O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi guliston davlat universiteti ijtimoiy-Iqtisodiyot Fakulteti Iqtisodiyot

GULISTON DAVLAT UNIVERSITETI Ijtimoiy-Iqtisodiyot Fakulteti Iqtisodiyot(tarmoqlash va sohalash)yo‘nalishi Makroiqtisodiyot fanidan QAYTA ISH Mavzu:Inflyatsiya va inflyatsiyaga qarshi siyosat

Reja:

• 1.Pul tizimi
• 2.Inflyatsiyaning mohiyati va uning yuzaga kelib chiqish sabablari
• 3.Inflyatsiyaning salbiy oqibatlari
• 4. Inflyatsiyasiga qarshi siyosatning shakl va usullari

1.Pul tizimi

• Pul tizimi — muamlakatning pul belgilari, pul birliklari, pul emissiyasi qoidalari va muomalasi shakllari, mamlakatda milliy qonunchilik bilan joriy etilgan pul munosabatlari.
• Oʻzbekiston Respublikasi Markaziy banki naqd pullarni chiqarish, ularning Oʻzbekiston Respublikasi xudu-dida muomalada boʻlishini tashkil etish va muomaladan chiqarish boʻyicha mutlaq huquqlarga ega.

1.Pul tizimi

• Pul asosan 3 ta funksiyani bajaradi.
• 1.Hisob-kitob
• 2.Muomila funksiyasini bajaradi.
• 3.Jamg‘arish vositasini vazifasini bajaradi

1.Pul tizimi

• Pul muomalasi-bu Pulning qo‘ldan qo‘lga o‘tib doimiy aylanib harakatda bo‘lishidir.Misol uchun Yaponiyada pul aylanishi 30 ga tengdir.
• Pul muomalasi qonuni shunday iqtisodiy qonundirki unga binoan muomaladagi pul miqdori sotiladigan tovar va xizmatlar narxining umumiy summasiga to‘g‘ri mutanosiblikda, pul harakatining tezligiga teskari mutanosiblikda bo‘ladi.
• Pulga talab pul miqdorini belgilaydi,shunga binoan muomalaga pul chiqarilganda tovar-pul muvozanati hosil bo‘ladi.

2.Inflyatsiyaning mohiyati va uning yuzaga kelib chiqish sabablari

• Inflyatsiya deb shunday jarayonni tushunish kerakki, unda muomalada tovarlar hajmiga keragidan ortiqcha naqd pul paydo bo‘lib narx-navo o‘sib, qog‘oz pullarni qadrsizlanishiga olib keladi va shu tufayli pul o‘z xarid qobiliyatini pasaytiradi.
• Kelib chiqish sabablariga ko’ra inflatsiya ikki turga bo’linadi;

• Talab inflaytsiyasi; bunda inflyatsiyani pulning ko‘pligidan qimmatlashadi. Talab inflyatsiyasi pul emissiyasini yuzaga keltiradi
• Taklif inflyatsiyasi; bunda resurslar qimmatlashib xarajatlar oshadi, foyda kamayib tovarlarni ko‘paytirishga intilishga intilish susayadi natijada taklif takabga nisbatan qisqarib narx oshadi. Talab inflyatsiyasini xarajatlar inflyatsiyasi deb ham yuritiladi.
• Davlatning narxlarga tasir etishi jihatidan qaralganda;
• Erkin va Bostirilgan inflyatsiya bo’ladi.
• Erkin inflyatsiya yuz berganda narxlar o‘z qolicha o‘sadi.
• Bostirilgan inflyatsiya bo’lganda davlat ma’muriy yo’l bilan narxlarning o‘sishini chegaralab turadi.

3.Inflyatsiyaning salbiy oqibatlari

4. Inflyatsiyasiga qarshi siyosatning shakl va usullari

• Milliy iqtisodiyotini sog‘lomlashtirish , investitsiya faoliyatining tushib ketishini bartaraf etish va iqtisodiy rivojlanishning oqilona darajasini ta’minlash;
• Raqobatbardosh, yuqori texnologik ishlab chiqarishni tashkil etish va uni rivojlantirish maqsadida davlat strategiyasini ishlab chiqish hamda uni amalga oshirish;
• Xalq iste’mol tovarlarini ishlab chiqaruvchi korxonalarda ishlab chiqarish fondlarning tarkibini o‘zgartirish va unda zamonaviy texnika hamda texnologiyalarni joriy etish;
• Tijorat banklarning investitsiya va kredit faoliyatini rag‘batlantirish;
• Davlat tomonidan kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni qo‘llab-quvvatlash;