404-xitoy guruhi talabasi: Husanova L

Xitoy aholisining milliy tarkibi
404-xitoy guruhi talabasi: Husanova L.
Aholining tabiiy ko'payishi
Xitoy aholisi tarkibi va etnik tuzilishi
Aholi bandlik strukturasi
Farnzand tug'ilishining cheklanishi.
Xitoy Xalq Respublikasi aholisining soni bo'yicha, dunyoda birinchi o'rinda turadi. 2016 yil ma'lumotiga ko'ra, Xitoy Xalq Respublikasi aholisi 1,382 mlrd kishini tashkil etdi. U hozirda dunyo aholisining 19.1% ni tashkil etmoqda.
Sharqiy Xitoyning dengiz oldi rayonlarida aholining zichligi 1 kv.km. ga 410 kishidan ortiq aholi to'g'ri keladi.
Xitoy aholisining o'rtacha yashash zichligi 1 kv.km. ga 137 kishini tashkil etadi.
Markaziy Xitoyda aholining zichligi 1kv.km. ga 200 kishidan ortiq to'g'ri keladi.
G'arbiy Xitoyning tog'li hududlarida bu ko'rsatkich 1 kv.km. ga 20 kishidan ham kam kishi to'g'ri keladi.
Aholining tabiiy o'sish koeffitsienti 0,5 % ni tashkil etadi.
Tug'ulish har bir 1000 kishiga 12,4 kishini, o'lim esa, har bir 1000 kishiga 7,3 dan to'g'ri keladi (2016 y.).
XXR tashkil topgan yili, ya'ni 1949 yilda mamlakatning umumiy aholisi 541,67 kishini tashkil etgan bo'lsa, 1969 yilda, ya'ni oradan 20 yil o'tgan vaqt mobaynida Xitoy aholisining soni 806,71 mln. kishiga yetdi.
So'nggi bir necha o'n yilliklar davomida Xitoy aholisining o'sishi 1979 yildan boshlab amalda bo'lgan bir farzandlik siyosati tufayli sekinlashdi. Hukumat bu siyosatni iqtisodiy islohotlarning keng dasturi doirasida joriy etdi.
Ammo keksayib borayotgan aholi va yoshlar soni o'rtasidagi nomutanosiblik tufayli Xitoy 2016 yilga mo'ljallangan siyosatini o'zgartirib, har bir oilaga ikki farzand tug'ilishiga imkon berdi. O'zgarish darhol ta'sir ko'rsatdi va o'sha yili tug'ilgan bolalar soni 7,9 foizga o'sdi yoki 1,31 million chaqaloqqa o'sdi.
2008 yil ma'lumotiga ko'ra, Xitoy aholisining yoshi va jinsi bo'yicha tarkibi quyidagicha taqsimlanadi:
0-14 yoshdagilar - aholining 20,8% tashkil etib, undan 145.461.833 kishi o'g'il bolalar, 128.445.739 kishi esa qizlardan tashkil topgan.
15-64 yoshdagilar - aholining 71,4 % ni tashkil etib, ulardan 482.439.115 kishi erkaklardan va 455.960.489 kishi ayollardan iboratdir. 65 va undan yuqori yoshdagilar - aholining 7,8 % ni tashkil etib, ulardan 48.562.635 kishi erkaklar, 53.103.902 kishi ayollardan iboratdir.
Rasmiy ma'lumotlarga ko'ra Xitoyda 56 ta millat vakillari istiqomat qiladi.
Aholining 92 % ni xanlar tashkil etib, qolgan millatlarni rasman 'oz sonli millat deb yuritiladi. Amalda kichik etno-tillar guruhlari yirik guruhlar bilan birlashtirilgan bo'lib, ularning real soni ancha ko'pdir. Etnografiyaga asosan, xitoyda 236 ta til mavjud bo'lib, ulardan 235 tasi tirik til hisoblanadi va 1 tasi Zhongen tili batamom yo'q bo'lib ketgandir. Shuni ta'kidlash lozimki, xitoy janubiy provinsiyalardagi ko'pchilik aholi rasmiy standartdan ancha farq qiluvchi
xitoy dialektlarida gaplashadi.
THANK YOU