Odoblar xazinasi

SHE’R HAQIDA TUSHUNCHA

1. She’r nima? J: Ohang jihatdan ma’lum bir tartibga solingan, his-tuyg’u ifodasida yaratilgan hissiy nutq.

2. She’riyat so‘zi yana qanday atamalar bilan ataladi? J: Nazm, lirika.

3. “She’r” so‘zi qaysi so‘zdan olingan? J: Arabcha- “shuur” so’zidan olingan.

4. She’r uchun xos uch xususiyat: ezgulik, go‘zallik, donolik kabi shartlar bo‘lishini kim ta’kidlagan? J: Rus tanqidchisi N. A. Dobrolyubov.

5. Nutqning she’r bo’lishi uchun nima zarur? J: She’riy mazmun va she’riy shakl.

6. She’r tuzilishining asosini nima tashkil etadi? J: Ritmik o‘lchov-hijo (bo‘-g‘in).

7. She’rning qanday vaznlari mavjud? J: Aruz, barmoq, erkin (sarbast), nasriy she’r.

8. O‘zbek mumtoz she’riyatini qaysi vaznda yozilgan she’rlar tashkil etadi?J: Aruz vazni.

9. Qaysi vazn hijolarning cho‘ziq va qisqaligiga asoslanadi? J: Aruz vazni.

10. Aruz vaznida yozilgan she’riy shakllar nima deb ataladi? J: G’azal, masnaviy, ruboiy, murabba, muxammas, musaddas.

11. Qaysi vazndagi she’rlar hijolarning cho‘ziq va qisqaligiga emas, balki ularning (bo‘g‘inlarning) miqdoriga asoslanadi? J: Barmoq vazni.

12.Barmoq vaznidagi she’rlar necha bo‘g‘indan tashkil topishi mumkin? J: Besh, olti, yetti, sakkiz, to‘qqiz va undan ortiq.

13. She’rda misralarning o‘z ichki bo‘linishlar asosida o‘ziga xos ohangdorlikni tashkil etishi nima deyiladi? J: Turoq.

14. Qaysi vaznda vazn saqlansa-da, biroq qofiyalar bo‘lmaydi? J: Oq she’r.

15. Oq she’r shaklida yozilgan asarlar? J: M. Shayxzodaning “Mirzo Ulug’-bek” tragediyasi, Sofoklning “Shoh Edip”, V. Shekspirning “Otello”, “Gamlet”, “Qirol Lir”, “Romeo va Juletta” tragediyalari.

16. Qaysi she’r shaklida misralardagi hijolar miqdori, ularning cho‘ziq yoki qisqaligi hech qanday ahamiyat kasb etmaydi? J: Erkin (sarbast).

17. Erkin she’r yana qanday atamalar bilan yuritiladi? J: Verlibr (fransuzcha vers-she’r, libres-erkin).

18. Erkin she’rning xalqaro atamasi? J: Verlibr.

19. Erkin she’rning ajoyib namunalarini yaratgan shoirlar kimlar? J: Cho‘lpon, H. Olimjon, G‘. G‘ulom, M. Shayxzoda, U. Nosir, Mirtemir.

20. Qaysi she’rda ham she’rga, ham nasrga xos xususiyat mavjud? J: Nasriy she’rda.

21. Nasriy she’rning asosiy belgilari? J: 1. Ma’lum vaznga va izchil qofiyaga ega emas. 2. Ramziy tasvir uslubining ustunligi va fikriy umumlashma-ning kuchliligi. 3. His-hayajonning balandligi va ritorik qaytariqlarning ko‘pligi. 4. O’ziga xos ritmik tuzilishi va pauzalarning ko‘pligi.

22. Nasriy she’rlar yana qanday atamalar bilan qo‘llaniladi? J: Nasrdagi nazm, mansur she’r, mansuralar, sochmalar.

23. Qaysi shoirlar ijodida nasriy she’rlar ko‘plab uchraydi? J: Fitrat, Oybek, Mirtemir, Omon Muxtor, Omon Matjon, Ibrohim G‘afurov.