1-amaliy mashg’ulot Atmosfera havosida zaxarli moddalarning tarqalish va tashlanayotgan chiqindilarning mumkin bo’lgan chegaraviy miqdorini hisoblash

1-Masala.

Korxonada pechlarda ko’mir yoqilgani uchun zararli gazlar hosil bo’ladi. Harorati To ga teng bo’lgan tutun gazlari balandligi N m, diametri Dm, keladigan N dona trubadan W m/sek tezlikda chiqadi. Tutun gazlari harorati Tx ^oS to’g’ri keladigan atmosfera havosiga yoyilib ketadi.
1) Quyidagi moddalarning yerga yaqin havo qatlamida hosil qilishi mumkin bo’lgan eng katta kontsentratsiyasi S_m mg/m³ ularning miqdori: uglerod monooksid Mso, oltingugurt dioksid Mso₂, azot dioksid M_NO2 va Mchang bo’lganda topilsin. Bunda atmosferaning yerga yaqin qavatida ob-havo gazlarning tarqalishi uchun ancha noqulay deb qabul qilinsin.
2) Atmosfera havosidagi zararli moddalar S_M va odatda har doim bo’ladigan S_F kontsentratsiyalarini birgalikdagi ko’rsatkichini ularni REK normalari bilan solishtirib k o’ring,
bunda:
, , , , , , , .
3) Havoga tashlanayotgan har qaysi modda uchun RET (ruxsat etilgan tashlama) (g/sek)ni hisoblab chiqaring.
4) Agar havoga tashlanayotgan zararli moddalar miqdori M, (g/s) RET (g/s)ning qiymatidan katta bo’lsa, tashlamalarni kamaytirish uchun qanday tadbir kO’rish zarurligini ko’rsatib bering.


Echish:
Ruxsat etilgan tashlamalarning kutilayotgan eng katta kontsentratsiyasi quyidagi formulalardan foydalanib hisoblab chiqariladi:
(1)
(2)
bunda: A – ob-havoga, hamda zararli moddalarni havoda vertikal va gorizontal yo’nalishda qanday tarqalishiga bog’liq bo’lgan koeffitsient. o’rta Osiyo va Qozog’iston uchun 120-240;
F - zararli moddalarning pastga O’tirib qolish tezligini e’tiborga oluvchi O’lchovsiz koeffitsient, F_gaz=1, F_chang=3
m, n - tashlamalar manbadan qanday sharoitda chiqarib tashlanayotganini e’tiborga oladigan koeffitsientlar.
1. Bitta trubadan chiqayotgan gazlarning hajmi:
(m³¤sek)
2. m ni aniqlash uchun f ni topamiz:

3. m ni topamiz:
4. Koeffitsient n ni V_m dan foydalanib topamiz:
agar Vm £ 0,3 n=3
agar 0,3agar Vm > 2 n=l
5. (1) formula yordamida har bir chiqindi gaz uchun Sm^SO, Sm^NO2, Sm^SO2, Sm^chang miqdori hisoblab topiladi.
6. Sm=Sf yig’indisi REK bilan solishtiriladi.
7. Havoga tashlanadigan har bir modda uchun (2) formula yordamida RET hisoblanadi.
8. Agar havoga tashlanadigan zararli moddaning M miqdori hisoblab chiqarilgan RET dan ko’proq bo’lsa, ushbu moddani zararsizlantirish uchun qanday tozalash uskunasini o’rnatish lozimligi ko’rsatiladi.

1.