O`zbekiston Respublikasi Sog`liqni saqlash vazirligi

GMP 
- Good Manufacturing Practice –yaxshi ishlab chiqarish amaliyoti (DV ishlab chiqarish 
va SN tashkil qilish qoidalari). 
GMP
– mahsulot doimo savdo litsenziyasi va nomiga binoan ishlab chiqarilayotgani va sifat 
standartlariga binoan nazoratdan o‘tayotganini kafolatlovchi, sifatni ta‘minlash tizimini bir qismi. 
GMP qoidalari avvalam bor har qanday farm. ishlab chiqarishga xos bo‘lgan va faqat so‘nggi 
mahsulot namunalari sinovlari orqali yo‘q qilib bo‘lmaydigan, xavflarni pasaytirishga qaratilgan. 
GMP qoidalari ilk bor 
1963 yili AQSH da qabul qilingan.
Hozir undan 40 dan ortiq davlatlarda foydalanilmoqda. «Farm. nazorat bo‘yicha kelishuv» 
qatnashuv mamlakatlari mahalliy GMP lari ham mavjud 
(GMP PIC), 
Yevropa hamdo‘stligi 
mamlakatlari GMPsi 
(GMP EU), GMP ASEAN 
qoidalari
 
(Osiyo mamlakatlari assotsiatsiyasi), 
JSST Xalqaro qoidalari 
(GMP WHO)
.
Hozirgi kunda dunyodagi 140 mamlakat GMPga asoslangan, xalqaro savdoda farm. 
mahsulotlarni sertifikatlash tizimini tan olgan. 
GMP qoidalarining muhim bulimlaridan biri, ishlab chiqarish sharoitlarining ishonchliligiga 
tegishli, mahsulot sifatining kerakli natijalariga olib keluvchi validatsiyadir. Validatsiya ta‘minot 
tizimi va SN asosiy qismi bo‘lib, loyiha hujjatlarini, qurilmalar sifatini, ishlashini, ishonchliligini va 
qurilmalar ishlash parametrlari samaradorligini tekshirish va baho berishga imkon beradi. Uning 
natijalari ishlab chiqarish mahsuloti, sharoiti, jarayonlari sifati kafolat darajasini ko‘tarishi mumkin. 
Tekshiriladigan dori vositalari (innovatsion, biologik tabiatli)
GMP 
Farmatsevtik ishlab chiqish ICH Q8 
DV sifatini maqsadga muvofiq shakllantirish
- DV va YOV tanlash 
-Optimal DSH yaratish 
- Texnologik jarayonni asoslash 

---

34 
-Qadoq turini asoslash 
-Sifat spetsifikatsiyasini asoslash 
GMP PRINSIPI 
Har qanday injener (texnik) tizim yuz belgilanganligi va ishlatilish maqsadiga muvofiq 
joylashgan, loyihalangan, yig‘ilgan, ta‘minlangan bo‘lishi va ishlatilishi kerak. 
Texnik (injener) tizimning joylashishi va tuzilishi, samarali ishlash va xizmat ko‘rsatishni 
ta‘minlashi, mahsulot kontaminatsiyasi xavfini va boshqa har qanday zararli ta‘sirni oldini olish 
choralarini yaratishi lozim