Tasdiqlayman” O’quv ishlari bo’yicha prorektor prof. Teshaev O. R



Download 86,74 Kb.
Sana24.03.2017
Hajmi86,74 Kb.
#5206
O'ZBЕKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI

O'ZBЕKISTON RESPUBLIKASI SOGLIQNI SAQLASH VAZIRLIGI

TOSHKЕNT TIBBIYOT AKADЕMIYASI

TASDIQLAYMAN”



O’quv ishlari bo’yicha prorektor

prof. Teshaev O.R.__________

«____» __________2012yil

Kafedra: Travmatologiya - ortopediya, HMJ bilan neyrojarrohlik.
Fan: Bolalar travmatologiyasi
7-KURS DAVOLASH FAKULTЕTI TALABALARI UCHUN
YAGONA USLUBIY TIZIM
Mavzu: Uzoq muddatli bosilish sindromi
TA’LIM TEХNOLOGIYASI

Toshkent - 2012
Tuzuvchilar:

  • Toshkent Tibbiyot Akademiyasining travmatologiya-ortopediya, HDJ va neyrohirurgiya kafedra mudiri t.f.d. M.YU. Karimov

  • t. f. n. D.I. Ibragimov, t.f.n. Sh.Sh. Hodjaev


Mаshg’ulоt № 1

Mаvzu: Uzoq muddatli bosilish sindromi

Vаqt: 7 soat

Tаlаbаlаr sоni:8-10

O’quv mаshg’ulоtining shаkli vа turi

Аmаliy mаshg’ulоt

O’quv mаshg’ulоtining tuzilishi

1. Kirish qism.

2. Nаzаriy qism

3.Аnаlitik qism:

-Оrgаnаyzеr

-Tеstlаr

4. Аmаliy qism



O’quv mаshg’ulоti mаqsаdi:

Talabalarni yaradorlarni saralash asosiy principlari, tibbiy evakuaciya boskichlari, tibbiy yordam turlari va yaradorlarga yordam kursatish bilan tanishtirish.

Tаlаbа bilishi lоzim:


  • Yaradorlar tibbiy evakuaciya boskichlari kanday ataladi;

  • Tibbiy evakuaciya u yoki bu boskichida yaradorlarni saralash asosiy principlari;

  • Tibbiy evakuaciya vazifalari;

  • Yaralanganlarga kursatiladigan tibbiy yordam turlari;

  • Asosiy chora-tadbir hajmi, yaradorlarga har bir turdagi kursatiladigan tibbiy yordam

Tаlаbа bаjаrа оlishi lоzim:


Amaliy kunikmani bajarish- shok holatidagi va jarohat uchogidagi uzok, bosilish sindromi (UBS)dagi yaradorlarga birinchi yordam kursatish.

Tа’lim usullаri

Аqliy hujum, mа’ruzа, pinbоrd tехnikаsi, аmаliy ish usuli, mаvjud хujjаtlаr bilаn ishlаsh

Tа’lim shаkli

Jаmоаviy, guruhlаrdа ishlаsh («Аqliy хujum»), yakkа tаrtibli

Tа’lim vоsitаlаri

Grаfikli оrgаnаyzеrlаr, flipchаrt, flоmаstеrlаr, skоtch

Tа’lim bеrish shаrоiti

Guruhli shаkllаrdа ishlаshgа mo’ljаllаngаn хоnаlаr

Mоnitоring vа bаhоlаsh

Оg’zаki so’rоv: tеzkоr-so’rоv,yozmа so’rоv: tеst


Uzoq muddatli bosilish sindromi

O’quv mashg’ulotining texnologik xaritasi


Ish bosqichlari va vaqti: 270 daq.

Faoliyat

Ta’lim beruvchi

Ta’lim oluvchilar

1-bosqich.
O’quv mashg’ulotiga kirish

10 daqiqa

5 daqiqa


    1. Mavzuning nomi, maqsadi va kutilayotgan natijalarni etkazadi.Mavzu bo’yicha asosiy tushunchalar:etiologic,patogenetik,simptomatik davo to’g’risida tushuncha beradi.Mashg’ulot rejasi bilan tanishtiradi.

    2. Adabiyotlar ro’yhatini beradi.

    3. Talabalarni aqliy hujumga tortish uchun jonlantiruvchi savollar beradi.Amaliy mashg’ulot rejasi va tuzilishiga qarab ta’lim jarayonini tashkil etish bo’yicha harakatlar tartibini bayon qiladi.

1.4. Amaliy mashg’ulotda talabalar faolligini baholash mezonlarini e’lon qiladi.

Tinglaydilar va yozib oladilar.

Tinglaydilar va yozib oladilar.


Savollarga javob beradilar.

Tinglaydilar.


2-bosqich.

Asosiy qism


30 daqiqa
90 daqiqa

15 daqiqa



45 daqiqa
45 daqiqa

5 daqiqa

2.1. Amaliy mashg’ulot mavzusini muhokama qilish,yangi pedagogik texnologiyalarni qo’llagan holda talabalarning dastlabki bilim darajasini tekshirish.

2.2.Talabalarning amaliy qismini egallashi bo’yicha mustaqil ishi.

2.3. Vaziyatni mustaqil tahlil qilishni,muammoni ifodalashni,echish yo’llarini aniqlashni,so’ngra uni echish topshirig’ini beradi.
Tanaffus.

2.4.Testlarni yakka tartibda ishlaydilar.


2.5.Talabalarga ko’rgazmali qurollarni ko’rsatish(slaydlar,prezentatsiya,videofilmlar va bq),ularni izohlash.
Tanaffus

Savollarga javob beradilar.
Muhokama qiladilar,aniqlashtiruvchi savollar beradilar.

Amaliy qism materiallarini muhokama qiladilar,aniqlaydilar,savollar beradilar.


Mustaqil ravishda tahlil qilish varag’ini to’ldiradilar,muammoni echadilar.

Testni muhokama qiladilar,taqdimot qiladilar,boshqa talabalar munozarada ishtirok etadilar,savollar beradilar.




Mashg’ulotni o’tkazish joyi va jihozlanishi:

  • kafedra: travmatologiya-ortopediya,HDJ va neyrohirurgiya ;

  • bannerlar, rentgen suratlar, tarqatma materiallar, foto va video material.


1.Mavzuni asoslash:

Ushbu darslikni o’tilishi talabalarga yaradoralarni ko’rsatma bo’yicha asosiy evakuaciya principlari va saralash, tibbiy evakuaciya bosqichlari, tibbiy evakuaciya turlari, asosiy chora-tadbirlar, yaradorlarga barcha ko’rinishdagi tibbiy yordamni ko’rsatishni bilishga yordam berish.Undan tashqari talaba jang maydonida jarohatlanganlarga birinchi tibbiy yordam ko’rsatishni, ya'ni asfiksiyani bartaraf etish, tashqi qon ketishni to’xtatish, ochiq pnevmotoraksni bartaraf etish, qo’l va oyoqlar transport immoilizaciyasini o’rganadi.


2. Fanlararo va fan ichidagi bog’liqlik :

Talabalarni ushbu mavzu bo'yicha o'qitish odam anatomiyasi, topografik anatomiya va operativ hirurgiya, radiologiya, anesteziologiya-reanimatologiya va umumiy jarrohlikda olgan bilimlariga asoslangan.

Talabalarning mashg’ulot davomida olgan bilimlari tez tibbiy yordam ko'rsatish, tekshirish uslublari, og’riqsizlantirish turlari, immobilizaciya, rentgen suratlarni tahlil qilish, sinish joyini mahalliy anesteziya qilish, skelet tortishni o'rnatish, gipsli bog’lamlarni tayyorlash, longetali va cirkulyar gipsli bog’lamlarni qo'yishga imkon beradi.
3.Mashg’ulotning tarkibiy qismi (mazmuni):

3.1. Nazariy qism:

Zamonaviy bosqichli davo quyidagi holatlarga asoslanadi.

1. Barcha ochiq yaralar birlamchi infitsirlangan hisoblanadi

2. Jaroxatlarni katta kismi erta jarroxlik ishlovga muxtoj.

3. Ochik yara infеktsiyasi bilan kurashishda birdan-bir ishonchli usul

jaroxatga uz vaktida birlamchi jarroxlik ishlov bеrish.

4. Jaroxatga birinchi soatlarda jarroxlik ishlovi bеrilsa, yaxshi natija

bеradi.


5. Jaroxatlanganlarning kupchiligida shok xolati kuzatiladi.

6. Katta shikastlanishlarda UBS bilan kasallar soni kеskin oshadi.

Ushbu xolatlardan kеlib chikib, zamonaviy boskichli davo kеyingi koidalarni

utkazadi.

1. Jabrlanuvchilarni xalokat joyidan olib chikish.

2. Jabrlanuvchilarni uz vaktida yakin tibbiy punktlarga kеrakli yordamni

kursatish uchun olib borish.

3. Falokat joyiga xirurgik yordam bеrish uchun yakinlashish. Jarroxlik

ishini falokat joyiga yakinlashtirib tashkil kilish kiyin bulsada, xirurgik

yordamning yakinlashishi shikastlanganlarga xayotiy kursatma asosida erta

opеrativ aralashuv utkazishga yordam bеradi. Bunda xarakatlangan paytdan

yordam kursatilgungacha bulgan ivakt va shikastlangan joydan, yordam

kursatiladigan joygacha bulgan masofa nazarda tutiladi. U xam, bu xam

vaziyatga karab imkon kadar kiskartirilishi kеrak. Tajriba shuni kursatadiki,

nafakat kеchikayotgan xar bir soat (ayniksa ogir jaroxatlarda), xdr bir

kilomеtr yul xam natijani ogirlashtiradi.

4. Kеng kamrovli jarroxlik yordamni barcha jabrlanuvchilarga imkon kadar

va xayotiy kursatma buyicha birinchi soatlarda va tеzkor kursatma buyicha

birinchi sutkalarda uz vaktidagi erta xirurgik aralashuvdan

jabrlanuvchilarni kеyingi axvoli va ogir jaroxatdan chikishi va

shikastlanishdan kеyin birinchi soatlarda birlamchi jarroxlik ishlovga

muxtojеngil shikastlanganlarning axvolini yaxshilash.

5. Shikastlanganlarni xayotiy kursatma buyicha erta gospitalizatsiyalash.

Tajriba shuni kursatadiki, ogir axvoldagi bеmorlarga erta opеratsiyadan

tashkari, tinchlik va opеratsiyadan kеyingi parvarish lozim. Juda ogir

bеmorlar va ichki a'zolari shikastlanganlar opеratsiyadan sung opеratsiya

kilingan boskichida bir nеcha kunga gospitalizatsiya kilinishi kеrak, evakuatsiya

kilinishiga kursatma bulguncha.

6. Jabrlanuvchilarni tavsiyaga kura uz vaktida evakuatsiya kilish.

Shikastlanganlar evakuatsiyasi transportga tibbiy kursatma va karshi

kursatmalarga va jaroxat soxasi va tavsiya joyiga kura, ya'ni bеmorlarni u yoki

bu katеgoriyasiga kura tor mutaxasis davolashi buyicha olib boriladi.

7. Boskichlarda shikastlanganlarni evakuatsiya va tibbiy saralash.

Jabrlanuvchilarni saralash sistеmali bajarilgan barcha boskichlarida

yaradorlarga kеng kulamda xirurgik yordam kursatish va barcha

Jabrlanuvchilarga tibbiy kursatmalarga kura takkoslama yordam kursatish.

8. Maxsus tibbiy yordam. Davolash sifatini yaxshilash uchun mutaxasislarni

jalb kilish va maxsus bulim va gospitallar-nеyroxirurgik, stomatologik, kuz

kasalliklari, LOR, urologik travmotologik, kukrak jaroxatlari va b.

ajratish.

9. Jabrlanuvchilarga turli boskichlarda utkaziladigan yakka sistеma va

kеtma-kеt xirurgik davo. Katta mikdorda shikastlanganlarni kuplab

utkaziladigan boskichlarda davolash chora-tadbirlarini kеtma-kеtligini

ta'minlash.

10. Anik va tulik xujjatlashtirish shikastlanganlarni boskichlarda saralash

imkoniyatini bеradi va yakka tartibli davo utkazishi va evakuatsiya

boskichida xajmli davolash chora-tadbirlarini ta'minlaydi.

Evakuatsiya boskichlari va uning yordam xajmi.

Tibbiy evakuatsiya boskichi- bu tibbiy xizmat kuchi va vositasi bulib,

jabrlanuvchilarning xalokat maydonidan kеyingi etapgacha xarakatlanish

boskichida yordam kursatish. Xar bir boskich uchun xirurgik chora-tadbirlarning

ma'lum doirasi ishlab chikilgan. Yordam xajmi- bu, shu boskich uchun

muljallangan va tayyorlangan bajariladigan xirurgik chora-tadbirlar

yigindisidir. Yordam xajmini doimiyga bеlgilash mumkin emas, u kеngayish

yoki torayish tomoniga uzgarish mumkin, shu sabab uch turdagi yordam xajmi

farkdanadi:

Tulik, kachonki nimaiki zarur bulsa bajariladi.

uiskartirilgan, m-n: kuplab yaralanganlar kеlganda barchata xizmat

kursatish uchun ba'zi bir manipulyatsiyalardan bosh tortiladi.

Minimal, kuplab jaroxat еtkazuvchi kurol ishlatilganda kullaniladi.

