10-mavzu. O‘zgarmas tok elektr mashinalari. Reja

Uyg‘otish qutblari. Statorida doimiy magnitlari bo‘lgan o‘zgarmas tok mashinalarining quvvati kam bo’ladi, chunki doimiy magnitlar hosil qiladigan magnit maydon ancha zaif bo‘ladi. Hozirgi zamon mashinalarining ko‘pchiligida magnit maydonni o‘zgarmas tokning mahsus elektromagnitlari, ya’ni uyg‘otish qutblari hosil qiladi.
O’zgarmas tok mashinasining uyg‘otish qutblari magnitlovchi g‘altakdan 1 va ikkita uchlari 2 bo‘lgan po‘lat o‘zakdan 3 iboratdir. Uncha katta bo‘lmagan mashinalar qutblarining o‘zaklari po‘latdan yasaladi, yirik mashinalarniki esa po‘lat plastinkalardan yig‘iladi. Uyg‘otish qutblari cho‘yan yoki po‘latdan yasalgan 4 staninaning ichki sirtiga maxkamlanadi. Stanina ichi g‘ovak silindr shaklida bo‘ladi. Staniiaga uyg‘otish qutblaridan tashqari podshipnikli shchitlar ham maxkamlanadi. Bu shchitlardan birida cho’tka tutqich turadi.
Mashina qutblarining magnitlovchi g‘altaklari odatda bir-biriga ketma-ket ulanib uyg‘otish cho‘lg‘amini hosil qiladi.

Uyg‘otish qutblarining magnitlovchi g‘altaklari:
1-magnitlovchi g‘altak, 2 -po‘lat o‘zak, 3-o‘zakniig uchlari, 4- stanina