Tezlashtirilgan savol-javoblar kitobi

TEZLASHTIRILGAN SAVOL-JAVOBLAR KITOBI


Gul.
1.Gul nechta qismdan tashkil topgan?---Gulkosacha, gultoj, changchi va urug’chi.

2.Gulni tashqi tomondan o’rab turuvchi qavat?---Gulkosacha.

3.Gulkosacha qanday rangda boo’ladi?---Yashil.

4.Gulkosacha ichkarisida qism?---Gultoj.

5.Gulning eng muhim qismi?----Changchi va urug’chi.

6.Changchi qanday qismdan tuzilgan?----Changdon va changchi ipi.

7.Changchi iplari qanday vazifani bajaradi?---Changdonni ushlab turish.

8.Changchi ipi shakli va soni nimaga bog’liq?----Gulga.

9.Urug’chi necha qismdan iborat?---3 ta.

10.Urug’kurtak qayerda joylashgan?----Tugunchada.

11.Tuguncha joylashishiga qarab……bo’linadi?---Ostki va ustki.

12.Tuguncha tuzulishiga ko’ra necha xil bo’ladi?----Bir va ko’p uyali.

14.Urug’chining qaysi qismini ichi kovak bo’ladi?---Ustuncha.

15.Urug’chining eng yuqorgi qismi bu….?----Tumshuqcha.

16.Gulqo’rg’on qanday vazifani bajaradi?---Changchi va urug’chini himoya qilish.

17.Gulqo’rg’on necha xil bo’ladi?----Oddiy va murakkab.

18.Gulqo’rg’oni oddiy bo’lgan o’simliklar?---Lola, chuchmoma, gulsafsar.

19.Gulqo’rg’oni murakkab bo’lgan o’simliklar?-----Olma, g’o’za, nok.

20.Gulqo’rg’on bo’laklari qo’shilgan o’simliklar?---Qo’ypechak, marmarak,karnaygul.

21.Gulqo’rg’on bo’laklari qo’shilmagan o’simliklar?----G’o’za, olma, lola, boychechak, o’sma,boychechak

23.Gulqo’rg’on bo’laklari tangachaga aylangan o’simliklar?-----Yong’oq, terak, tut, tol.

24.Gul formulasiga qarab nimani aniqlash mumkin?----Qaysi oilaga mansubligini.

25.Yong’oqning kuchalasida qanday gullar joylashgan?----Changchili

26.Oddiy gulqo’rg’on qanday gullardan tashkil topgan?---Gulkosacha yoki gultojbargdan.

27.Gulning barcha qismlari qayerda joylashgan?---Gulo’rin.

28.Yopiq urug’li o’simliklarning jinsiy ko’payish organi nima hisoblandi?—Gul

29.Gulband bir-biridan qanday farq qiladi?---Shakli va o’lchami.

30.Jag’-jag’ o’simligining ikkinchi nomi?----Achambiti.

Gullarning xilma-xilligi.
1.Gullari bir jinsli bo’lgan o’simliklar?---Tol, gazan, tut, qayin.

2.Gullari ikki jinsli bo’lagan o’simliklar?----O’rik, gilos, olma, shaftoli.

3.Bitta tupida ham changchi ham urug’chi joylashsa qanday o’simliklar deyiladi?----Bir uyli.

4.Ikki uyli o’simliklar?----Tol, terak, gazanda,tut.

5.To’g’ri gulli o’simliklar?----Olma, na’matak, shaftoli, behi.

6.Rasmda berilgan to’g’ri gullar?----Qo’ng’iroq gul, lola, suvyig’ar.

7.Qiyshiq gulli o’simliklar?----Nastarin,isfarak, gladiolus, marmarak, kiyiko’t, rayhon, burchoq, loviya, beda.

8.Rasmdagi qiyshiq gullar?---Gunafsha, parpi,angishvonagul.

