sinfdan tortib, barcha sinflarda ko‟rsatmalilikning ana

shu turlaridan foydalaniladi, lekin tabiyki yoshini hisobga olib, ularga bevosita

kuzatishlarini topshirish kerak. 

Ko‟rsatmalilik ayniqsa o‟quvchilar o‟rganiladigan u yoki bu narsalar

to‟g‟risida muayyan tasavvurga ega bo‟lmagan paytda juda zarurdir. Ammo shuni

ham unitmaslik lozimki, ko‟rsatmali qo‟llanmalarni namoyish etishga

tayyorlanmaslik yoki ularni noto‟g‟ri tanlash faqat zarar keltiradi.


Matematika darslarida ko’rgazmalilik prinsipini amalga oshirishda bir 

tomondan o’quvchilarning idrok etishlariga, ikkinchi tomondan ularning 

tasavvurlariga tayaniladi. Birinchi holda ko’rsatma qurollar zarur. Ikkinchi 

holda ko’rsatmali qo’llanmalarsiz ish olib borish mumkin, bu holda 

bolalarning tajribalarini, ilgari to’plagan tasavvurlarini aktivlashtirish kerak.

Masalan, o’qituvchi bolalarni uchburchak bilan tanishtirar ekan, 

bunday formadagi figuralarning muhim alomatlarini (3 ta uchburchak, 3 ta 

tomon) ta’kidlovchi turli uchburchaklarning modellaridan foydalaniladi. Shu 

bilan birga o’qituvchi bolalarga qanday predmetlar uchburchaklar shaklida 

bo’lishini eslab ko’rishni taklif qiladi.

Shunday qilib matematika o’qitishda bevosita idrok etish bilan 

o’quvchilarning tasavvurlaridan birgalikda foydalaniladi.

Matematika predmetlarning o’zini va atrof hayotimizdagi hodisalarni 

emas, balki borliq dunyoning fazoviy formalari va miqdoriy munosabatlarini 

(F.Engels) o’rganadi. Shuning uchun matematika o’qitishda huddi ana shu 

tomonlarni ajratib olishga harakat qilinadi, predmetning sifat alomatlari 

muhim bo’lmay qoladi.


4. Boshlang’ich sinflarda ko’rgazmali qurollar va texnik 

vositalardan foydalanish orqali dars samaradorligini 

oshirish

Boshlang’ich maktabda darslarni turlarga ajratishda 

darslarni asosiy didaktik maqsadi bo’yicha ajratish asos 

qilib olinadi: 

1) yangi bilimlarni o’zlashtirish darsi, bularga o’quvchilar 

yangi tushunchalar, hisoblash usullari, yangi turdagi 

masalalarning yechilishi, figuralarning yangi xossalari, 

sonlari bilan tanishadilar;

2) o’quv va malakalarni o’zlashtirish darsi;

3) bilimlarni kompleks qo’llanish darsi; 

4) o’tilganlarni takrorlash, umumlashtirish va tizimga solish 

darsi; 


5) bilim o’quv va malakalarni tekshirish, baholash va 

to’g’rilash darsi; 

6) aralash dars, bunda bir necha didaktik maqsadlar bo’lib, 

ularning hammasi ham muhimdir.



XULOSA

Boshlang‟ich sinflarda matematika darslarida ko‟rgazmali vositalarni ko‟p

bezatishga e‟tibor bermasdan, ularni sxematik ravishda tasvirlab, mavzu bilan

mantiqiy bog‟lash kerak. Shuni unitmaslik lozimki, ko‟rgazmali qurollar darsning

maqsadini belgilamaydi, balki mavzuni bolalar chuqurroq o‟zlashtirishiga yordam

beradi. Darsni ko‟rgazmali qurollar bilan to‟ldirib tashlamaslik kerak. Keragidan

ortiq foydalanish ta‟lim sifatiga salbiy ta‟sir ko‟rsatadi. Dars jarayonida ko‟rgazmali

qurollardan me‟yorida foydalanish darslarni qiziqarli, mazmunli bo‟lishini

ta‟minlaydi. Men pedagogik amaliyotda ko‟rgan tajribamdan kelib chiqib shuni

ta‟kidlashim lozimki, ko‟rsatmali qo‟llanmalardan ular hech kerak bo‟lmagan joyda

foydalanish bolalarni qo‟yilgan masaladan uzoqlashtrib, salbiy rol o‟ynaydi. Simvolik

ko‟rsatmalilik (sxemalar, chizmalar, matematik yozuvlar) matematikani ko‟rgazmali

o‟qitishning asosiy vositasidir.

Qo‟lda yasaladigan qo‟llanmalar murakkab bo‟lishi kerak emas, estetika

talablariga va maktab gigiyenasi normalariga javob berishi kerak.

Ko‟rsatmalilik fikrlashishni osonlashtirish va nazariy bilimlarni hayot bilan bog‟lash

imkonini beradi.

Matematika fani o‟quvchining fikrlash qobiliyatini o‟stirib, aqli peshlaydi. 

Boshlang‟ich ta‟limning muhim masalalaridan biri o‟quvchilarda ongli va

mustahkam hisoblash malakalarini shakllantirishdir, bunda ko‟rsatmali vositalar

yordam beradi.


FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

Karimov I.A. Barkamol avlod – O„zbekiston taraqqiyotining poydevori. – T., 

1997.

2.Ahmedov M., Abdurahmonova N., Jumayev M. Matematika 1-sinf Turon–



iqbol T., 2014 yil

3. Abdurahmonova N. O`rinboyeva L. Matematika 2-sinf II-nashr Yangiyo`l 

Poligraf servis T., 2014 yil

4. Burxonov S., Xudoyorov O`., Norqulova Q. Matematika 3-sinf Sharq 

nashriyot Matbaa Aksiyadorlik kompaniyasi  T., 2014 yil

5. Bikbayeva N.U., Yangiboyeva E. Matematika 4-sinf O`qituvchi, 2013 yil

6. Abduraxmonova N., O`rinboyeva L. Matematika 2-sinf o`qituvchilari 

uchun metodik qo`llanma “O`zbekiston” Toshkent NMIU 2012.

7. Jo‟raqulova A. Masalalar yechishning usullari. //Boshlang‟ich ta‟lim. 2010, 

№2

8. Jumayev M.E.  Boshlang‟ich sinflarda matematika o‟qitish metodikasi  



(KHK  uchun ) Toshkent. “Ilm Ziyo” 2003 yil

9. Jumayev M.E., Tadjiyeva Z.G‟.  Boshlang‟ich sinflarda matematikadan 

fakultativ darslarni tashkil etish metodikasi.  Toshkent. “TDPU” 2005 yil. 

10. Jumayev M.E. Bolalarda matematik tushunchalarni rivojlantirish 

nazariyasi va metodikasi.  (KHK uchun ) Toshkent. “Ilm Ziyo” 2005 yil.

11. Jumayev M.E.  Boshlang‟ich matematika nazariyasi va  metodikasi. 



(KHK  uchun) Toshkent. “Arnoprint” 2005 yil

Download 0,81 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish