1 ma’ruza. Kirish. Fаnning mаqsаdi vа mахsulоt sifаtini оshirishdаgi

 

1.2.

 

Metrologiya va texnik o‘lchashlar  

 

Metrologiya – fizik kattaliklarni o‘lchash, ularni yagona birligini ta’minlash 

asboblari va usullari hamda ta’lab qilingan aniqlikni ta’minlashga erishish usullari 

haqidagi fandir. 

Standartga muvofiq metrologiyaning asosiy vazifasi fizik birliklarni o‘rgatish, 

davlat  etalonlari  va  namuna  o‘lchash  asboblari,  kontrol  va  o‘lchash  vositalari  va 

motodlarini yaratish, nazariyalar yaratish, yagona o‘lchashning va yagona o‘lchash 

asboblarini ta’minlash, o‘lchash hatoliklarini baholash metodlarini ishlab chiqish, 

nazorat va o‘lchash asboblarini xolati va shuningdek etalonlar va namuna asboblari 

o‘lchovlar birligini ishchi o‘lchash vositalariga olib barish (o‘tkazish) dan iboratdir. 

Mashinasozlik  sanoati  korxonalarida  tayyorlanayotgan  maxsulotlarni    aniq 

o‘lchash  imkoniyatlari  yangi  texnikaning  rivojlantirilishi  va  uning  ishlab 

chiqarishga  joriy  qilinishi  bilan  bevosita  bog‘liqdir.  Geometrik  shakllarni  texnik 

jixatidan  to‘g‘ri  o‘lchash    va  o‘lchamlarini  tekshirish  hamda    ular  sirtlarini  ( 

yuzalarni) qanchalik toza va silliq ekanligi tekshirish - detal va buyumlarini sifatli 

qilib  tayyorlashning  asosiy  sharlaridir.  Ishlash  aniqligi  va  sirtlarning  tozaligi 

detallarning aniq o‘lchamlariga bog‘liqdir.