9.G’o’za guli olma gulidan qanday farq qiladi?---Yirik tishchali uchta bargchali ostkigulkosachasi borligi va urug’chi guli o’ziga xos tuzilgan.

10.Makkajo’xori necha uyli o’simlik hisoblanadi?----Biy uyli.

11.Gullar necha jinsli bo’ladi?--- Bir va ikki jinsli

12.Bir jinsli gul deb nimaga aytiladi?—Gulda faqat urug’chi yoki changchi bo’lsa.

13.Ikki uyli o’simlik deb nimaga aytiladi?---Bir turdagi o’simlikning changchili gullari bir tupda, urug’chi gullari boshqa tupda joylashadi

14.Tog’ri gul deb nimaga aytiladi?---Agar gulqo’rg’on ikkitadan ortiq teng bo’lakka bo’linsa.

15.Qiyshiq gullar deb nimaga aytiladi?—Agar gul faqat teng ikki bo’lakka ajralsa yoki umuman ajralmasa.
To’pgullar.
1.To’pgul nima?----Bitta umumiy gulpoyada bir nechta gul joylashsa.

2.To’pgul xillari?---So’ta, shingil, kuchala, soyabon, ro’vak, savatcha.

3.To’pgul hosil qilmayadigan o’simliklar?----Lola, binafsha, behi.

4.To’pgul tuzilishiga ko’ra necha xil bo’ladi?-----Oddiy va murakkab.

5……. to’pgulda gulpoya shohlanmaydi?---Oddiy.

6……..to’pgulda gulpoya shohlanadi? ---Murakkab .

7.Qaysi o’simliklarning to’pguli oddiy qalqonsimon bo’ladi?----Olma, gilos, o’rik, olcha.

8.Qaysi to’pgulda gullar poyaga navbat bilan joylashadi?---Oddiy qalqonsimon.

9.Qaysi to’pgulda gullarning yuqori qismi bir tekislikda bo’ladi?----Oddiy qalqonsimon.

10.Oddiy boshoqda gullar gulpoyaga qanday joylashadi? ---Bandsiz.

11.To’pguli oddiy boshoq bo’lgan o’simlik?-----Zupturum.

12.To’pgul oddiy shingil bo’lgan o’simlik?----Karam, rediska, jag’-jag’,qurttana.

13.Murakkab soyabon bo’lgan o’simliklar?---Sabzi, ukrop, petrushka, shashir, bodiyon

14.Ikkita-uchta gul birlashib…hosil qiladi?---Oddiy boshoq.

15.Oddiy boshoq hosil qiladigan o’simliklar?---Bug’doy, arpa, javdar.

16.Ro’vak bo’lgan o’simliklar?---Tok, sholi, qamish, nastarin, kelin supurgi, otquloq, rovoch.

17.Qaysi to’pgul boshoqqa o’xshaydi?---Kuchala.

18.To’pgul kuchala bo’lgan o’simliklar?—Yong’oq,oqqayin,tol.

19.Kuchala to’pgul boshoq to’pguldan qanday farq qiladi?---Asosiy gulpoyasining osilib turishi bilan.

20.To’pgul savatcha bo’lgan o’simliklar?---Kungaboqar, kartoshka, shuvoq, bo’tako’z, sachratqi, ermon, karrak.

21.Qaysi to’pgulda to’pgul atrofini o’rama bargchalar bilan o’ralgan bo’ladi?---Savatcha.

22.Guli ko’zga tashlanmaydigan o’simlik?---Anjir

23.Gullarning changlanishi ko’p jihatdan nimaga bog’liq?---To’pgulga.

24.Qaysi gullar oddiy gullarga qaraganda yaxshi changlanadi?---To’pguldagi.

25.Qaysi to’pgulda gullar gulpoyaga uzun band bilan ketma-ket birikadi?—Oddiy shingil.

26.Qashqarbedaning to’pgul xili?---Oddiy shingil.

Gullarning changlanishi.
1.Changlanish nima?---Changdonda yetilgan changning urug’chi tumshuqchasiga tushishi.

2.Yetilgan changlar nima yordamida urug’chi tumshuqchasiga tushadi?----Hashorot, shamol.

3.Changlanish necha xil bo’lkadi?---Chetdan, o’z-o’zidan, sun’iy.

4.Qaysi gullar meva tugadi?---Faqat changlangan gullar.

5.Hashorotlar yordamida changlanadigan o’simliklar?----Olma, o’rik, nok, beda, oqquray, g’oza

6.Bir gramm asal yig’ish uchun asalari nechta gulga qo’nishi kerak?---1000

7.Shamol yordamida changlanadigan o’simliklar?----Bug’doy, arpa, suli, terak, tol, yong’oq.

8.Shamol yordamida changlanadigan o’simliklarning guli qanday tuzilgan bo’ladi?---Gullari ko’rimsiz, mayda, hidsiz.

9.Nima yordamida changlanadigan o’simliklar avval gullab, keyin barg chiqaradi?-----Shamol.

10.O’z-o’zidan changlanadigan o’simliklarning gullari qanday tuzilgan?---Changchi va urug’chisi bir vaqtda yetiladi, urug’chi changchiga nisbatan qisqaroq.

11.Qaysi o’simlik asosan sun’iy changlantiradi?—Makkajoxori.

12.Sun’iy changlantirish usulidan nima maqsada foydalaniladi?---Hosildorlikni oshirish va yangi nav yaratish.

13.Gullari hashorotlar yordamida o’simliklarning guli qanday xususiyatga ega?---Hushbo’y hid taratadi.

14.Mevali daraxtlar va paxtazorlarda asalari qutilari olib chiqib boqiladi?—Gullarni changlatib mo’l hosil olish, yaxshi sifatli asal olish.

15.Qaysi o’simlikning changchilari boshoqdan tashqariga osilib turadi?---Bug’doy.

16.Qaysi o’simliklar o’z-o’zidan changlanati?—Olam, nok, na’matak.

Urug’lanish.
1.Urug’lanish nima?—Changchi va urug’chi jinsiy hujayralarining qo’shilishi.

2.Bitta changdonda nechta chang yetiladi?---100 va1000

3.Chang donasi nechta hujayradan tuzilgan?---Vegetativ va generativ.

4.Vegetativ hujayradan nima hosil bo’ladi?---Uzun va ingichka naycha.

5.Generativ hujayradan nima hosil bo’ladi?----Ikkita sperma

6.Urug’lanish paytida urug’kurtakda qanday hujayralar hosil bo’ladi?-----Tuxum va markaziy.

7.Murtak nimadan hosil bo’ladi?----Urug’langan tuxum hujayradan.

8.Endosperm nimadan hosil bo’ladi?---Urug’langan markaziy hujayradan.

9.Tugunchasida bitta urug’kurtak joylashgan o’simliklar?----O’rik, olcha, shaftoli, gilos.

10.Tugunchada bir nechta urug’kurtak o’simliklar?----Lola, g’oza.

11.Eng yirik gul?---Raffleziya Arnoldi.

12.Eng yirik gul qayerda o’sadi?----Sumatra orolida.

13.Raffleziya guli qaysi belgilari bilan kuzatuvchilarda katta qiziqish uyg’otgan?---5 sm qalinlikdagi gultojbarglar, poyasi va bargining yo’qligi, qo’lansa hid taratishi.

14.Raffleziya Arnoldi nima hisobiga oziqlanadi?---Boshqa o’simliklar hisobiga.

15.Eng kichik gul?—Vulfiya.

16.Eng kichik gulning kattaligi?----Ignaning uchidek.

17.Bitta changdonda nechta chang donachalari yetiladi?—Yuzlab va minglab.

18.Endoperm va murtak birgalikda nimani hosil qiladi?---Urug’ni.

19.Rafleziya Arnoldi qaysi orolda va nechanchi yili topilagan?---Sumatra va 1818 yilda.

20.Rafleziya Arnoldini birinchi bo’lib kimlar duch kelgan?—Jozef Arnold va Tomas Raffls.

Meva va urug’.
1.Chin meva gulning qaysi qismidan hosil bo’ladi?----Tugunchadan.

2.Qaysi o’simliklarning mevasi chin meva hisoblanadi?----O’rik, olcha, shaftoli.

3.Soxta meva qanday hosil bo’ladi?----Mevani shakllanishida tugunchadan tashqari gulning boshqa qismlari ham ishtirok etadi.

4.Soxta mevali o’simliklar?-----Nok,olma,behi.

5.Meva necha qismdan tuzilgan?----Ustki-po’st, o’rta-meva eti, ichki-mag’iz.

6.Mevalarning oraliq qismi seret va qalin bo’lsa…deyiladi?----Ho’l.

7.Ho’l mevalarga qaysi mevalar kiradi?----O’rik, shaftoli, olcha.

8.Quruq meva nima?----Oraliq qismi yupqa, etsiz, quruq bo’ladi.

9.Quruq mevalarga qaysi mevalar kiradi?---No’xot,mosh,loviya.

10.Rezavor mevalarga qaysi mevalar kiradi?---Pomidor,qoraqat.

11.Qovoq mevalarga qaysi mevalar kiradi?---Qovoq, qovun, tarvuz, bodring, handalak, tomoshqovoq.

12.Quruq mevalar necha guruhga bo’linadi?----Chatnaydigan va chatnamaydigan.

13.Chatnamaydiganlarga nimalar kiradi?----Donlar.

14.Chatnaydigan mevalarga nimalar kiradi?----Qo’zoq, qo’zoqcha, dukkak, ko’sak.

15.Qaysi o’simliklarning mevasi bir nechta mevabargdan tashkil topgan?----G’o’za, lola, bangidevona, chuchmoma, boychechak.

16.Mevasi dukkak bo’lgan o’simliklar?----No’xot, mosh, loviya, burchoq.

17.Qaysi meva xilida orasida to’sig’i bo’ladi?---Qo’zoq.

18.Zirako’tning mevasi qaysi meva xiliga kiradi?----Dukkak.

19.Qaysi meva dukkakka o’xshasada, lekin orasida to’sig’i borligi bilan farq qiladi?----Qo’zoq.

20.Qo’zoq mevali o’simlikjlar?----Karam, qurttana, rediska, turp.

21.Qanotcha meva hosil qiladigan o’simliklar?----Zarang, shumtol, qayrag’och.

22.Qaysi o’simliklarning mevasi oziq-ovqat maqsadida foydalaniladi?----Mosh, loviya, qo’noq, uzum, bug’doy.

23.Mevasi dori-darmon tayyorlashda foydalaniladigan o’simliklar?----Marmarak, zupturum, na’matak.

24.O’zbekistonda keng tarqalgan ziravor turlari?-----Murch, alqor, sedana, zira, kashnich.

25.Mevasi zeb-ziynat buyumlari tayyorlashda foydalaniladigan o’simliklar?----Yersovun, tasbehmunchoq, qalampirmunchoq.

26.Dukkak meva qanday tuizlgan?—Chetlari bir-biriga qo’shilib ketgan mevabargdan iborat, pallalari orasida to’sig’i bo’lmaydi.

27.Mevasi dukkak bo’lgan o’simliklar?---No’xot, mosh, loviya, burchoq, oq akatsiya, beda va zirako’t.

28.Mevasi qo’zoq bo’lgan o’simliklar?---Karam, qurttana, rediska, turp.

29.Qanotcha meva hosil qiladigan o’simliklar?---Zarang, shumtol va qayrag’och.

30.Terak allergik kasallik keltirib chiqarmasligi uchun qanday gulini ko’paytirish kerak?---Changchili.

31.Iqlimi issiq mamlakatlarda qanday o’simliklar o’sadi?---Qovun daraxti, non daraxti, banan, kokos palmasi.

32.Mevasi iste’mol qilinadigan daraxtlar?---Xurmo (palma mevasi) va non daraxti.

Urug’.
1.Urug’ qanday qismlardan tuzilgan?—Murtak, urug’palla, endosperm, po’st.

2.O’simliklar urug’palllasiga qarab necha guruhga bo’linadi?----Bir va ikki urug’pallalilarga.

3.Ikki urug’pallalilar urug’i qanday tuzilgan?----Ikkita urug’palla va murtak.

4.Ikki urug’pallalilarning murtagida nimalar joylashgan?----Ildizcha, poyacha, ikkita bargchadan.

5.G’o’za chigiti ustidan nima bilan qoplangan?---Yog’ochsimon qopiq.

6.G’o’za chigitining yog’ochsimon qopig’i ostida nima joylashgan?----Qat-qat bo’lib joylashgan urug’palla va murtak.

7.Bir urug’pallalilarning urug’i qanday tuzilgan?---Bitta urug’palla va murtak.

8.Qaysi o’simliklarning urug’i tarkibida kraxmal ko’p bo’ladi?---Bug’doy, makkajo’xori, arpa, suli.

9.Qaysi o’simliklar urug’i tarkibida yog’ ko’p bo’ladi?-----Yong’oq,bodom, o’rik, shaftoli, yeryong’oq mag’izi va kungaboqar pistasi, g’o’za chigiti.

10……o’simliklar urug’ida oqsil ko’p bo’ladi?----Loviya, mosh, no’xot.

11……o’simliklar urug’i tarkibida efir moylar ko’p bo’ladi?-----Zira va shivit.

12.Urug’ning kimyoviy tarkibida qanday kimyoviy moddalar bo’ladi?-----Suv,mineral tuz.

13.Urug’lar nafas chiqarganda qanday moddalar ajratadi?-----CO_2, suv va issiqlik.

14.Qaysi o’simlikning urug’ining unuvchanligi yuz yil saqlanadi?---Yantoq.

15.Qaysi o’simliklarning urug’ining unuvchanligi bir yil saqlanadi?----Saksovul,chayir,izen.

16.Unayotgan urug’lar kislorodning qayerdan oladi?----Suv, tuproq, havo.

17.Qaysi o’simliklarning urug’lari yer yuziga ikkita urug’palla barg bilan chiqadi?---Ikki urug’pallalilar.

18.Urug’lar tarkibidagi oziq moddalar qayerda saqlanadi?---Urug’palla va endospermda.

19.Qaysi o’simliklarning urug’i tarkibida zaxarli moddalar to’planadi?---Mastak, achchiq bodom, shaftoli va kampirchopon.
Urug’larning unib chiqishi.
1.Bug’doy maysasidan tayyorlangan sumalak nima uchun shirin bo’ladi?----Kraxmal shakarga aylanadi.

2.Sabzi, shivit, turp, bug’doy, g’o’za, makkajo’xori o’simliklarning urug’i qancha chuqurlikda ekilishi kerak?.....0,5-2, 1-3, 2-3, 3-5 , 6-7 va 6-10 sm.

3.Quyidagi o’simliklarning urug’i necha ⁰C da unib chiqadi qovun, g’o’za, bodring, pomidor, makkajo’xori, sabzi, bug’doy?----15, 13, 12, 10, 8, 5, 3 ⁰C

4.Qaysi o’simliklarning danagi qattiq bo’lganligi uchun kech kuzda ekiladi?-----O’rik, shaftoli, bodom.

5.Nish nima?---Urug’dan endigina unib chiqqan maysa.

6.Nish rivojlanishi uchun oziq moddani qayerdan oladi?----Urug’palla va endospermdan.

7.Qaysi o’simlikda nish ikkita urug’palla barg bilan yer yuziaga ko’tarilib chiqadi?---Ikki urug’pallalilar.

8.Qaysi o’simlikda nish ikkita urug’palla barg bilan yer yuzaga ko’tarilib chiqmaydi?---Bir urug’pallalilar.

9. Nima uchun sumalak maysasidan tayyorlangan sumalak shirin bo’ladi?-----Kraxmal shakarga aylanadi.

10.Nima uchun yirik urug’lar mayda urug’larga nisbatan chuqurroq ekiladi?----Urug’ida oziq moddalar ko’p bo’ladi.

11.Urug’larning chuqur yoki yuza ekish nimaga bog’liq?---Tuproqning xossasiga.

12.Zich tuproqqa urug’lar qanday ekiladi?—Yuzaroq.

13.Yumshoq tuproqqa urug’lar qanday ekiladi?---Chuqurroq.
Meva va urug’larning tarqalishi.
1.O’simliklarning meva va urug’lari nima yordamida tarqaladi?-----Shamol, hayvon,qushlar va suv,hashorot.

2.Meva va urug’lar bir-biridan nimasi bilan farq qiladi?---Shakli, vazni, rangi, hidi.

3.Qo’ng’irbosh mevasining og’irligi va uzunligi qancha?----0,1-0,2 mg va 0,5 sm.

4.Mevasining og’irligi 25 kg keladigan o’simlik?---Seyshel palmasi.

5.Meva va urug’larning tarqalishi ko’p jihatdan nimaga bog’liq?-----Morfologiyasiga.

6.Avtoxor o’simliklar nima?----Meva va urug’lari o’z kuchi yordamida tarqaladigan o’simliklar.

7.Avtoxor o’simliklar?----Yorongul, xina, burchoq, o’qotar.

8.Avtaxor o’simliklarning mevasi nima yordamida otilib chiqadi?----Ichki bosim, pallalarning chatnashi va buralishi.

9.Qaysi o’simliklarning mevasining uchida bir tutam popuklari bo’ladi?---Terak, tol, qoqio’t, qog’a.

10.Mevasi qanotchalar yordamida tarqaladigan o’simliklar?---Rovoch, qayrag’och, shumtol, saksovul, cherkez, boyalish, baliqko’z, zarang.

11.Qaysi o’simliklarning mevasi suv yordamida tarqaladi?---Nilufar, g’umay, kurmak, machin, qo’ypechak, zarpechak, zupturum, qurttana.

12.O’tmishda qaysi o’simlikning urug’i Xorazmdan Amerikaga borib qolgan?----Yantoq va beda.

13.Aksariyat gulli o’simliklarning mevasi kattaligi qancha bo’ladi?---3-10 sm.
O’simliklar sistematikasi.
1.O’simliklarning qaysi belgisiga qarab sistematik birliklarga birlashtiradi?----Kelib chiqishi, o’xshashlik va tarixiy rivojlanish darajasi.

2.O’simliklarda qanday sistematik birliklar qabul qilingan?---Tur, turkum, oila, sinf, bo’lim va o’simliklar dunyosi.

3.Tur nima?----Hamma organlari bir-biriga o’xshash, ma’lum maydonda uchraydigan o’simliklar.

4.Fanda turni ikki nom bilan atashni kim kiritgan?-----Karl Linney.

5.Sarimsoq piyoz va anzur piyozidagi ……va ….so’zlari turga tegishli va….esa turkumga tegishli?------Sarimsoq, anzur va piyoz.

6.O’simliklar dunyosi qanday bo’limlardan tashkil topgan?-----Yopiq urug’lilar, ochiq urug’lilar, qirqquloqlar, yo’sin.

7.O’simliklarni o’sishi va rivojlanishi uchun qanday omillar zarur?---Tuproq, suv, yorug’lik, harorat, kislorod.

8.Yer yuzida o’simliklar xilma-xil bo’lishidan qat’iy nazar bitta umumiylik bor u nima?---Hujayradan tuzilganligi.

9.Yozning eng issiq kunlarida barglarini to’kib yuboradigan o’simlik?---Shuvoq, boyalish.

10.Qaysi o’simlikning ildizi 0,5-1 m gipsli qatlamlarni ham teshi bo’tadi?---Saksovul.

11.Yantoqning ildizi necha metr chuqurlikkacha kirib boradi?---25-30m

12.Bir turga kiruvchi o’simliklar qaysi belgilari bilan bir-biriga juda o’xshash bo’ladi?---Guli, mevasi, bargi.

13.Turkum nimadan tashkil topgan?---Bir-biriga yaqin turlardan.

14.Har qanday istalgan o’simlikning ilmiy nomini qayerdan toppish mumkin?---O’simliklar aniqlagichidan yoki floradan.

15.Na’matak, olma nok, gilos turkumlari birlashib qaysi oilani hosil qiladi?---Ra’nodoshlar.

16.Bir va ikki urug’pallali o’simliklar sinfi birlashib qaysi bo’limni tashkil etadi?---Yopiq urug’li o’simliklar bo’limini.

17.O’simliklar sistematikasidagi eng kichik va eng katta sistematik birlik?---Tur va o’simliklar dunyosi.

18.Meksika g’o’zasining sistematik birlik sxemasi qanday bo’ladi?

1)tur (meksika g’o’zasi)

2)turkum (g’o’za)

3)oila (gulxayridoshlar)

4)sinf (ikki urug’palllalilar)

5)bo’lim (gulli o’simliklar, magnoliya toifa)
Bakteriyalar bo’limi.
1.Organik olam necha dunyoga ajratiladi?----Zamburug’,bakteriya, o’simlik va hayvonlar.

2.Ko’zga ko’rinmaydigan mayda organizmlar nima?----Bakteriyalar.

3.Mikrob so’zi qanday so’zdan olingan?---Yunoncha.

4.Mikroblarni birinchi bo’lib kim o’rgangan?---A.Levenguk.

5.Mikrob qanday ma’noni anglatadi?---Kichik.

6.Mikroblar qancha yil ilgari o’rganilgan?----300 yil.

7.Bakteriyalarni qanday kattalashtirilgan tasvirlari mavjud?----2000 dan 20000

8.Bakteriyalarni qanday mahsulotlarda tez o’sadi?---Go’sht, baliq, sut va oziq-ovqatda.

9. Bakteriyalarni qaysi fan o’rganadi?----Mikrobiologiya.

10.Mikroblar ichida eng kattasi nima hisoblandi?---Bakteriya.

Bakteriyalarning tuzilishi.
1.Qaysi bakteriyani shakli tayoqchasimon bo’ladi?----Pichan.

2.Bakteriyalarni hujayra shakliga qarab nechta guruhga bo’linadi?---Sharsimon-kokklar, tayoqchasimon yoki silindirsimon-batsilla, bukilgan-spirilla.

3.Bakteriyalar nimalar bilan oziqlanadi?---Tayyor organik modda.

4.Bakteriyalar qanday ko’payadi?---Qoq o’rtasidan teng ikkiga bo’linadi.

5.Qulay sharoitda bakteriyalar necha daqiqada ko’payadi?---20-30 min.

6.Bakteriyalar nima ta’sirida tez halok bo’ladi?----Quyosh nuri, past harorat, havoning quruqligi.

7.Bakteriyalar noqulay sharotida nima hosil qiladi?----Spora.

8.Bakteriyalarni sporasi necha gradus issiq va sovuqqa chidaydi?---+140 va -253

9. Bakteriyalar shakllangan…ega bo’lmagan bir hujayrali sodda organizm?---Yadro.

10.Nima uchun organik modda hosil qila olmaydi?—Xlorofill donachalari yo’qligi.