Bunday sharoitda xayotiy kursatmalarga asosan yordam kursatiladi.
Jabrlanuvchilarga tibbiy yordam turlari:

Birinchi tibbiy yordam xalokat joyida kursatiladi.

Vrachgacha tibbiy yordam (batalon) tibbiy punktida kursatiladi.

Brinchi vrach yordami (polk) tibbiy punktida kursatiladi.

Kvalifikatsiyalashgan tibbiy yordam aloxida tibbiy batalеn yoki aloxida

tibbiy otryadlarda kursatiladi.

Maxsus yordam-front maydonida kursatiladi, frontning ilgor gospital

bazasida va frontdan tashkari front orti gospital bazada kursatiladi.

Xalokat maydonida sanitar va saninstruktor yordam kursatadi. Ularning

sumkasida individual boglov pakеtchasi, k,orin, kukrak uchun stеril

boglamlar, kuyish uchun boglam, narkotik, antidodli ampulalar, kon tuxtatuvchi

jgutlar bor. Transport shinasi yuk,. Bu evakuatsiya boskichida bulib, yul-

yulakay bajariladi. Bu joyda uz-uziga va uzaro yordam kursatiladi.(fakat

komandir kursatmasiga binoan amalga oshiriladi). Polk tibbiy punkti

transport yuboradi va yaradorlarni tashiydi. Transpartеrlarda

shikastlanganlar uchun oldinda 2 ta utiradigan, orkada 2 ta yotadiganlar uchun

joy buladi.

Batalon tibbiy punktida fеlshеr ishlaydi u xam yul-yulakay yordam

kursatadi: Transport shinasani takadi, yoki kulbola vositalar yordamida

immoblizatsiya ktsladi, autoimmoblizatsiya (yaralangan kulni ishlovdan kеyin

tanaga boglaydi, oyokni sog oyokkd).

Jgut 3 sotdan kup vaktga k,uyilmaydi undan oshsa nеkroz boshlanadi. Avgon

madjixidlari k;on tuxtatishni asl usulini foydalanishgan: Dеshan tipidagi

nina olingan, tukina tеshib, tomir tеgidan trubka utkazilgan va tomir

sikilgan, bunda k^on aylanish kollatеrallar xisobiga buladi.

Shikastlangaglar 3 ta batalondan polk tibbiy punktiga evakuatsiya kilinadi.

Polk tibbiy punktida vrachlar ishlaydi, ular xirurgik manipulyatsiyalarni

bajara oladi.

Saralash maydonchasida jabrlangaglar zaxarli moddalar va radioaktiv

moddalardan zaxarlanishiga kura taksimlanadi, ularni maxsus ishlov

maydonchasiga (MIM) yuboriladi, u еrda kisman maxsus ishlov bеriladi. Ogir

jaroxat olganlar boglov xonasiga, kolganlar evakuatsiya palatasiga va u еrdan

kеrakli joyga yuboriladi.

Saralash evakuatsiya bulimida bajariladi:

- Ruyxatga olish (birlamchi tibbiy yordam kartasini tuldirish:

antibiotiklar, anatoksinlar, antidotlar, zardoblar, narkotiklarni

kiritish). Kushimcha jaroxatlarga kura kartada tur li rangli chiziklar

chiziladi:

Nurlanishda- xdvo rang.

Zaxarlanishda - sarik,.

Baktеrial zararlanish - kora.

Kon kеtish va jgut - kizil.

Bu karta yarador pasporti xisoblanadi.

Xayot uchun xavfli bulgan sharoitda zarur bulgan chora-tadbirlar.

Kon kеtishni vaktinchalik tuxtatish va jgut nazorati.

Transport amputatsiya.

Shok oldini olish uchun jaroxatlangan kul-oyoklarni novokainli blokada,

vagosimpatik blokada, paranеfral blokada.

Shok va kup kon yukotishda kon kuyish.

Siydik tutilishida siydik kopi katеtеrizatsiyasi.

Zurikuvchi pnеvmotoraks va asfiksiyada krvurgalararo bushlikdan tеshish,

xdvoni chikarish va klapanli drеnaj kilish.

Kisman kimyoga karshi ishlov, antibiotik, kokpyulga karshi zardob yuborish.

Kiskartirilgan yordam turida blokada, yara atrofiga antibiotik yuborish,

boglam va immobilmzatsiyani almashtirish va xujjat tuldirish shart emas.

OmеdB va OMO da kvalifikatsiyalashgan tibbiy yordam boskichi. Bu gospital

uzining transportiga ega. Bu еrda kuyidagilar bajariladi:

Saralash: yuradiganlar kеtadi, kuzdan jaroxatlanganlar ogir xisoblanadi

(ikkinchi kuzning simpatik zararlanishi xisobiga kurlik bulishi mumkin).

Talonlar bеriladi: E1-E2- ishlovdan kеyin zudlik bilan evakuatsiya kilish

kеrak. Bular еngil jaroxatlanganlar, ular maxsus еngil shikastlanganlar

gospitalga yuboriladi. Okim 20-25%ga kamayadi.

1 va 2 kizil rangli talon bilan korin va kukrakdan ogir shikastlanganlar

jaroxatlanganlar opеratsion blokka yuboriladi. 1 va 2 kuk rangli talon bilan

ogir boglov xonasiga yuboriladi. Bu еrga kul va oyok jaroxatlanganda,

amputatsiya yoki opеratsiya kilish lozim bulganda, kombinatsiyalashgan

jaroxatlar- turgun zaxarlovchi moddalar va radiaktiv moddalardan

zaxarlanganlar yuboriladi.

Asosiy joy- kukrak va korin jaroxatlarida opеratsiya kilinadigan katta

opеratsiya xonasi. Agarda ogir shok xolati bulsa yoki jaroxatlanganning axvoli

ogirlashib krlsa uni vaktinchalik shokka karshi palataga joylanadi, ular

ikkita- biri yaradorlar uchun, ikkinchisi 3-talonlilar uchun. X,amma opеratsiya

kilinganlar 0-talon oladi.

Gospitalda maxsus yordam.

еngil shikastlangaglar uchun gospitallar, bu еrda kaft-barmok,

jarsxatlari davolanadi, davo 60 kundan oshmaydi.

Kolgan gospitallar xarbiy dala jarroxlik gospitali va maxsus tibbiy

yordam otryadiga bulinadi (torakoobdaminal, kuyish, rеntgеn va

b.guruxlar).

Maxsus xarakatlanuvchi dala jarroxlik gospitali- eng asosiy va katta,

bosh, buyin, umurtka jaroxatlari uchun moslashgan. Bu еrda yaradorlar

sanpropusknikdan utadi va jarroxlik bulimlariga bulinadi.


nеyroxirurgiya, yuz-jag jarroxlik bulimi.

LOR bulimi.

Kuz kasalliklari bulimi.
ortopеdik gospital (rеntgеn bulimi va gipslash guruxi).

torakoobdaminal gospital.

Rotada shikastlanganlarga birinchi yordam uz-uziga yoki uzaro kursatiladi,

asosan sanitar va saninstruktorlar tomonidan bajariladi. Birinchi

yordamda individual pakеt bilan yaraga boglam kuyib yopiladi, kon

kеtishini tuxtatish va ijobiy xolatlarda oddiy immobilizatsiya

kilinadi.

Ukchi batalonida sanitar vzvodi yaradorlarni rotadan olib chikishni

tashkillashtiradi, yaradorlarga vrachgacha yordam kursatadi va ularni polk

tibbiy punktiga evakuatsiya kiladi, imkon kadar batalon tibbiy

punktini jang maydonidan 0.5-1.5km kеngaytiradijеlgan yaradorlarni

saralaydi va 1chi vrach yordami kursatadi. PTP da barcha sinishlar

immoblizatsiya kilinadi va boshka katta yaralar standart transport

shinasiga kuyiladi, zardoblar yuboriladi, shokka karshi kurash, kuyilgan

jgutlar tugriligi tеkshiriladi, boglamlar almashtiriladi, kartalar

tuldiriladi.

Diviziyada. Tibbiy-sanitar batalon (TSB) polkdan yaradorlar

evakuatsiyasini tashkillashtiradi. Divizion tibbiy punktini (DTP) front

chizigidan 6-10 km.ga kеngaytiradi va еngil yaradorlar yordam punkti(ЕYaTP),

yaradorlarga xayotiy va tеzkor kursatmalarga binoan xirurgik yordam

kursatadi va ogir yaradorlarni xayotiy kursatmaga kura gospitalizatsiya

kiladi.


DTB da amalga oshiriladi: kon kеtishni tulits tuxtatish, amputatsiya, ochik

pnеvmotoroksni yopish, krrin bushligi jaroxatlarida opеratsiya,

yaradorlarni shok va anеmiya xolatidan chikarish va yaralarga xirurgik

ishlov, transport shinalar kuyish.

ЕYaTPda kaft, barmokdar va immoblizatsiyalovchi shina kuyilgan yuruvchi

yaradorlarga 1 lamchi ishlov utkaziladi. Front ortida xarbiy

xarakatlanuvchi gospital (XXG) 15-30 km. masofada TSB dan kеluvchi

yaradorlar sartirovkasi, yaralarga 2 lamchi shoshilinch 1 lamchi ishlov

bеrish, jaroxatni infеktsiya asoratini oldini olish uchun opеratsiya va

yaradorlarni vaktincha gospitalizatsiya kilish, navbatdagi evakuatsiyaga

tayyorlash va asorati borlarga (kon tupirish, pnеvmaniya, gazli infеktsiya,

shok, ikkilamchi kon kеtish ) barxam bеriladi.

XXG sharoitdan kеlib chikib 1 lamchi ishlov utkazish va maxsus jarroxlik

yordami (nеyroxirurgik, stomatologik, oftalmologik) kkrsatadi.

Armiya ortida armiya bosh xarbiy evakuatsiya punkti (ABXEP) armiya

xdrakatdagi gospitali (AXG) va evakuatsiya kabullovchi (EK,) ta'minot

stantsiya maydonini kеngaytiradi. Armiya xarbiy evakuatsiya punkti (AXEP)

armiya gospital bazasini (AGB) boshkariladigan stantsiya maydonini

kеngaytiradi.

Armiya xarakat gospitali(AXG) TSB va XXG dan zambilli bеmorlarni kabul

kiladi, ularni saralaydi, kalla suyagi, jag va kuz jaroxatida maxsus

xirurgik yordam kursatadi, jaroxat infеktsiyasini asoratini davolaydi.

Yaradorlarni evakuatsiyaga tayyorlab vaktincha gospitalizatsiya kiladi. AXG

BDEAG dan biri еngil yaradorlarni kiska muddatli 10-15 kungacha davolash

uchun ajratiladi.

Evakopriеmnik TSB va XXG dan еngil bеmorlarni kabul kiladi, ularni

saralaydi, yaralarga 2 lamchi shoshilinch 1 lamchi ishlov bеriladi, infеktsiya

asorati opеratsiyasi va yaradorlarni kеyingi evakutsiyaga tayyorlaydi.


Mashg’ulot jarayonida qo'llaniladigan yangi pedagogik texnologiya usullari:

"Kuchsiz bugin"

uyinini utkazish tehnologiyasi va metodik tavsiyasi

Ish uchun zarur:

1 .Mavzu buyicha savollar tuplami: "Uzok bosilish sindromi"

2. Bir varak kogoz va uyinlar protokolini kiritish uchun guruhlar ruyhati.

Ishlar kadami:

Uyinni pedagok va uning talabalar orasidan yordamchi hisobchisi.

Hisobchi varakka sanani, guruh rakamini,fakultet, amaliy uyin nomini va guruh talabalar ruyhatini yozadi.

Uktuvchi talabaga navbatma-navbat savollar beradi.

Talaba 5 dakika ichida javob berishi kerak.

Ukituvchi "tugri" yoki "notugri" deb javoblarni ogzaki baholaydi, agar noturi bulsa uzi tugri javob beradi.

Hisobchi talaba familiyasi tugrisiga "+" yoki "-" belgisini javob tugriligiga karab kuyadi.

Shu tarzda talabalar 2 tip savollardan utadi.

2 chi tip savollardan keyin uyin tuhtatiladi va 2 ta minus olgan talabalar kuchsiz zveno uyinidan chikadi.

Uyin kolgan talabalar bilan yangi doirada davom etadi. Yana yangi bir tur savollar takdim etiladi va yana talabalar saralanadi.

10. TURdan-turga utib uyin katnashchilarining eng kuchlilari saralanadi,

yani savollarga eng kup javob bergan talabalar.

11. Ukituvchi varakda har bir familiya tugrisiga kim va kaysi tur da

"kuchsiz zveno" bulganini ruyhatga oladi.

Uyin maksimal 0,8 ball bilan baholanadi. Birinchi 2 turda chikib ketgan talabalar "0" ball bilan baholanadi, 3 chi turdan keyingalar - "0,2" ball, 4chi turdan keyin - "0,4" ball, 5 chi turdan keyin "0,6" ball, eng kuchli ishtirokchi "0,8" ball oladi.

Protokolga kuyilgan ballar mashgulot kundalik bahrsini kuyishda hisobga olinadi va nazariy kiem bahosi deb hisoblanadi.

Jurnalning pastki ochik, kismigi ukituvchi utkazilgan amaliy uyin hakida yozadi va guruh, sardori buni tasdikdab imzo kuyadi.

Uyin protokoli sakdanadi.


Mavzu: "UMBS"

1. Yaradorlar evakuaciyasi uchun muljallangan tibbiy punkt va davolash

muassasalari (jang maydoni turli oralikdarida joylashgan) nima deb

ataladi?


2. Tibbiy evakuaciya boskichlari.

3. Kanday hajmli tibbiy yordam nokulay jang va tibbiy sharoitda yarokdi. Tibbiy yordamning kiskargan turi.

4. Yaradorlarni tibbiy saralash yaradorlarni etapli davosi kerakli sistemali element.

5. Yaradorlarni tibbiy saralash - bu...

6. Yaradorlarni guruhlarga ajratish, 1hil davo zarurlarga - evakuacion chora-tadbir.

7. Tibbiy sarash mohiyati...

8. Tibbiy yordamni aniklashni ketma-ketligi va harakteri, yaradorga ma'lum etapda kerakli.

9. Tibbiy saralashni utkazishda vrach tayanadi...

10. Ushbu shikastlanuvchini tahminiy tashhisi va shikastlanish okibati.

11. Tibbiy saralashning asosiy 2 turi:

Punktichi va evakuacion-transpartirovka.

12. Punktichi saralashda anikdanadi...

13. Ushbu etapni asosan kaysi funkcional bulinishida va yarador kaysi boskichga junatilishi kerak.

14. Evakuacion- transportli saralash makead: Shikastlanganni evakuaciya kilish anikdash, kaysi navbatda, kanday transport bilan va kayoka.

15. Saralash-evakuacion bulim tarkibiga kiradi:

16. Saralash posti, saralash maydoni, kabul- saralash palatasi, evakuacion bulim.

17. Ma'kul saralash maydoni medsanbat uchun kancha tashkil kiladi?

18. 800 m2.

19. Kaysi tur shikastlanuvchilar izolyaciya l anadi?

20. Infekcion kasallar va infekcion kasalga tahmin kilingan bemorlar.

21. K^aysi guruh shikastlanuvchilar mahsus ishlovga zarur?

22. Yaradorlar, radioaktiv moddalar, zaharlanuvchi moddalar bilan zaharlanuvchilar.

23. Tibbiy yordam zarurligidan, yaradorlar har bir etapda bulinadi... Ushbu etapda yordamga muhtojlar; ushbu etapda yordamga muhtoj emaslar;

24. Еngil yaradorlarni saralash olib boriladi...

25. Boglamni echmasdan, kuruv asosida soha va kul oyokni funkcional shikastlanishini anikdash.

26. Еngil yaradorlar uchun boglov honasi joylashtiriladi ...

27. 2 ta stolda.

28. Ogir yaradorlar uchun boglov honasi joylashtiriladi ...

29. 6 ta stolda.

30. Tibbiy saralash hajmi, saralash brigadasi bilan 1 soat ichida

bajariladi:

31. 15-20 yaradorga.

32. Saralash brigadasi tarkibiga kiradi:

33. Vrach, 2 ta hamshira, 2ta registrator va sanitar.

34. 1 chi tibbiy yordamni asosiy maksadi:

35. Yaradorlar hayoti uchun havf soluvchi sabablarni vaktincha yukotish.

36. Jangchini individual aptechkasi tarkibi:

37. Radiohimoyalovchi, kusushga karshi, antibakterial, ogrik koldiruvchi.

38. Yaradorlarni mehanizaciyalashgan yigish va olib chikish amalga oshiriladi:

39. Oldingi kanot transpartyorlari bilan.

40. Ogir yaradorlarni 1 chi yordam kursatilgandan keyin kayoka yuboriladi?

41. Sanitar transporti postiga.

42. Tibbiy evakuaciyani kaysi etapida vrachgacha yordam kursatiladi?

43. Batalion tibbiy punktida.

44. BTP kim vrachgacha yordam kursatadi? Felьdsher.

45. Vrachgacha yordam kursatishni asosiy maksadi:

46. Hayot uchun havf soluvchi organizmni kerakli funkciyalarini buzilishida kurashish va 1 chi yordamni tuldirish.

47. 1 chi vrach yordamiga aniklik bering:

48. Shoshilinch chora-tadbir guruhi, shikastlanuvchini hayotiga havf solish bartaraf kilish.

49. 1 chi vrach yordamini asosiy vazifasi:

50. Jarohat infekciyasini oldini olish va yaradorni keyingi evakuaciyaga tayyorlash.

51. Tibbiy evakuaciyani kaysi boskichida 1 chi vrach yordami kursatiladi?

52. Polk tibbiy punkta.

53. 1 chi vrach yordamini tulik hajmi uz ichiga oladi.

54. Chora-tadbir, shoshilinch tarzda bajariluvchi va chora-tadbir, keyinga koldirish munkin bulganda.

55. Kvalificirlashgan hirurgik yordamni asosiy maksadi:

56. Jarrohlik va jarrohlikdan keyingi aralashuvni utkazish, asoratni oldini olish va rivojlangan havfli asorat bilan kurashish.

57. Kvalificirlashgan hirurgik yordamni 1 chi guruhiga kiradi:

58. Hayotiy kursatma buyicha amalga oshiriluvchi aralashuv.

59. Kvalificirlashgan hirurgik yordamni 2 chi guruhiga kiradi:

60. 1 chi navbatda tezkor aralashuv.

61. 1 chi navbatdagi tezkor aralashuvga kanday operaciyalar kiradi:

62. Jarohatni oldindan ma'lum ogir asorati oldini olib, operaciya.

63. Kvalificirlashgan hirurgik yordamni 3 chi guruhiga kiradi:

64. 2 chi navbatda tezkor aralashuv.

65. 2 chi navbatda tezkor aralashuvga kiradi:

66. Operaciya, erta sharoitda va AB ni sistemali kabul kilish har doim havfli asoratga olib kelmaydi.

67. Mahsus hirurgik yordam kim tomonidan amalga oshiriladi?

68. Ushbu hirurgiyani tor sohasiga mahsus tayyorlangan vrachlar.

69. Mahsus hirurgik yordam kursatiladi...

70. Mahsus gospitallarda yoki gospitalning profilizaciyalashgan bulimida.

71. Mahsus gospitallarda amalga oshiriladi...

72. Shikastlanishlarda tulik hajmda davo-diagnostik chora-tadbir.

73. Birmomentli hirurgik yordamni kursatish principi uz ichiga oladi:

74. Shu va u gospitalda birmomentli kvalificiyalashgan hirurgik va mahsus

vrach yordamini kursatish.


3.2. Tahliliy qism

Mavzuga oid test savollar:
1.UMBSning oraliq davrida muhim ahamiyatga ega bo’lgan belgi :

a) o’tkir buyrak etishmovchiligi;

b) intoksikaciya ;

c) azotemiya ;

d) yumshoq to’qimalarning yiringli-nekrotik o’zgarishlari.

2. UMBSning o’rta og’ir darajasi…. bosilishida rivojlanadi:

a) boldir va sonning 6 soat davomida ;

b) boldir va sonning 4 soat davomida ;

c ) bilakning 4 soat davomida ;

d) boldirning 4 soat davomida ;
3.Qachon rezina jgut qo’yiladi?

a) bo’g’imda passiv harakatlar saqlanganda ;

b ) bo’g’imda passiv va aktiv harakatlar saqlanganda ;

c ) distal qismlarda yaqqol pulsacia bo’lganida;

d) oyoq-qo’llarda yaqqol hayot belgilarining yo’qligi .

4. UMBSda birinchi yordam:


  1. bosilish sohasida fastsiya ostiga novokain yuborish;

  2. bosilishdan proksimalroq sohada o’tkazuvchi novokainli blokada;

  3. suyak ichi og’riqsizlantirishi;

  4. paranefral blokada.


Test kalitlari: 1 a, 2b, 3 d, 4 b

4.Analitik qism

4.1. Grafikli organayzer: Bilimlarni faollashtirishni tezlashtiradi, fikrlash jarayoniga mavzu bo'yicha yangi o'zaro bog’lanishli tasavvurlarni erkin va ochiq jalb qilishga yordam beradi.

O'rganilayotgan hodisa, tushuncha, fikrlarni ikki va undan ortiq jihatlari bo'yicha taqqoslashni ta'minlaydi. Tizimli fikrlash, ma'lumotlarni tuzilmaga keltirish, tizimlashtirish ko'nikmalarini rivojlantiradi.



4.2.Vaziyatli masala:

(talaba uchun)

Aviabomba portlashi tufayli ko’p qavatli bino qulab tushishi natijasida bino bo’laklari ostidan jabrlanuvchi topilgan, bo’laklar uning chap oyoq tizzasi yuqorisidan bosib qolgan.

Ob’ektiv: bemor kuchli hayajonda, chap oyoq tizza yuqorisidan bosilgan. Puls tez, AQB 90/60 gacha pasaygan.

Vaziyatli masalaga qo’shimcha ma'lumot

(talaba uchun)



Shifokorgacha ko’rik xonasi natijalari

1

TMI

32

2

Qorin aylanasi

72

2

Tana temperaturasi

36,5

4

AQB

90/60 mm.sim.ust

5

puls

120 zarba min.

Umumklinik tekshiruv natijalari

1

Umumiy qon analizi

  • Gemoglobin–78 g/l;

  • Eritrositlar– 3,7х10*12/l;

2

Umumiy siydik analizi

  • miqdori150 ml;

  • rangisariq ;

  • siydikning nisbiy zichligi 1035

  • tiniqligi tiniq;

  • muhiti– kislotali;

  • oqsilabs;

  • o’t pigmentlaribilirubin;

  • Epiteliy1-3 ko’ruv maydonida;

  • Leykositlar 1-2 ko’ruv maydonida.






(O'qituvchilar uchun)


Bosqich

Talaba bajarishi zarur bo’lgan faoliyatlar majmuasi

1

UASH xonasida bemor qabo’li (noverbal va verbal shaxslaro munosabatli ko’nikmalarni qo’llash). Shikoyatlarni e'tiborli yig’ish (Asosiy: chap oyoqda og’riq, nafas olishning qiyinlashuvi, og’riqning keskin kuchayishi).

2

Hozirgi kasallik tarihini e'tiborli holatda yigish, boshlanishi va kechishini baholash: Yukorida kursatilgan shikoyatlarni bino qulab tushishi va oyog’ining bosilishi bilan bog’laydi.

3

Hayotiy tarixini aniqlashtirish.

4

Ta'sir qiluvchi faktorlarni aniqlash (boshqarib bo’lmaydigan: urush). Bemor muammosini aniklash: asosiy – bosilish natijasi chap oyoqda og’riq, shok

5

Ob'ektiv tekshirish utkazish (talaba bemor holatiga mos sindromlarni ketma-ket ravishda va moslagan holatda behato bajarish kerak)

6

Dastlabki tashhis - UMBS. (kategoriya 2)

7

Tekshirish rejasi (talaba bemorni tekshirish rejasini tuzish kerak):

  • Nafas harakati chastotasini aniqlash (kategoriya 3.1),

  • AQB va pulsni o’lchash (kategoriya 3.1)

  • Umumiy qon, siydik tahlili (kategoriya 3.1)

  • Shok indeksini aniqlash (kategoriya 3.1)

8

Talaba o’tkazilayotgan tekshirishlarni asoslab va tushuntirib berish kerak.

9

Zarur bo’lgan tekshirishlarni KVP sharoitida mustakil bajarish:

  • Nafas harakati chastotasini aniqlash (kategoriya 3.1),

  • AQB va pulsni o’lchash (kategoriya 3.1)

  • Umumiy qon, siydik tahlili (kategoriya 3.1)

  • Shok indeksini aniqlash (kategoriya 3.1)

10

Barcha tekshiruvlardan so’ng talaba ob'ektiv va labarator-instrumental natijalarni interpretaciya qila olishi zarur (talabadan olingan ma'lumotlar uchun sifatli tahlil va hulosa talab etiladi)

11

Yopiq sinish, chap oyoq gangrenasi bilan kiesiy tashhis o’tkazish (bemorni asosli holatda ihtisoslashgan mutahassis qonsulьtaciyasiga yuborish)

12

Yakuniy tashhis - UMBS (kategoriya 2). (talaba kuyilgan yakuniy tashhisni tahlil qila olishi zarur)

13

Bemorni UASH huzuriga stacionar da’vo eki konsultaciya uchun qaytishi: bemor holatini qayta baholash (mutahassis hulosasi eki chiqaruv hotimasiga asoslanib, yakuniy tashhisni rasmiylashtirish, kasallikni kechishi va aktivlik darajasi hisobga olish)

14

Bemorga qanday holatda profilaktika zarurligini aniqlash (D-IIIB). Bemorga profilaktika haqida ma'lumot berish va muhokama qilish.

15

Nomedikamentoz da’voni davom ettirishni tavsiya etish:

  • Bosilish joyida yuqoriroq sohaga jgut qo’yish

  • Oyoq-qo’llarning immobilzatsiyasi

  • Aseptik boylam qo’yish

  • Shoshilinch evakuatsiya va gospitalizatsiya

16

Bemorga zarur holatda medikamentoz davoni kursatilgan dozada, muddati hakida tushutirish.

Ma'lum bir holatlarda tanlov preparatlari



1

Analgetiklar

2

Shokka qarshi preparatlar




17

Bemorni KVP da qayta ko’rik uchun kun va vaqtini aniqlash.Talaba bemorni dispanser kuzatuv guruhini aniqlash va bemorga dispanserizaciya hakida ma'lumot berish( guruh DIIIB)

18

Sinish aniqlangandan so’ng bemor nazoratda bo’lishi kerak. Ko’rik davomiyligi sinish xarakteri, lokalizaciyasi, osteogenez dinamikasiga bog’lik. Oyoq suyaklari singan bemorlar dispanserizaciyasida asosiy davolovchi-soglomlashtiruvchi chora-tadbirlar:

  • Soglom haet tarzini urgatish

  • fizioterapiya va LFK o’tkazish

  • sanator-kurort davolanish

19

Kuzatuvga karagan holatda talaba profilaktikani nazariy va amaliy kunikmalarini bilish

20

Kuzatuvga qaragan holatda talaba dispanserizaciya ishlarini nazariy va amaliy kunikmalarini bilish



5. Amaliy kunikma

Oyoqlarda UBS yaradorga 1 chi yordam ko’rsatish

Maqsad: Jang maydonida yaradorga UBS da 1 chi yordam ko’rsatish texnikasini o’zlashtirish.

№ etap

Chora-tadbir

Bajarilmagan

(0 ball)


Tulik tugri bajarilgan

1.

Analgetik yuborish.

0

20

2.

Bosilishdan yukoriga jgut kuyish.

0

20

3.

Uyum ostidan olib chikish

0

20

4.

Ochik sinish holatida shinalangan kul oyokda, aseptik boglam kuyish.

0

20

5.

Yaradorni keyingi etap evakuaciyaga transportirovka kilish.

0

20




Jаmi:

0

100

Har bir amaliy ko’nikma 100 ball sistemasi bilan baholanadi va bu ball tegishli koefficentga kupaytiriladi. Talabani amaliy kunikmaga umumiy balli barcha amaliy kunikmani yigilgan ballini tashkil kiladi. Utish balli maksimalь ballni 55% ni tashkil kilishi kerak.


6. Bilim, ko’nikma va bilimlarni nazorat shakllari

- ogzaki;

- Yozma;

- situacion masala;

- amaliy kunikma bajarish malakasi.
6.1 Tаlаbаlаr bilimini bаhоlаshdа quyidаgi nаmunаviy mеzоnlаr inоbаtgа оlinаdi:




Bахо

а’lо

yaхshi

Urtа

kоnikаrsiz

yomоn




O’zlаshtirish % hisоbidа

100%-86%

85%-71%

70-55%

54%-37%

36% vа undаn kаm

1

Nаzаriy qism

20-19

Bаll


18-17 bаll

16-15 bаll

14-13 bаll

12 bаll

2

Аnаlitik qism:

Оrgаnаyzеr

15-14 bаll

13-12 bаll

11-10 bаll

9-8 bаll

7-6 bаll

3

Tеst

15-14 bаll

13-12 bаll

11-10 bаll

9-8 bаll

7-6 bаll

4

Аmаliy qism

40-34,4-bаll

34-28,4bаll

28-22bаll

21,6-14,8 bаll

14,4 bаll

5

Nаzоrаt sаvоllаri

10-7,9

7,75-5,6

5,5-4,25

4,1-2,5

2,4 bаll



Tаlаbаlаr bilmi, ko’nikmа vа mахоrаtini bаhоlаshdа qo’llаnilаdigаn nаzоrаt mеzоnlаri



O’zlashtirish (%) va ballarda

Baho

Talabaning bilim darajasi

1

96-100

A’lo


«5»

Vaziyatdankelibchiqibto’g’riqarorqabulqilaoladivaxulosachiqaradi.

Amaliydarsgatayyorgarlikko’rishdaqo’shimchaadabiyotlardanfoydalanadi(o’zbekvaingliztilida). Suyaklarvabugimlarshikastlariniasosiydavolashtamoyillari. Konservativdavolashusullaridavolashdamuammolarmohiyatinimustaqilanglaydi. Kasalnimustaqilko’rib, diagnozqo’yaoladi(Suyaklarvabugimlarshikastlariniasosiydavolashtamoyillari. Konservativdavolashusullari). Interaktivo’yinlardayuqorifaollikbilanishtiroketadi.

Vaziyatlimasalalarnito’g’rihaletadivajavoblariniasoslayoladi.

Amaliy ko’nikmalarni ishonch bilan bajaradi va mohiyatini tushunadi.



2

91-95

Amaliydarsgatayyorgarlikko’rishdaqo’shimchaadabiyotlardanfoydalanadi(o’zbekvaingliztilida).

Suyaklarvabugimlarshikastlariniasosiydavolashtamoyillari. Konservativdavolashusullari

muammolarmohiyatinimustaqilanglaydi. Kasalnimustaqilko’rib, diagnozqo’yaoladi(Suyaklarvabugimlarshikastlariniasosiydavolashtamoyillari. Konservativdavolashusullari) Interaktivo’yinlardayuqorifaollikbilanishtiroketadi.

Vaziyatlimasalalarnito’g’rihaletadivajavoblariniasoslayoladi.

Amaliy ko’nikmalarni ishonch bilan bajaradi va mohiyatini tushunadi.


3

86-90

Suyaklarvabugimlarshikastlariniasosiydavolashtamoyillari. Konservativdavolashusullari

muammolarmohiyatinimustaqilanglaydi.

Interaktivo’yinlardayuqorifaollikbilanishtiroketadi.

Vaziyatlimasalalarnito’g’rihaletadivajavoblariniasoslayoladi.

Suyak-mushaksistemasininganatomo-fiziologikxususiyatlariniyaxshibiladivaishonchbilangapiradi.Kasllikningetiologiya, patogenezivaklinikasihaqidaaniqma’lumotlargaegavadifferensialdiagnozqilaoladi, davolashnitavsiyaetadi, travmatologiyavaortopediyadaprofilaktikao’tkazishnibiladi.

Amaliyko’nikmalarniishonchbilanbajaradivamohiyatinitushunadi.

Bemorniko’radi, to’g’rianamnezyig’adi, taxminiydashxisqo’yaoladi.


4

76-80

Yaxshi


«4»

Interaktivo’yinlardayuqorifaollikbilanishtiroketadi .

Vaziyatlimasalalarnito’g’rihaletadilekindorilarnidozasinianiqtavsiyaetolmaydi.

Suyak-mushaksistemasininganatomo-fiziologikxususiyatlariniyaxshibiladivaishonchbilangapiradi

Kasllikningetiologiya, patogenezivaklinikasihaqidaaniqma’lumotlargaegavadifferensialdiagnozqilaoladi, davolashnitavsiyaetadi, travmatologiyavaortopediyadaprofilaktikao’tkazishnibiladi.

Amaliyko’nikmaniqadamba –qadambajaradi.

Bemorniko’radi, to’g’rianamnezyig’adi, taxminiydashxisqo’yaoladi.



6

71-75

Vaziyatlimasalalarnito’g’rihaletadi, klssifikatsiyabo’yichato’g’ritashxisqo’yaoladi,lekindavolashrejasinituzaolmaydi.

Suyak-mushaksistemasininganatomo-fiziologikxususiyatlariniyaxshibiladivaishonchbilangapiradi

Kasllikningetiologiya, patogenezivaklinikasihaqidaaniqma’lumotlargaegavadifferensialdiagnozqilaoladi, lekindavolashnitavsiyaetaolmaydi

Amaliyko’nikmanibajaraoladi, lekinqadamlarnichalkashtiradi.

Bemorniko’radi, to’g’rianamnezyig’adi, taxminiydashxisqo’yaoladi.

Laborator tekshiruv natijalarini baholay oladi. Mavzuni muhokama qilishda aktiv ishtirok etadi.



7

66-70


Qoniqarli

«3»


Vaziyatlimasalalarnito’g’rihaletadi, lekinklinikdiagnozniasoslayolmaydi.

Suyak-mushaksistemasininganatomo-fiziologikxususiyatlariniyaxshibiladivaishonchbilangapiradi

Kasllikningetiologiya, patogenezivaklinikasihaqidaaniqma’lumotlargaegavalekindifferensialdiagnozqilaolmaydi, davolashnitavsiyaetaolmaydi

Bemorniko’radi, to’g’rianamnezyig’adi, lekinog’irlikdarajasinifarqlayolmaydi.

Laborator tekshiruv natijalarini qisman baholay oladi. Mavzuni muhokama qilishda aktiv ishtirok etadi.


8

61-65

Vaziyatlimasalalarnihaletishdaxatolargayo’lqo’yadi,(tasnifbo’yichadiagnozqo’yaolmaydi).

Suyaklarvabugimlarshikastlariniasosiydavolashtamoyillari

klinikasini biladi lekin ishonch bilan gapirmaydi.

Suyaklar va bugimlar shikastlarini asosiy davolash tamoyillari

kasalliklari etiologiyasi haqida aniq ma’lumotga ega lekin patogenezini ayta olmaydi.

Anamnez to’plashi maqsadli yo’naltirilmagan, ko’rik sxema bo’yicha emas.

Laborator tekshiruvlar natijasini baholay olmaydi.

Mavzuni muhokama qilishda passiv.



9

55-60

Travmatologiyavaortopediyadagiumumiydavolashusullarito’g’risidama’lumotgaega, lekiishonchsizlikbilangapiradi.

Suyak-mushaksistemasininganatomo-fiziologikxususiyatlarinichalkashtiribgapiradi.

Kasalnimustaqilso’rab –surishtiraolmaydivako’raolmaydi.

Laborator tekshiruvlar natijasini baholay olmaydi.

Mavzuni muhokama qilishda ishtirok etmaydi.


10

54 -30

Qoniqarsiz

«2»


Suyaklarvabugimlarshikastlariniasosiydavolashtamoyillari.

davolashhaqidatushunchagaegaemas

Suyak-mushaksistemasininganatomo-fiziologikxususiyatlarinibilmaydi


11


20-30

Qoniqarsiz

«2»



Talabaningmashg’ulotgakelganligi, formadaligi, o’zibilandaftarvafonendoskopiborligiuchun.


7. Mashg’ulotning xronologik xaritasi


Vaqti

O'tkaziladigan tadbirlar

Mazmuni

Materiallar

08.30-09.15

1. Еlka, bilak va kaft suyaklarining sinishi va chiqishini davolashning asosiy principlari” mavzusining nazariy taqlili. Еlka, bilak va kaft suyaklarining sinishining asosiy klinik belgilari, tez tibbiy yordam ko'rsatish, tekshirish, oqriqsizlantirish turlari, immobilizaciyalash principlari.
2. Yechim topish va tahlil qilish.

1. Talabalarning boshlanqich tayyorgarligini aniqlash. Talabalarni mavzu bo'yicha “dumaloq stol” interfaol o'yini yordamida so'roq qilish.
2. Talabalarning klinik fikrlash qobiliyati tekshirib ko'rish.

1 .Mashg’ulot mavzusiga mos keluvchi tadbirlar, rentgen suratlar, test savollari
2. Mashqulot mavzusiga mos keluvchi vaziyatli masalalar.

09.20-10.05

amaliy ko'nikmalarni qo'llash,

Rentgen suratlar interpretaciyasi

sinish joyini maqalliy oqriqsizlantirish,

gips bog’lamlarni tayyorlash,

longetali va cirkulyar bog’lamlarni qo'yish.


Talabalarning amaliy ko'nikmalarni bajarishga tayyorliklarini tekshirib ko'rish.

Rentgen suratlar, shinalar, shpriclar, novokain -1%, gips, bintlar.

10.20-11.05

Boldir va oyoq panjalari singan bemorlarni kuraciya qilish.

har bir talaba ma'mum bir palatadagi bemorlarni kuraciya qiladi.

Gips boglamlarni qo'yish va skelet tortishda qatnashadi.



Dars mavzusiga to’g’ri keladigan kasalli bemor, gips, bintlar, Beller shinasi, skoba, shnur va oqirlik

11.10-11.50

Kuraciya qilingan bemorlar bo'yicha hisobot

Har bir talaba kuraciya vaqtida qilgan ishlari bo'yicha hisobot beradi.

Rentgen suratlar, negatoskop, jadvallar.

12.30-13.15

Yakuniy qulosa va talabalar bilimini baqolash.

Talabalar bilimini taqlil qilish.

Boshlanqich ma'lumotlar, vaziyatli masalalar, amaliy ko'nikmalar va bemorlarni kuraciya qilishda to’g’ri echim va taqlil qilish.


8. Nazorat uchun savollar

1 Tavsiya buyicha tibbiy evakuaciyaga tushuncha bering.

2. Tibbiy evakuaciyani asosiy ishini sanab bering.

3.Yaradorlarni tibbiy evakuaciya kilish etapi kanday ataladi. Asosiy etaplarni sanab bering.

4.Yaradorlarni saralashni asosiy kridalari kanday.

5.Tibbiy yordam turlari.

6.Tibbiy yordamning har bir turida kullaniladigan chora-tadbir.

7.Travmatik shok klassifikaciyasini ayting.

8.UBS klassifikaciyasini ayting.

9.UBS davosi kaysi boskichlarga bulinadi.



10.Ichki a'zolar tomonidan travmatik shok va UBS da kup uchraydigan asoratlarni ayting.

9. Tavsiya etilgan adabiyotlar

  1. Yumashev G.S. «Travmatologiya i ortopediya» M., «Medicina» 1990. - 575s.

  2. Musalatov H.A. «Travmatologiya i ortopediya» M., «Medicina» 1995. -s.

  3. «Ukazaniya po voenno-polevoy hirurgii» V.N.Byalin, L.N.Bisenkov, P.G.Bryusov i dr. M. 2000. - 415s.

  4. WWW.ejbjs.org

  5. WWW.ejbjs.org

  6. WWW.traumatic.ru

  7. WWW.trauma.bd.ru



Kafedra mudiri, t.f.d. Karimov M.YU.
Download 86,74 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish