2- kurs “farmakologiya” fanidan oraliq nazorat biletlari. 1-bilet

3.O’tkazuvchi anesteziyada qo’llaniluvchi dori vositalari.
Javob: НОВОКАИН (Novocainum). Параминобензой кислотасининг ҳосиласи бўлибмаҳаллий анестезияда ишлатиладиган восита сифатида энг аҳамиятлисидир. Укокаиндан 4 марта заҳарсиз. Етарли фаолликка эга бўлган анестезия кучига эга, лекин бошқа препаратлардан кучсизроқ. Томирларни торайтирмайди ва шу сабабдан тез сўрилади, ҳатто кокаиндан ҳам тезроқ сўрилади. Шу сабабли новокаинэритмасига адреналин қўшилади. Новокаин кокаинга нисбатан жигарда тезроқпарчаланади. Шиллиқ қаватлардан новокаин қийин сўрилганлигидан терминаланестезияга яроқсиздир. Новокаин инфильтрацион, ўтказувчи анестезия чақиришдакенг қўлланилади, бу борада новокаин терапевтик таъсирнинг кенглиги бўйича, кокаиндан анчагина устунлиги бор. Новокаин билан чақирилган инфальтрационанестезия 30-60дақиқа давом этади. Ҳозирда новокаин фақат маҳаллий оғриқсизлантиришдагина эмас, балки кўпгинахасталикларни даволашда ҳам қўлланилади (―новокаин қамали‖). Новокаинсўрилгандан сўнг, синапсларда (ганглияларда) қўзғалиш импульсларини ўтишинитормозлайди (сусайтиради), эффектор аъзоларни ацетилхолинга бўлгансезувчанлигини камайтиради, нерв толалари охиридан медиаторларниажралишини (ацетилхолин, адреналин) камайтиради, мушаклар қўзғалувчанлигинипасайтиради. Шу сабабли новокаинни қўзғалиш жараѐнини келиб чиқишигақаршилик қилувчи, универсал заҳар деб аташ мумкин (чунки у қўзғалишнитаъминловчи барча звеноларга бир вақтни ўзида таъсир кўрсатади). Бунингасосида хужайра мембраналарининг ионларини ўтказиш қобилиятини бузилишиѐтса керак, деб тахмин қилинади.Новокаиннинг резорбтив таъсирини юзага чиқариш учун уни мушак ичига, кўк томирга киритилади ѐки ичилади. Бу йўл билан новокаин одатда хилпилловчиаритмияни, пароксизмал тахикардияни, хафақонликни, ҳомиладорликни кечкитоксикози, ошқозон яраси каби хасталикларни даволаш учун қўлланилади. Кўпҳолларда новокаин дорилар эритмасини тайѐрлашда эритувчи сифатидаишлатилади (пеницилин, стрептомицин ва бошқалар). Новокаин ножўя таъсирлари: идиосинкразия, коллапс, бош айланиш, умумийхолсизланиш, қон босимини пасайиши ва бошқалар.
ТРИМЕКАИН (Trimecainum). Бу препарат новокаиндан 2-3 марта фаолрок, лекинундан заҳарлироқ. Новокаиндан таъсири давомлироқ (2-4 соат). Терминаланестезияга ярамайди.Инфильтрацион ва ўтказувчи анестезия учун тримекаинни қўлланилганда юрак-томир, нафас системаларида сезиларли ўзгаришлар бўлмайди, лекин тримекаинбош миянинг пўстлоқ қавати ретикуляр формациясига салбий (сусайтирувчи) таъсир этиб, уйқу чақиради, тиришишни йўқотади ва оғриқсизлантиради.Нохуш таъсири: кўнгил айнаш, қайт қилиш, клоник тиришиш, киритилганжойдаачишиш (куйганга ўхшаш) чақиради
4.Eman po’stlog’i qaynatmasi.1:10

5. Prozerin(Proserinum)-0,015 g tabletka ,0,05 % 1 ml eritma

Rp.: Proserini 0.015
D.t.d.N.10 in tabulettis
S. l ― таблеткадан, параличлар, парезларда, полимиелитнинг колдик

Холатларида, ичак ва сиидик пуфаги атониясида ичилсин.

6.“Trombopol” 75 mg N.60 tabletka