3 Mavzu (nomi): Kompyuter viruslari va virusdan himoyalanish


Viruslar klassifikatsiyasi



Download 106 Kb.
bet5/7
Sana22.02.2022
Hajmi106 Kb.
#101279
1   2   3   4   5   6   7

Viruslar klassifikatsiyasi


Viruslarni shartli ravishda quyidagi guruhlarga bo‘lish mumkin:

  • fayl viruslari [COM, EXE va DLL ni zararlaydi];

  • boot-viruslar [disketlarni boshlang‘ich yuklovchi sektorlari (yoki MBR – Master Boot Record) qattiq diskning yuklovchi sohasini zararlaydi];
  • makroviruslar;


  • tarmoq viruslari.

Fayl viruslari kompyuterlarda eng ko‘p tarqalgan viruslardir. Ular barcha viruslarning taxminan 80 % ini tashkil etadi. Bu toifa kompyuter viruslari juda chidamli bo‘lib, o‘z vaqtida ehtiyot chorasi ko‘rilmasa, haqiqiy epidemiyaga aylanadi. Masalan, RCE­1813 yoki Ierusalem (Quddus), Black Friday (Qora Juma).
Boot­viruslar o‘zini diskning operatsion sistemani yuklovchi 0­trakiga yozib oladi. Bunday viruslar foydalanuvchi hali an­ tivirus dasturini ishga tushirmasdan avval, operatsion sistema yuklangandayoq faollashadi va tarqaladi. Boot­viruslari fayl viruslaridan tubdan farq qiladi. Boot­viruslarining soni fayl viruslariga qaraganda ancha kam hamda ular sekinroq tarqaladi. Tabiiyki, ham fayl sistemasiga, ham yuklash (Boot) sektoriga zarar yetkazuvchi viruslar ham mavjud.
Makroviruslar – ma’lumotlarni qayta ishlovchi turli tizimlar­ ga (matn muharrirlari, elektron jadvallar) o‘rnatilgan makrotil imkoniyatlaridan foydalanadi. Ular, ayniqsa, Microsoft Word va Excel dasturlarida keng tarqalgan. Bunday viruslar zararlangan fayllar ishga tushganda faollashadi va shu turdagi fayllar ishga tushsa, ularni ham zararlantiradi. Ular nafaqat alohida kom­ pyuterlarni, balki ushbu dasturlar o‘rnatilgan tarmoqdagi kompyu­ terlarni ham zararlantiradi.
Tarmoqqa zarar keltiruvchi viruslar replikatorlar deb atalib, tar­ moqdagi barcha yoki ba’zi abonentlarni zararlaydi. Tarmoq viruslari o‘zini keng tarqatishi uchun tarmoq protokollari yoki kompyu­ ter tarmoq va elektron pochta buyruqlaridan foydalanadi. Bugungi kunda keng tarqalgan ushbu turdagi viruslar – troyanlar va pochta viruslari (cherv). Bunday viruslar ma’lumotlarni o‘g‘irlashda keng imkoniyat yaratadi. Ulardan eng «taniqlisi» Morrisa nomli bo‘lib, u 1988­yilda Internet tarmog‘idagi 30 000 ta kompyuterdan 6 000 tasiga zarar keltirgan.
Зараркунанда дастурлар ва аввало, вируслар компьютер тизимси учун жиддий хавф хисобланади. Бу хавфни назар писанд килмаслик фойдаланувчилар ахборотси учун жиддий окибатларга сабаб булиши мумкин. Вирусларнинг хавфини хаддан ташкари ошириб юбориш хам компьютер тизимларининг барча имкониятларидан фойдаланишга салбий таъсир курсатади. Вируслар таъсири механизмини, улар билан курашиш методларини билиш вирусларга карши самарали курашишни ташкил этишга, улар таъсири натижасида зарарланиш эхтимолини ва йукотишларни минимумга келтиришга имкон беради.
«Компьютер вируси» атамаси 80-йилларнинг урталарида киритилган. Биологик вирусларга тегишли улчамларининг кичиклиги, уз-узидан купайиб ва обьектларга сингиб(уларни захарлаб) тез тарқалиш қобилияти, тизимга салбий таьсири каби аломатлар зараркунанда программаларга хам тааллуқлидир. Компьютер вируслари билан иш курилганда «вирус» атамаси билан бир қаторда «захарланиш», «яшаш мухити», «профилактика», каби тиббиёт атамаларидан хам фойдаланилади. «Компьютер вируслари» -компьютер тизимларида тарқалиш ва уз-узидан қайтадан тикланиш (репликақия) хусусиятларига эга булган бажарилувчи ёки шархланувчи кичик программалардир. Вируслар компьютер тизимларида сақланувчи программа таьминотини узгартириши ёки йуқотиши мумкин.
Хозирда дунёда фақат руйхатга олинган 65 мингдан ортиқ компьютер вируслари мавжуд. Замонавий заракунанда программаларининг аксарияти уз-узидан купайиш қобилиятига эга булганликлари сабабли уларни хам компьютер вирусларига тааллуқли деб хисоблайдилар. Барча компьютер вируслари қуйидаги аломатлари буйича классификацияланиши мумкин:
яшаш мухити буйича;
яшаш мухитининг захарланиши буйича;
зараркунандалик таьсирнинг хавфи даражаси буйича;
ишлаш алгоритми буйича.
Яшаш мухити буйича компьютер вируслари қуйидагиларга булинади: тармоқ вируслари; файл вируслари; юклама вируслар; комбинацияланган вируслар.
Тармоқ вирусларнинг яшаш мухити компьютер тармоқларининг элементларидир. Файл вируслар бажарилувчи файлларда жойлашади. Файл вируслар ичида макровируслар алохида урин тутади. Макровируслар-макротилларда ёзилган зараркунанда прграммалар, электрон жадваллар ва х. Юклама вируслар ташқи хотира қурилмаларининг юклама секторларида (boot-секторларда) булади. Комбинацияланган вируслар бир неча яшаш мухитида жойлашган булади. Мисол тариқасида юклама файл вирусларни курсатиш мумкин.
Яшаш мухитининг захарланиши усули буйича компьютер вируслари қуйидагиларга булинади:

  • резидент;

  • резидент булмаган;


Download 106 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish