10
Respublikamizdagi sport suv xavzalarini loyihalash va qurish amaliyotida
o‘quv-mashg‘ulottlari va musobaqalar o‘tkazishga mo‘ljallangan suv
havzalari keng tarqalgan. Bu turdagi binolarning kirish qismi qisqa yon tomonda
joylashgan.
Toshkent
shahri
Sobir
Rahimov
tumanidagi
talabalar
shaharchasidagi "Suv sport saroyi" 2007 yilda ishga tushirildi (26-rasm).
Kirish qismining bunday loyihalanishi zalning bo‘ylama uzunligi bo‘yicha
xizmat ko‘rsatuvchi xonalarni ratsional joylashtirish imkonini berib,
ayollar va erkaklarning ikki alohida yo‘nalishda harakatlanishiga erishiladi.
Bu kompozitsion usul albatta shahar qurilishi talablariga va qo‘shimcha xonalarni
joylashtirish shartlariga bog‘liq holda frontal yoki
boshqa qurilmalarni inkor
etmaydi.
Qurilish xarajatlarini kamaytirish maqsadida sport suv havzalarini alohida
binolarda yoki boshqa binolar (hammomlar, oliy o‘quv yurtlari, maktablar va
boshqalar) ichkarisida joylashtirish mumkin.
Katta universal 50x20
m
hovuzp, sakrash qurilmasi va tramplini hamda 1000
o‘rinli tribunasi bo‘lgan suv havzasining iqtisodiy ko‘rsatkichlari
quyidagicha;
qayta qurish maydoni taxminan
- 3000
m
2
,
bino hajmi - 40000m
3
atrofida, kichik
suv havzasining xovuzi bilan qurilish maydoni - 25x12
m
va tahminan 1000 m 2
bino hajmi esa 15000
m
3
atrofida.
Suv havzasi zalining yopmasida asosan turli yig‘ma balka yoki arkali temir-
konstruksiyalar qo‘llaniladi; shuningdek, plastik temir-beton
qoplamalar va egri
chiziqli, yupqa yig‘ma armotsement konstruksiyalaridan ham foydalaniladi.
Zamonaviy sharoitlarda sun’iy materiallar konstruksiyalardan foydalanish
imkoniyatlarini inobatga olish tavsiya etiladi.
Suv havzasining zalida joylashgan suzish, suv o‘yinlari uchun mo‘ljallangan
hovuz va tomoshabinlar uchun tribunalar bino asosiy
kompozitsiyasining yadrosi
hisoblanadi. Zalni loyihalashda suv sporti qoidalariga asosan turli texnologik
talablar qo‘yiladi.
Hovuz turli moslamalar bilan jixozlanadi: start tumbalari, tramplinlar,
turli
balandliklardan sakrash qurilmalari, suvga tushish zinapoyalari suzish yo‘lkasini
11
ko‘rsatuvchi cho‘kmaydigan chegara moslamalari, turli belgilar va boshqalar.
Sport suv havzalari maqsadli belgilanishiga qarab hovuzlar bir necha turlarga
bo‘linadi: o‘zining o‘lchamlari
bilan ajralib turuvchi, hovuzning jihozlanishi va
moslanish sohasiga ko‘ra, hamda uning konstruktiv xususiyatlari asosida.
Sport maydonlarining texnologik chizmalari.
Sport maydonlarinipg texnologik chizmasida sport turlarigamo‘ljallangan
maydonlarini ko‘rinishi va o‘lchamlari, bundan tashqario‘yin
maydonlarini
qoplamalarining
tuzilishi
va
qanday
bo‘lishikerakligi
ifodalanadi.
Maydonlarning tuzilshini va o‘lchamlarinianiqlash maqsadida sport
maydonlari
chizmalari
berilgan.
Sportmaydonlari,
asosan,
to‘g‘ri
to‘rtburchak, ochiq yoki yopiq ko‘rinishida bo‘ladi. O‘quv
mashqlarining
jarayoni va har xil sport turlari bo‘yichamusobaqalar o‘tkazishga mo‘ljallanib
qurilgan hamda jihozlangan sport inshootlari bilan tanishib chiqamiz.
Basketbol maydoni.
Basketbol maydoni maxsus yer uchastkasida rejalashtirilib, to‘g‘ri
to‘rtburchak shaklida, alohida qoplama yotqizilgan (yog‘ochli
yoki sintetik,
rezina bitum va tuproqqa), maxsus belgili va mos ravishda jihozlangan
bo‘ladi
Do'stlaringiz bilan baham: