10-mavzu. Xususiy kapital hisobi reja

 
Jamiyat ishtirokchisi o‘z hissasini jamiyat ro‘yxatga olingan sanadan keyin bir yil 
davomida to‘lashi lozim.
 
Qo‘shma korxona O‘zbekiston hamda xorij korxonalari hissalari asosida tashkil 
topadi. Qo‘shma korxonaning ustav kapitaliga hissa tariqasida tabiat resurslaridan, 
intellektual mulkdan foydalanish huquqi, nou-xau, moddiy va pul vositalari, shu 
jumladan, chet el valyutasi berilishi mumkin.
 
Amaldagi qonun hujjatlariga muvofiq korxona mulkdorlari (muassislari) o‘z 
ulushlarini korxona ro‘yxatga olingandan so‘ng bir yil davomida kiritishlari shartdir.
 
Aks holda, ustav kapitali miqdori joylashtirilmagan aksiyalar summasiga 
kamaytiriladi (agar korxona aksiyadorlik jamiyati maqomiga ega bo‘lsa).
 
Muassislarning badallari pul mablag‘lari, shuningdek, asosiy vositalar, nomoddiy 
aktivlar va boshqa ko‘rinishdagi aktivlar hisobiga kiritilishi mumkin. Biroq bu yerda 
kiritiladigan aktivlar turlari korxonaning Nizomida ko‘rsatilishi lozim. Masalan, 
korxonaning Nizomida ustav kapitali naqd pul bilan shakllantirilishi belgilangan 
(yozilgan) bo‘lsa, muassis asosiy vositalarni kirita olmaydi. Bu holat Nizomni buzgan 
deb baholanadi va kiri-tilgan mol-mulk esa soliq muassasalari tomonidan korxona 
tekinga olgan, qiymati soliqqa tortiladigan bazaga kiritilishi kerak bo‘lgan mulk sifatida 
qaraladi. Muassislardan asosiy vosita va nomoddiy aktivlar olinayotganda korxona 
keyingi oydan boshlab amortizatsiyani hisoblab yozishi kerak. Agar korxona mol-mulk 
solig‘ini to‘lovchisi hisoblansa, u holda imtiyozli ikki yil o‘tgandan so‘ng mazkur 
vositalarning qiymati mol-mulk solig‘i bo‘yicha bazani oshiradi. Ustav kapitalining 
miqdori tashkil etilayotgan xo‘jalik sub’ektlarida turlicha belgilangan, jumladan, 
aksiyadorlik jamiyatining ustav kapialining eng kam miqdori jamiyat davlat ro‘yxatidan 
o‘tgan sanada O‘zbekiston Respublikasi Markaziy bankining kursi bo‘yicha 400 000 
(ellik ming) AQSh dollariga teng bo‘lgan summadan kam bo‘lmasligi kerak. Mas’uliyati 
cheklangan jamiyatlarning ustav kapitali qonun hujjatlarida belgilangan eng kam oylik 
ish haqining 40 (qirq) barobaridan kam bo‘lmasligi kerak.