5-Mavzu: Byudjet tashkilotlarida turli debitor va kreditorlar bilan hisoblashuvlar hisobi. Amaliy mashg’ulot

Byudjet tashkilotlarida debitorlar va kreditorlar hisobini yuritishda buxgalteriya hisobi oldiga quyidagi vazifalar qo’yiladi:
- Debitorlar va kreditorlar hisobini qonunchilik talablari bo’yicha tashkil etish;
- Debitorlar va kreditorlar hisobini o’z vaqtida buxgalteriya birlamchi, yig’ma, hisob registrlarida aks ettirib borish;
- Tovarlar(ish va xizmatlar) yetkazib berish bo’yicha mol yetkazib beruvchilar va pudratchilar bilan tuziladigan shartnomalarni belgilangan tartibda rasmiylashtirib to’lov grafiklari tuzib ro’yxatdan o’tkazish uchun g’aznachilik bo’limlariga taqdim etish;
- Ish xaqi va unga tenglashtiriladigan to’lovlar, xizmat safari harajatlariga naqt pul olish uchun g’aznachilik bo’limlariga o’z vaqtida so’rovnomalarni taqdim etish;
- Debitorlik va kreditorlik majburiyatlar bo’yicha to’lovlarni o’z vaqtida amalga oshirilishini ta’minlash;
- Ish haqi va unga tenglashtiriladigan to’lovlar bo’yicha xodimlar bilan hisoblashuvlarni o’z vaqtida amalga oshirish;
- Debitorlar va kreditorlarni buxgalteriya hisobvaraqlarda holati va xarakatini aks ettirib borish;
- Debitorlar va kreditorlar hisobi bo’yicha to’liq hamda aniq buxgalteriya axborotlarini shakllantirish va boshqalar.
Debitorlar va kreditorlarni hisobda aks ettirish uchun schyotlar rejasida quyidagi schyotlar belgilangan:
15 “Turli debitor va kreditorlar bilan hisob-kitoblar”;
16 “Byudjet va byudjetdan tashqari jamg’armalar bilan hisob-kitoblar”;
17 “Xodimlar va stipendiya oluvchilar bilan hisob-kitoblar”;
18 “Boshqa hisob-kitoblar”.
Bu schyotlar aktiv-passiv schyotlar hisoblanib debet tomonidagi qoldiq summa debitorlik qarzni, kredit tomonidagi qoldiq summa kreditorlik qarzdorlikni bildiradi.