O’zbekiston respublikasi o’rta maxsus va oliy ta’lim vazirligi o’zbekiston respublikasi sog’liqni saqlash vazirligi toshkent tibbiyot akademiyasi «tasdiqlayman»

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI O’RTA MAXSUS VA OLIY TA’LIM VAZIRLIGI

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI SOG’LIQNI SAQLASh VAZIRLIGI

TOShKENT TIBBIYoT AKADEMIYaSI
«TASDIQLAYMAN»

O’quv ishlari bo’yicha

prorektor, professor

Teshaev O.R.______

«____»___________2012 yil
Kafedra: Travmatologiya-ortopediya, XDJ va neyroxirurgiya
Fan: Travmatologiya-ortopediya

4-kurs Tibbiy profilaktika fakulteti uchun

YaGONA USLUBIY TIZIM
Kukrak, kalla, bosh miya, umurtqa va orqa miyaning jangovor shikastlari va bosqichlarda davolash. Yirik qon tomirlarni shikastlanishi. Qon yuqotish va qon quyish.

TMI - Qon yuqotilishida kuzatiladigan travmatik shikastlarda utkir buyrak yetishmasligi kelib chiqish mexanizmi. Gemosorbsii, plazmoforeza, gemodializa usullari
№ 4 MAVZUSI bo’yicha amaliy mashg’ulot


T A ‘ L I M T E X N O L O G I Ya S I

Toshkent - 2012

Tuzuvchilar:

Travmatologiya-ortopediya, XDJ va neyroxirurgiya

kafedrasi mudiri: t.f.d. Karimov M.Yu.

Ukuv ishlari buyicha mas’ul ass., t.f.n. Saloxiddinov F.B.

TMA MUKning “GIGIENA” sekstiyasida

Muhokama qilingan va tasdiqlangan

rais B.M. Mamatqulov

“---------” ---------------- 2012 yil

Mashg’ulot № 4

Mavzu: Kukrak, kalla, bosh miya, umurtqa va orqa miyaning jangovor shikastlari va bosqichlarda davolash. Yirik qon tomirlarni shikastlanishi. Qon yuqotish va qon quyish.

TMI - Qon yuqotilishida kuzatiladigan travmatik shikastlarda utkir buyrak yetishmasligi kelib chiqish mexanizmi. Gemosorbsii, plazmoforeza, gemodializa usullar.

Vaqt: 180 minut	Talabalar soni: 10-12
O’quv mashg’ulotining shakli va turi	Amaliy mashg’ulot
O’quv mashg’ulotining tuzilishi	1. Kirish kism. 2. Nazariy kism 3.Analitik kism: -Organayzer -Vaziyatli masalalar 4. Amaliy kism
O’quv mashg’uloti maqsadi:	Talabalarni kukrak, kalla, bosh miya, umurtqa va orqa miyaning jangovor shikastlari va bosqichlarda davolash. Yirik qon tomirlarni shikastlanishi. Qon yuqotish va qon quyish talablari bo’yicha asosiy tamoyillari bilan tanishtirish. Tibbiy evakuastiya bosqichlari maqsad va vazifalariga ko’ra yordamni tashkillashtirishga o’rgatish.
Talaba bilishi lozim:	Ko`krak qafasi, .magistral qon tomirlar, bosh va umurtqa pog`onasi shikastlari to`grisida tushuncha. Shikastlanishlar paytida tibbiy yordam korsatishning asosiy tamoyillari. Ko`krak qafasi, .magistral qon tomirlar, bosh va umurtqa pog`onasi jangovar shikastlari va davolash bosqichlariningvazifalari . Ko`krak qafasi, .magistral qon tomirlar, bosh va umurtqa pog`onasi shikastlari tashxislash; Shoshilinch yordam ko`rsatish.
Talaba bajara olishi lozim:	Amaliy mashulotlarni bajara olishi:- bosh shikastlanishlarda yaradorga birinchi yordam ko’rsatish.
Pedagogik vazifalar: Kalla, bosh miya, umurtqa va orqa miyaning jangovor shikastlari va bosqichlarda davolash va davolash.tasnifi, Qon yuqotish va qon quyish ko’rsatmalar bilan tanishtirish bilan tanishtirish; Kalla, bosh miya, umurtqa va orqa miyaning jangovor shikastlarida tibbiy evakuastiya bosqichlari, maqsad va vazifalari, yordam ko’rsatish usullarini ochib berish; Kalla, bosh miya, umurtqa va orqa miyaning jangovor shikastlari ShTE tashkillashtirish va asoralarini olish, amaliyotidagi o’rni va axamiyati bilan tanishtirish va o’rgatish.	O’quv faoliyati natijalari: Kalla, bosh miya, umurtqa va orqa miyaning jangovor shikastlari turlari; Kalla, bosh miya, umurtqa va orqa miyaning jangovor shikastlanishlarda jabrlanuvchilarga asosiy davolash usullarini tasniflaydilar; Asoratlarni oldini olish usullarini ochib beradilar va bilimlarini shakllantiradilar;
Ta’lim usullari	“Stol markazida ruchka” o’yini, ma’ruza, axborot berish, namoish, interaktiv ish o’yinlari.
Ta’lim shakli	Jamoaviy, guruhlarda ishlash («Stol markazida ruchka»), yakka tartibli
Ta’lim vositalari	Amaliy mashg’ulot o’tkazish uchun: asseptik, bint va jgut bog’lamlar, jarroxlik anjomlari. Yangi axborot texnologiyalari vositalari, ko’rgazmali qurollar, videofilmlar.
Ta’lim berish sharoiti	Guruhli shakllarda ishlashga mo’ljallangan xonalar
Monitoring va baholash	Og’zaki so’rov: tezkor-so’rov,yozma so’rov: vaziyatli masala

Kukrak, kalla, bosh miya, umurtqa va orqa miyaning jangovor shikastlari va bosqichlarda davolash. Yirik qon tomirlarni shikastlanishi. Qon yuqotish va qon quyish o’quv mashg’ulotining texnologik xaritasi

Ish bosqich-lari va vaqti 180 daq	Faoliyat
	ta’lim beruvchi	ta’lim oluvchilar
1-bosqich. O’quv mashg’ulotiga kirish 10 daqika 5 dakika	Mavzuning nomi, maqsadi va kutilayotgan natijalarni etkazadi. Mavzu bo’yicha asosiy tushunchalar: shikast turlari, klinikasi, profilaktikasi va davosi to’g’risida tushuncha beradi. Mashg’ulot rejasi bilan tanishtiradi. Adabiyotlar ro’yxatini beradi (ilova №9) Talabalarni aqliy hujumga tortish uchun jonlantiruvchi savollar beradi Amaliy mashgulot rejasi va tuzilishiga qarab ta’lim jarayonini tashkil etish bo’yicha harakatlar tartibi bayon qilinadi. 1.4. Amaliy mashgulotda talabalar faolligini baholash mezonlarini e’lon qiladi (ilova №5):	Tinglaydilar va yozib oladilar. Tinglaydilar va yozib oladilar Savollarga javob beradi. Tinglaydilar
2-bosqich. Asosiy qism 45 dakika 5 daqiqa 45 daqiqa 40 dakika 5 dakika 45 dakika 5 dakika 35 daqiqa 25 daqiqa	2.1. Talabalar bilimini faollashtirish maqsadida mavzuning asosiy tushunchalari bo’yicha tezkor-so’rov o’tkazadi 2.2. Loyiha materiallarini muhokama qilishni tashkillashtiradi, ishlash qoidasi, vaziyatlarni tahlil qilish chizmasi, muammolarni ifodalanishiga e’tibor berishlariga qaratadi Tanaffus 2.3. Vaziyatni mustaqil tahlil qilishni, muammoni ifodalashni, echish yo’llarini aniqlashni, so’ngra uni echish topshirig’ini beradi( Ilova№3). Tanaffus 2.4. Vaziyatli masalalarni yakka tartibda ishlaydilar 2.5. Talabalarga ko’rgazmali qurollarni ko’rsatish (slaydlar, prezentastiya, videofilmlar va bq.), ularni izoxlash Tanaffus 2.6. Talabalarga amaliy ishning rejasi va qadamma qadam bajarilishi tushuntiriladi. 2.7. Talabalar o’z qo’llari bilan amaliy ishni mustaqil bajarishadi va natijalarni daftarlarga bayonnoma tarzida yozishadi. 2.8. TMI mavzusi e’lon qilinadi va muxokama qilinadi Kasallik tarixi yozish uchun bemorlar kurastiyasi va muxokama kilish.	Savollarga javob beradilar. Muhokama qiladilar, aniqlashtiruvchi savollar beradilar Amaliy qism materiallarini muhokama qiladilar, aniqlaydilar, savollar beradilar. Mustaqil ravishda tahlil qilish varag’ini to’ldiradilar, muammoni echadilar. Vaziyatli masalalarni muhokama qiladilar taqdimot kiladilar boshqa talabalar munozarada ishtirok etadilar, savollar beradilar
3-bosqich. Yakuniy 10 daqika	3.1. Xulosa: Mavzu bo’yicha xulosa qiladi. 3.2. Faol talabalar baholanadi Gurux bo’yicha baxolash mezonlari e’lon qilinadi 3.3. Mustaqil tayyorgarlik ko’rish uchun savollar va topshiriqlar beriladi	Tinglaydi O’z o’zini baholaydilar. Savollar beradilar Topshiriqni yozadilar

Mashg’ulotni o’tkazish joyi va jihozlanishi:

• 
  Travmatologiya-ortopediya, XDJ va neyroxirurgiya auditoriyalari.
  
• 
  Amaliy mashg’ulot o’tkazish uchun: asseptik, bint va jgut bog’lamlar, jarroxlik anjomlari.
  
• 
  Yangi axborot texnologiyasi vositalari, ko’rgazmali qurollar, videofilmlar.
  

1. Mavzuni asoslash:

Mazkurmashg`ulot ko`krak qafasi, magistral qon tomirlar, bosh va umurtqa pog`onasi shikastlari turlari, birinchi tibbiy yordam ko`rsatishning asosiy tamoyillarini o`rganish, tekshirish, og`riq qoldirish turlari, immobilizatsiya prinsiplari, rentgen suratini sharxlash, shuningdek dastlabki tashxis qo`yish va kasallikni kechishida keyingi ShTE bosqichlarini talab va vazifalarini, tashkillashtirishni imkonini beradi.

2. Fanlararo va fan ichidagi bog’liqlik:

Ushbu mavzu bo’yicha talabalarni o’qitish odam anatomiyasi, topografik anatomiya va operativ jarrohlik, radiologiya, anesteziologiya-reanimasiya va umumiy jarrohlik bilimlariga asoslangan.

3. Mashg’ulotning tarkibiy qismi(mazmuni):

3. 1.Nazariy qism: