1-amaliy ish Risklarni baholash usullari Ishdan maqsad

1-amaliy ish
Risklarni baholash usullari
Ishdan maqsad: Korxonalarda sodir bo’lishi mumkin bo’lgan kiberxavfsizlik risklarni galstuk-babochka (bow-tie analysis) usulida baholashga oid bilimlarga ega bo’lish.
Nazariy qism
“Galstuk-babochka” usulida tahlillash hodisani sodir bo’lish sababidan oqibatigacha rivojlanishini tahlillab, sxematik ko’rinishda bo’ladi.
Bu usul o’z ichiga nosozliklar daraxti yordamida hodisa sabablarini o’rganish va hodisalar daraxti yordamida oqibatlarni tahlillash jarayonlarini oladi. Biroq bu usulda asosiy e’tibor sabablar va xavfli hodisalar, xavfli hodisa va oqibatlar orasidagi to’siqlarga qaratilgan.
Bu usuldagi tahlil bo’lishi mumkin bo’lgan tahdidlar va oqibatlar oralig’ini ko’rsatish asosida risklarni o’rganish uchun foydalaniladi. Bundan aniq bir riskni o’rganish va uni boshqarishda samarali hisoblanadi. Sabablar va oqibatlarga risklarni dekompozitsiyalash risk amalga oshganda zarar darajasi va ehtimolligini baholash hamda risklar orasidagi o’zaro bo’gliqliklarni aniqlash imkonin beradi. Usulda kiruvchi ma’lumotlar to’siqlar, risklar, xavfli hodisalarning oqibatlari va sabablari hamda ularni kamaytirish yoki oldini olish haqidagi axborot hisoblanadi.
“Galstuk-babochka” usuli korxonaning mavjud yoki kompleks risklari uchun qo’llanilishi mumkin. “Galstuk-babochka” diagrammasi aniqlangan nosozliklar daraxti va hodisalar daraxti asosida qurilishi mumkin, lekin odatda uni bevosita aqliy hujum jarayonida quriladi.


Topshiriq
Ixtiyoriy korxona misolida “Galstuk-babochka” usulidan foydalangan holda korxonaga bo’lishi mumkin bo’lgan tahdidlar va risklarni diagramma ko’rinishida o’rganish
Galstuk-babochka (bow-tie analysis) usulida risklar dekompozitsiyasi(parchalanishi)ga misol – Sabablar va oqibatlarga qarab talabning pasayishi (Mashina ehtiyot qismlarini ishlab chiqaruvchi korxona misolida)



Murakkab texnologiya
Mijoz xabardorligini pastligi
Mahsulot to’g’risidagi noto’g’ri mulohaza

Korxonaning rivojlanishi rejalarini sekinlashishi
Aksionerlar tomonidan shikoyatlar
Boshqaruv almashishi
Bank kelishuvlarinibuzilishi




Mijozlar mahsulotni tushuna olmaydi

Foyda tushishi





Reklamaning samarasizligi
Segment tanlashda xatolik
Reklamaning kam qamrovligi

Talabning taklifga qaraganda tushib ketishi


Mijozlar mahsulot haqida bilmaydi

Marketing va ish yuritish xarajatlarini oshishi
Yangi sotuvchilarni jalb qilish

Xarajatlarni oshishi





Mahsulotni raqib mahsulotga qaraganda sifatsizligi


Mahsulotning sifati
Mahsulotning havfsizligi
Mahsulotning hamyonbopligi
Boshqa sabablar


Obruga putur yetishi


Mahsulot obro’sini tushishi
Sotuvchi sifatida obruning tushishi