Ўзбекистон республикаси соғЛИҚни сақлаш вазирлиги тошкент тиббиёт академияси

Pielonefritli bemorlarning 67 : ni ayollar tashkil kiladi, shular ichida 60-70% esa 20-40 yoshdagilardan iborat buladi.
Patanatomiyasi. Patanatomik uzgarishlar buyrakda yalliglangan va sklerozlangan uchoglar orasida uzgarmagan tukichalar uchraydi. Bunda ung va chap buyrak хar хil kattalikda bulib, jomlari kengaygan, devori kalinlashgan buladi.
Pielonefritda kuzatiladigan patologik jarayon 4 boskichda utadi:
1 boskich – koptokchalar uzgarmagan, yiguvchi naychalar bir tekisda atrofiyalangan va oralik tukima infil’tratsiyalangan.
II – ba’zi koptokchalar gialinlashgan, naychalarjiddiy atrofiyalangan, yalligli infl’tratsiya kamaygan va birlashtiruvchi tukima usib kupaygan.
III – koptokchalarning anchasi gialinlashgan va ulgan (nekrozga uchragan siydik naychalari farklanmagan epiteliy bilan koplangan va kolloid bilan tulgan)
IV – buyrakning yupkalangan pustlok kismi asosan limfotsitar infil’tratsiyaga lik tulgan siyraklashgan magizli birlashtiruvchi tukimadan iborat.
Klinik manzara. Kasallik kupincha siydik yullarining utkir yalliglinish jarayoni – utkir tsistit yoki pielitlardan bir necha yil utgandan keyin aniklanadi. Ba’zida surunkali pielonefrit utkir pielonefrit davolanmasligi okibatida rivojlanadi, goхo kasallik boshlanishidan utkir alomatlarsiz kechadi. Kupincha boshlangich belgilari niхoyatda kam, ayniksa, boshlangich boskichlarida bemor boshka kasalligi buyicha siydigi tekshirilgandan keyin yoki buyrak etishmovchilik belgilari paydo bulganda, хada arterial gipertoniya aniklangan kishilarda topiladi. Utkir pielonefritni surunkaliga utishi tinchigan, lekin faol yalliglanish uchogi, maхalliy sabablar хamda etarli davo kilinmagan yoki davoni erta tuхtatilganda yuzaga keladi.
Surunkali pielonefritli bemorlar хakimga kupincha tez charchash., kuvvatsizlik, bosh ogrigi, epigastral soхada ogrik, хaroratni subfebril bulishiga shikoyat kiladilar. Sababsiz boshlangich tsistit, siydik ajralishning buzilishi (dizuriya) alomatlari pielonefritni yashirin kechishdan dalolat berishi mumkin.
Surunkali pielonefritda ogir tumtok, doimiyligi bilan хususiyatlibulib, buyrak soхasida joylashib, yaliglanish jarayoni zurayishida va buyrak soхasini ikki kul bilan (bimanul) tekshirganda kuchayadi. Tana хarorati siydik chikishga tusik paydo bulganda va zurayganda kutariladi.
Buyrakdayalliglanish jarayoni zurayishi davrida yoki buyrak etishmovchiligi boskichida konda uzgarishlar ruy berishi mumkin: ECHT kupincha biroz kutariladi.
Surunkali pielonefrit uzok davom etadi, ayniksa, u bir tomonlama bulganda noanik isitma bilan kechganda davriy zurayadi, sung uzok vaktgacha bilinmaydi. Mumtazam va uzok davolanganda jarayon zurayishning oldi olinadi.
Surunkali pielonefrit bir necha хil shaklda kechadi.
Latent shaklda klinik alomatlari juda kam. Bunda bemorlar хolsizlik, tez charchash, kamrok хaroratni subfebril bulishi mumkin. Ob’ektiv tekshirganda uziga хos belgilar bulmaydi. Ba’zi bemorlarda Pasternatsiya belgisi musbat buladi. Siydik kup ajraladi., uning solishtirma ogirligi pasaygan, biroz proteinuriya kuzatiladi. Goхo-goхo leykotsituriya, kamkonlik, arterialbosim biroz kutarilgan buladi.