Bakteriyalarni tabiatdagi va xalq xo’jaligidagi ahamiyati.
1.Bakteriyalar faoliyati natijasida vujudga keladigan jarayonga qarab nechta guruhga bo’linadi?-----Chirituvchi va achituvchi.

2.Chirish nima?---Azotli organik moddalarni bakteriyalar tomonidan parchalanish.

3.Qaysi bakteriya cherish jarayonini vujudga keltiradi?----Chirituvchi.

4.Chirish jarayonida nima ajralib chiqadi?---Issiqlik.

5.Chirituvchi bakteriyalardan oziq-ovqat mahsulotlari qanday saqlanadi?---Muzlatiladi, konservalanadi, tuzlanadi va quritiladi.

6.Achish nima?----Azotsiz organik moddalarni bakteriiyalar tomonidan parchalanishi.

7.Achituvchi bakteriyalar qanday usulda oziqlanadi?----Saprofit.

8.Achituvchi bakteriyalar qanday mahsulotlarda ko’payadi?----Suvda,sabzavot,o’tlarning poya va barglarida.

9.Tabiatda achishning nechta turi uchraydi?-----Sut,sirka kislotali.

10.Achishning eng muhim turlaridan biri?----Sut kislotali.

11.Sut kislotali achish jarayonida shakar qanday moddaga parchalanadi?-----Sut kislota,

12.Sut kislotali achishdan qanday mahsulotlar tayyorlanadi?----Qatiq, pishloq, pomidor, karamlarni tuzlash.

13.Sirka kislotali achishdan qanday mahsulotlar olinadi?-----Vino, spirt, sirka kislotalar.

14.Qaysi bakteriyalar havodagi erkin azotni o’zlashtiradi?----Tugunak.

15.Tugunak bakteriyalari qaysi o’simlik oila vakillarining ildizida yashaydi?---Burchoqdoshlar.

16.Kuzda tuproqqa solingan go’ng nimalar tas’irida mineral bahorgacha mineral tuzga aylanadi?---Chirituvchi bakteriyalar.

17.Agar yer yuzida chirituvchi bakteriyalar bo’lmaganda….?----Yer yuzi har xil qoldiqlar bilan to’lib, tirk o’simliklar va hayvonlar uchun ovqat ham, joy ham qolmas edi.
Parazit bakteriyalar.
1.Bakteriyalar odamlarda qanday kasalliklarni keltirib chiqaradi?---Sil, terlama, bo’ma, vabo, o’lat.

2.Odamlar qaysi kasalliklarga qarshi emladi?---Terlama, bog’ma, qizamiq, chechak.

3.Qaysi o’simliklar havoga fitonsidlarni ishlab chiqardi?----Gledichiya, archa, yong’oq, terak.

4.G’o’za gommozining birinchi belgisi?---Barglarida qora dog’lar paydo bo’ladi.

5.G’o’za gommozi g’o’zaning qaysi qismi bilan oziqlanadi?---Barg eti hujayralari.

6.G’o’za gommoziga qarshi qanday chora ko’riladi?-----Chigit kimyoviy moddalar bilan dorilanadi, kasallangan o’simliklar daladan yo’qotiladi va yoqib tashlanadi.

7.G’o’za gommozi sog’lom g’o’zaga qanday yuqadi?-----Kukuni shamol oraqali.

8.Parazit va kasallik paydo qiluvchi bakteriyalar odam, o’simlik va hayvon qanday kiradi?---Havo, ovqat, suv, teridagi jarohatlar.

9.Ibn Sino ming yil ilgari yuqumli kasalliklarni nima orqali yuqushini aytib bo’tgan?---Suv va havo.

10.Go’za gommozi g’o’zaga qanday yuqadi?----Chigiti bilan sporasi tuproqqa tushadi.

11.Go’za gommozi sporasi nihol ichiga kirib, o’simlikning qayerga o’tadi?---Poyasi va barglariga.