O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

• O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O`RTA MAXSUS
• TA`LIM VAZIRLIGI
• TOSHKENT DAVLAT IQTISODIYOT UNIVERSITETI

• Kafedra: “Falsafa”
• Fan: “Estetika, etika, mantiq”

• MAVZU: Estetikaning tadqiqot doirasi, axloqning kelib chiqishi

• Bajardi: IIT – 51 guruh talabasi
• Mamadiyorov Rustam
• Tekshirdi: kt o`qituvchi
• Obidov Asliddin

• REJA:
• Estetikaning falsafiy moxiyati.
• 2. Axloq xaqida asosiy tushunchalar.
• 3. Allomalarning bu fanga qo`shgan xissasi.

• Фалсафани азим дарахтга, чинорга қиёс
• қилсак, унинг илдизи табиат ҳақидаги таълимотлар,
• пояси – мантиқ, меваси эса – этикадир. Дарҳақиқат,
• билим – ақл булоғи, ахлоқ эса - ҳаёт
• чироғидир, ёки билим – хазина, ахлоқ эса
• фазилатдир

• Қадимги антик давр донишмандларининг фикри

• Chichen Itsa
• Yukatan,
• Meksika

• ...инсон ҳақида ёқимли таассурот уйғотадиган,
• лекин жамоа, жамият ҳаётида бурилиш ясайдиган
• даражада муҳим аҳамиятга эга бўлмайдиган, миллий
• урф-одатларга асосланган чиройли хатти-ҳаракатларни
• ўз ичига олади

• Одоб...

• Isoning haykali
• Rio de Janeyro,
• Braziliya

• ...оила, жамоа, маҳалла-кўй миқёсида аҳамиятли бўлган,
• аммо жамият ва инсоният ҳаётига сезиларли таъсир
• кўрсатмайдиган ёқимли инсоний хатти-ҳаракатларнинг
• мажмуи

• Хулқ...

• Kolizey
• Rim,
• Italiya

• ...барча одамлар учун бирдек тааллуқли
• ҳисобланган, шахс ҳаётидаги ҳамма соҳаларда ўзига ва
• ўзгаларга нисбатан қўйиладиган маънавий-ижтимоий
• талаблар ҳамда эҳтиёжларнинг муносабатлар шаклидаги
• кўринишидан иборат бўлган, инсонга берилган
• ихтиёр эканлигининг хатти-ҳаракатлар жараёнида ички
• ирода кучи томонидан оқилона чекланишини тақозо этувчи
• маънавий ҳодиса

• Ахлоқ...

• Buyuk Xitoy
• devori
• Xitoy

• «Билгилким, ҳамма касбларга бирдай тааллуқли
• қисқача қоида-адаблар мавжуд, шунингдек, ҳар бир
• касб учун алоҳида одоб ҳам бор. Агар барча
• касблар учун зарурий одоблар хулосани нечта,
• деб сўрасалар, тўртта (саккизта) деб айтгил:

• Ҳусайн Воиз Кошифий ёзади:

• Machu Pikchu
• Peru

• ўз касбини ҳаромдан, шубҳали мол-маблағдан
• пок сақласин

• 1

• ризқ-рўзи зарурати учунгина керакли касб
• билан шуғуллансин, касбни мол-дунё тўплашга
• сарфламасин

• касбни обрў олиш, яхши ном чиқаришнинг сабаби,
• деб билсин

• моли ҳаром одамлар (амалдорлар, порахўрлар,
• қароқчилар, ўғрилар, қиморбозлар, каззоб
• дўкондорлар)билан муомала қилмасин...

• 2

• 3

• 4

• ...одоблилик – хушхулқлиликка, хушхулқлилик – юксак
• ахлоқийликка айланган каби, ахлоқий тарбия йўлга
• қўйилмаган жойда муайян шахс, вақти келиб,
• одобсизликдан – бадхулқлиликка, бадхулқлиликдан –
• ахлоқсизликка ўтиши мумкин

• Ахлоқий тарбия натижасида...

• Petra
• Iordaniya

• Абдулла Авлоний «Туркий гулистон ёхуд ахлоқ»
• рисоласини шундай бошлайди: «Ахлоқ инсонларни
• яхшиликка чақиргувчи, ёмонликдан қайтаргувчи
• бир илмдур. Яхши хулқларнинг яхшилигини, ёмон
• хулқларнинг ёмонлигини далил ва мисоллар ила баён
• қиладурғон китобни ахлоқ дейилур»

• Фитратнинг фикрича...

• Toj Mahal
• Agra,
• Hindiston

• «Икки нарса ҳақида қанча
• кўп, қанча узоқ ўйлаганинг
• сари қалбинг тобора янги,
• тобора кучайиб борувчи
• ҳайрат ва ихлос билан тўлиб
• тошаверади, булар – бошим
• устидаги юлдузли осмон
• ва менинг ботинимдаги
• ахлоқий қонун»

• Кант айтадики...

• Eyfel minorasi
• Parij, Fransiya

• “Бу дунё кураш майдонидир. Бу майдоннинг
• қуроли соғлом жисму тан, ақл ва ахлоқдир. Лекин
• ана шу қурол-аслаҳамиз синиб, занг босиб, чириб
• кетган сари. Шундай қуроллар билан бу дунёда бизга на
• саодат ва на роҳат бор...”

• Ҳегель таърифлайди

• Angkor
• Angkor,
• Kamboja