Yalpi ishlab chiqarish va xizmatlar statistikasi yalpi ishlab chiqarish to‘g‘risida tushuncha


YaIMni ishlab chiqarish usulida aniqlash



Download 57,45 Kb.
bet4/7
Sana18.07.2022
Hajmi57,45 Kb.
#820694
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
16-мавзу-YALPI ISHLAB CHIQARISH VA XIZMATLAR STATISTIKASI

YaIMni ishlab chiqarish usulida aniqlash. YaIM ni aniq­lash uchun tarmoqlar bo‘yicha guruhlangan barcha mustaqil re­zi­dentlarning yalpi qo‘shilgan qiymati (YaQQ) jamlanadi.



YaIM = QQ.

Oraliq mahsulot (ORM) – ishlab chiqarish jarayonida to‘la is­te’mol qilingan mahsulotlar va xizmatlar qiymatidir..



  • YaIMni taqsimlash usulida aniqlash uchun xodimlar, kor­xonalar va davlatning birlamchi daromadlari jamlanadi:



YaIM = MH + S + YaF

Bu yerda: MH – yollangan xodimlarning mehnat haqi;


S – ishlab chiqarish va importga soliq;
YaF – korxonalarning yalpi foydasi va yalpi aralash
daromadlari.
YaF makroiqtisodiyot bo‘g‘inida quyidagicha aniqlanadi:


YaF = YaIM - Mh - S + SS

Bu yerda: SS – ishlab chiqarish va importni qo‘llab-quvvat­lash uchun ajratilgan subsidiya.


YaF tarmoqlar va sektorlar bo‘yicha quyidagicha hisob­lana­di:


YaF = QQ - MH - QQS - BS + ITS + BSS

Bu yerda: QQS – qo‘shilgan qiymat solig‘idan tashqari


mahsulot va import uchun soliq;
BS – ishlab chiqarishga solinadigan boshqa
soliqlar;
ITS – importdan tashqari mahsulot uchun ajratil-­
g­an subsidiya;
BSS – ishlab chiqarish uchun ajratilgan turli
subsidiyalar.

  • Pirovard foydalanish usulida yalpi ichki mahsulotni aniq­lash uchun iste’mol va jamg‘armalar fondlariga eksport va im­port orasidagi qoldiq qo‘shiladi (yoki ayiriladi):



YaIM = PI + YaJ + EIQ
Bu yerda: PI – pirovard iste’mol (iste’mol qilingan
mahsulotlar va xizmatlar);
YaJ – yalpi jamg‘arma;
EIQ – mahsuloglar va xizmatlar eksporti va
importining qoldig‘i.
YaIM dinamikasining o‘zgarishini statistik tahlil qilish uchun quyidagi uch xil indeksdan foydalaniladi:



  • YaIM dinamikasi indeksi:

  • YaIM fizik hajmi indeksi:

  • YaIM bahosi indeksi:

YaIM dinamikasi indeksi YaIM hajmining hisobot yilida ba­zis yiliga nisbatan umumiy o‘zgarishini, ya’ni ko‘payganligini yo­ki kamayganligini ifodalaydi. YaIM fizik hajmi indeksi YaIM fizik hajmining haqiqiy o‘zgarishini, ya’ni ishlab chiqarilgan va is­te’mol qilingan mahsulotlar (xizmatlar) ning fizik hajmining o‘z­garishini ifodalaydi. Boshqacha aytganda, YaIM fizik hajmi­ning o‘zgarishi tufayli YaIM qiymati (hajmi) qanchaga oshgan­li­gini yoki kamayganligini ko‘rsatadi.


Baho indeksi hisobot yilida bazis yiliga nisbatan o‘rtacha ba­ho qancha o‘sganligini yoki kamayganligini ko‘rsatadi. Bosh­qa­cha aytganda, mahsulotlar va xizmatlar bahosining o‘zgarishi tu­fayli YaIM hajmi qanchaga o‘zgarganligini ko‘rsatadi.
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish