Tabiiy fanlar fakulteti biologiya(turlari boʻyicha) yo`nalishi 1–bosqich 19-59 guruh talabasining “Botanika” fanidan bajargan malakaviy amaliyotning hisoboti

21.11.2020 amaliyotimizning oʻn sakkizinchi kuni

Biz bugungi oʻquv dala amaliyotimizning rejasiga muofiq Xonadonlarimizda ochiq va yopiq(teplitsa; xona) maydonlarida oʻstirilayotgan madaniy va yovvoyi oʻsimliklar florasini roʻyxatini tuzdik va ularni tavsiflashga harakat qildik.

Tur nomi	Madaniy yoki Yovvoyi	Lotincha nomi
Koʻk maymunjon	Yovvoyi	Rubus caesius
Efedra	Yovvoyi	Ephedra viridis
Sabzi	Madaniy	Daucus carota
Yovvoyi sutchoʻp	Yovvoyi	Laktuca serriola
Hind xrizantemasi	Madaniy	Chrysanthenum Inducum
Mayda mevali maymunjon	Yovvoyi	Rubus nensensis
Oʻrmon tugmachaguli	Yovvoyi	Malva silvestris L.
Mavritaniya tugmachaguli	Yovvoyi	Malva mauritana L.
Befarq tugmachagul	Yovvoyi	Malva neglecta
Buxoro tugmachaguli	Yovvoyi	Malva bucharica
Oddiy yoki qizil malina	Madaniy	Rubus idaeus
Dagʻal yoki Amerika malinasi	Madaniy	Rubus strigosus
Gʻarbiy(maymunjonsimon) malina	Madaniy	Rubus occidentails

23.11.2020 amaliyotning oʻn toʻqqizinchi kuni

Biz bu galgi amaliyot mashgʻulotimizda hududimizdagi qishloq xoʻjaligida ekilayotgan madaniy ekinlar turlarini oʻrganish bilan shugʻullandik.

Ekinlarda assimilyatsiya yuzasining asosiy qismini barg tashkil qiladi, aynan bargda(va boshqa yashil qismlarda) fotosintez jarayoni roʻy beradi.Assimilyatsiya yuzasi deganda, odatda barg yuzasi tushuniladi. Oʻsuv davrida barg yuzasi oshib boradi. Maysalanish davridan boshlab barg yuzasi oshadi. Oʻsimlik oʻsishdan toʻxtaganda barg yuzasi eng yuqori koʻrsatkichga ega boʻladi. Keyin sekin kamayadi, chunki barg sargʻayib toʻkiladi. Oʻsuv davrida barg yuzasi keskin oʻzgarib turadi, bu suv bilan ta' minlanishga oziqlanish va boshqa agrotexnik tadbirlarga bogʻliq boʻladi.

Malina (Rubus) Ra'nodoshlar oilasi turkumi. Koʻp yillik chala butalardan. Malinaning madaniy navlari oddiy yoki qizil (Rubus idaeus), dagʻal tukli yoki Amerika malinasi(Rubus strigosus), gʻarbiy yoki maymunjonsimon malina (Rubus occidentalis) va boshqa turlari uchraydi. Oʻrta Osiyo, Sharqiy Sibir, Uzoq Sharq, Aqsh va Yevropa da oʻstiriladi. Ildizi koʻp yillik poyasi ikki yillik. Butasi balandligi 1-1,5 m, barglari toq patsimon, ketma- ket joylashgan, gullari 2 jinsli, oʻzidan changlanadi. Mevasi qizil, bazan sariq.

24.11.2020 amaliyotning yigirmanchi kuni

Amaliyotimiz davomida hududimizda tarqalgan dorivor oʻsimliklar turlarini oʻrganish va tavsiflashga harakat qildik.

Osiyo yalpizi (Mentha Asiatica Boriss L.) Yalpizdoshlar (Lamiaceae Lind) oilasi vakillaridan boʻlgan koʻp yillik oʻtsimon oʻsimlik. Tabobatda nafas yoʻllari, hazm qilish organlarining faoliyatini yaxshilashda, bot, qichima, ogʻriqni pasaytirishda, farmokologiya dori-darmonlarga hid berishda ishlatilati. Yalpizning yer ustki organlarining tarkibida 1,5-2℅ efir moyi, 3-8℅ tannid va achchiq moddalar, kafein va xloregen kislotalari, A va C vitaminlari bor. Agar shoxlari sutga tashlansa, sut ivimaydi; u shirasimon sirkaga solib ichilsa, ichdan qon oqishini toxtatadi. Yalpizni ayniqsa arpa uni bilan qoʻshib, bosh ogʻrigʻiga qarshi peshonaga qoʻyib bogʻlanadi. Uning shirasini asal suvi bilan aralashtiri, ogʻrigan quloqqa tomiziladi.

Gazanda Abu Ali ibn Sino bu oʻsimlikni mevasini nafas qisish kasalligini davolash uchun, bargini esa qon oqishini toʻxtatuvchi va surgi dori sifatida ishlatgan. Xalq meditsinasida oʻsimlik bargidan tayyorlangan damlama yoki qaynatma va paroshok koʻkrak ogʻrigʻi, bot, isitma, nafas qisishi, bavosil kasalliklarida hamda balgʻam koʻchiruvchi, siydik haydovchi, qon oqishini toʻxtatuvchi dori sifatida foydalaniladi.

25.11.2020 amaliyotning yigirma birinchi kuni

Amaliyot davomida bugun Oʻzbekiston Respublikasi "Qizil kitobi"ni 2019-yil yangi nashr etilgan kitobini oʻrgandik. Undagi 314 ta turdan Fargʻona vodiysida va Fargʻona viloyatida tarqalgan turlarini koʻrdik va oʻrganib, xulosalar chiqardik.

Yangi nashrda butunlay qirilib ketgan oʻsimlik turlari soni 19 tadan 10 taga kamaygan. Ayni paytta unga 15 ta kamyob oʻsimlik turi qoʻshilgan. Umuman olganda avvalgi nashrga taqqoslanganda 157 oʻsimlik turining maqomi oʻzgargan.

26, 27, 28. 11. 2020 amaliyotning yigirma ikkinchi, yigirma uchinchi, yigirma toʻrtinchi kunlari Oʻquv dala amaliyotimizning rejasi boʻyicha hisobot yozish, topshirish va reyting jadvali asosida sinov o`tkazish belgilangan edi.

Malakaviy amaliyot oxirida malakaviy amaliyot bo`yicha attestatsiya komissiyasiga belgilangan muddatda va tegishli Nizom talablari asosida hamda kafedra tomonidan ishlab chiqilgan mezonga qat`iy amal qilgan holda himoyalar tashkil qilindi hamda yakuniy konferensiya o`tkazildi.