1-bob menejerlar va menejment

MENEJMENT NIMA?
Oddiy qilib aytganda, menejment - bu menejerlar qiladigan ish. Ammo bu oddiy ta’rif bizga ko'p narsani aytmaydi. Yaxshiroq tushuntirish shundan iboratki, menejment boshqa odamlar bilan va ular orqali ishlarni samarali (effectively and efficiently) bajarish jarayonidir. Ushbu ta'rifdagi ba'zi kalit so'zlarni diqqat bilan ko'rib chiqishimiz kerak.
Jarayon deganda doimiy va o'zaro bog'liq bo'lgan harakatlar majmui tushuniladi. Menejmentga muallif tomonidan berilgan ta’rifga ko’ra, u menejerlar bajaradigan asosiy faoliyat yoki funktsiyalarni anglatadi. Ushbu funktsiyalarni keyingi bo'limda batafsilroq ko'rib chiqamiz.
Samaradorlik (effectively and efficiently) bajarilayotgan ish va uning qanday amalga oshirilayotgani bilan bog'liq. Samaradorlik (Efficiency) - bu vazifani to'g'ri bajarish ("ishni to'g'ri bajarish") va eng kam miqdordagi resurs sarflab eng ko'p natija olishni anglatadi. Menejerlar taqchil resurslar, jumladan, odamlar, pul va jihozlar kabilar bilan ishlaganligi sababli, ularning ustuvor masalasi ushbu resurslardan samarali foydalanish hisoblanadi. Menejerlar resurslardan foydalanishni va shu tariqa resurslarga ketadigan harajatlarni minimallashtirishni xohlashadi.
Biroq, ishni to’g’ri bajarishning (efficient) o’zi yetarli emas. Menejerlar ishni batamom qilishni toki maqsad hosil bo’lgunga qadar yetqizish haqida ham qayg’urishadi. Menejment nuqtai nazaridan biz buni “to’g’ri ishni bajarish” (effectiveness) deb ataymiz. (Effectiveness) Natijadorlik tashkilotga o'z maqsadlariga erishishga yordam beradigan ish vazifalarini bajarish orqali "to'g'ri ishlarni qilish" degan ma'noni anglatadi. Efficiency (Ishni to’g’ri bajarish) ishlarni bajarish vositalari bilan bog'liq bo'lsa, Effectiveness ishning batamom bolishi yoki tashkilot maqsadlariga erishish bilan bog'liq. (1–3-rasmlarga qarang.)
Efficiency va effectiveness har xil bo'lsa-da, ular o'zaro bog'liqdir. Masalan, efficiency ni hisobga olmasangiz, effective bo'lish osonroq. Agar Hewlett-Packard mehnat va materiallar sarfini hisobga olmasa, u lazer printerlari uchun yanada murakkab va uzoqroq xizmat qiladigan toner kartrijlarini ishlab chiqarishi mumkin edi. Xuddi shunday, ba'zi davlat idoralari oqilona effective, ammo o'ta inefficient uchun muntazam ravishda tanqid qilinadi. Muallifning xulosasiga ko’ra: yomon boshqaruv ko'pincha inefficiency and ineffectiveness yoki efficiency ni hisobga olmasdan erishilgan effectiveness bilan bog'liq. Yaxshi boshqaruv maqsadlarga erishish (effectiveness) va buni iloji boricha efficiently bajarish bilan bog'liq.