3. 3-Lekciya Ataması: Tokarlıq stanokları. Jobası

Tokarlıq karusel` stanogi - úlken ólshemdegi hám úlken salmaqtaǵı zagotovkalardı (maxovikler hám iri shkivler) kesip islewge arnalǵan.

Karusel`-stanoginiń stolı gorizontal` tegislikte jaylasqan bolıp, vertikal` kósherde aylanadı. Karusel` stanokları bir stoykalı (islew beriletuǵın zagotovkanıń diametri 2000 mm shekem) hám eki stoykalı (islew beriletuǵın zagotovkanıń diametri 2000 mm den úlken) boladı. Bul stanoklarda 2-4 support boladı (3.7-súwret).

Tokarlıq revol`ver stanogi sterjen`ler, zagotovkalardan detallar tayarlawǵa arnalǵan (3.8-súwret).

3.8-súwret. 1336-modelli revol`ver stanogi: 1-stanina; 2-aldıǵı babka; 3-salazkalar; 4-revol`ver golovkası; 5-tirekler barabanı.

Shıbıqtan (sterjen`) detal tayarlawda zagotovka shpindeldiń tesiginen ótkerilip, cangali patron menen qısıladı, zagotovka patronǵa qısıladı. Bul stanok hár qıylı kesiw ásbapları (keskish, buraw, zenker, metchik hám basqalar) menen túrli tokarlıq operaciyaların bir ornatıwda orınlawǵa imkan beredi. Revol`ver stanoginiń tokarlıq stanoginen ayırması sonnan ibarat, onıń artqı babkası bolmaydı, babka ornına revol`ver golovkası hám boylama support boladı.

Onıń supportı jıljıw qutısınan júrgiziwshi valı hám fartuk arqalı boylama háreketlenedi.Tokarlıq-revol`ver stanokları, ádette, vertikal` hám gorizontal` kósher dógereginde aylanıwshı golovkalı etip islep shıǵarıladı (3.9-súwret).

Vertikal` kósher dógergeinde aylanıwshı golovka, ádette, altı qırlı etip, onıń hár bir qırındaǵı uyasına hár túrli keskishler ornatıladı.

3.9-súwret. Revol`ver stanogi golovkaları: a-vertikal` kósher dógereginde aylanatuǵın; b-gorizontal` kósher dógerginde aylanıwshı.

Revol`ver golovkasın 60° qa burıp, bir yamasa bir neshe kesiw ásbapın belgili izbe-izlikte isshi poziciyasına ótkeriledi. Vertikal` golovkalı stanoklarda jáne kese support bolıp, ol boyına hám kesesine jıljıy aladı. Gorizontal` kósher dógereginde aylanıwshı golovkalı stanoklarda bolsa kese support bolmaydı. Golovka cilindrli bolıp, onıń 12 den 16 shekem boylama tesikleri bar. Bul tesiklerge kerekli kesiwshi ásbapları ornatıladı.

Tokarlıq is processlerin avtomatlastırıw kóz qarasınan qaraǵanda revol`verli stanoklar jetilistirilgen esaplanadı.

3.10-súwrette sterjen`di islewge arnalǵan bir shpindelli avtomattıń principial sxeması keltirilgen.

Shpindel` (3) aylanba háreketti lentalı berilis, bólistiriwshi valı (5), chervyaklı berilis (9,10)ten aladı. Bólistiriw valına boylama support (4)tı jıljıtıwshı barabanlı kulachok (6), kese support (7)tı háreketlendiriwshi diskli kulachok (8), sterjen`di qısıw hám bosatıwshı mexanizmi (2), sterjen`di shpindel ishine uzatıw mexanizm (1)in basqarıwshı barabanlar (11 háma12) jabıq etip bekkemlengen.