1. Yasashga doir masalalar haqida tushuncha Sirkul va chizg'ich yasash postulatlari. Bevosita yechiladigan masalalar



Download 34,69 Kb.
bet5/5
Sana24.06.2022
Hajmi34,69 Kb.
#700466
1   2   3   4   5
Bog'liq
1. Yasashga doir masalalar haqida tushuncha Sirkul va chizg\'ich

Teorema. Ma’lum a,b,c,…kesmalar orqali ifodalangan
x f (a, b, c,...) kesmani sirkul va chizg’ich yordamida yasash mumkin bo’lishi uchun bu ifoda berilgan kesmalardan iborat argumentlarga nisbatan ratsional va birinchi darajali bir jinsli funksiya bo’lishi yoki ratsional amallar (qo’shish, ayirish, ko’paytirish va bo’lish amallari) bilan birga faqat kvadrat ildizlarni o’z ichiga olgan funksiya bo’lishi zarur va yetarlidir.
Teoremaning zururiy shartini isboti o’zidan-o’zi ko’rinib turibdi.
Chunki, algebraik metod bilan yechiladigan barcha masalalar
maktabda ko’rilgan 1-7 masalalarga keltirib yechiladi.
Yechimga ega bo’lmagan yasashga doir masalalarga ko’plab
misollar keltirish mumkin. Masalan, kvadrat bo’lmagan to’g’ri
to’rtburchakka ichki aylana chizish, aylana ichida yotgan nuqtadan shu aylanaga urinma o’tkazish mumkin emas va h.k.
Berilgan elementlari soni talabdan ko’p bo’lgan yasashga doir
masalalarni yechimga ega bo’lgan masalalari kiradi. Masalan, birilgan ikki burchagi bo’yicha uchburchak yasash yoki berilgan 4 ta nuqtadan aylana o’tkazish va sh.k.
Amaliyotda yechimi mavjud, lekin tanlab olingan yoki berilgan
yasash asboblari bilan yechib bo’lmaydigan masalalar katta
ahamiyatga ega. Bu holda berilgan masalani berilgan yasash vositalari bilan yechish mumkin emasligi ko’rsatib bilishimiz lozim bo’ladi. Bu– qiyin masalalar qatoriga kiradi. Qadimdan juda ko’p olimlar sirkul va chizg’ich yordamida yechib bo’lmaydigan masalalar bilan shug’ullanishganliklari bizga ma’lum.
Algebradan ma’lumki bu tenglik keltirilmaydi. Ya’ni 600 ni sirkul
va chizg’ich yordamida teng 3 ga bo’lib bo’lmaydi. R.Otajonov [1]
kitobida, ushbu masalani sirkul va ikkita nuqtasi belgilangan chizg’ich yordamida yechish mumkinligi ko’rsatilgan. (316-bet).
5.Muntazam ko’pburchaklarni yasash to’g’risida.
Ushbu muammo nemis matematigi K.Gauss tomonidan 1796
yilda hal qilingan. n-tomoni muntazam ko’pburchakning sirkul va
chizg’ich yordamida yasashning zarur va yetarli sharti S
m n 2 P P ...P 1 2  ko’rinishida yozish mumkin. ekanligidadir. Bu yerda S P , P ,..., P 1 2 lar turli 2 1 2 
k ko’rinishidagi tub sonlardir. Agar n tub son bo’lsa, uning
ko’rinishi 2 1 2 k ko’rinishda bo’lishi zarur (Hozirgacha bunday sonlar chekli sonda yoki cheksiz ekanligi isbot qilimagan!). Misol tariqasida, aylanani 7 yoki 9 ta teng bo’lakka bo’lib bo’lmaydi, boshqacha qilib aytganda yirkul va chizg’ich yordamida muntazam 7 yoki 9 burchak


Download 34,69 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish