8-Ma’ruza mashg’uloti. Mavzu: Elektron jadval muharrirlari. Excel dasturi. Reja

Matnli muharrirlar va matnli protsessorlar. Barcha elektron matnli hujjatlar kiritish va muharrirlik qilishni talab etadi, hujjatlarni formatlash, har doim ham amalga oshirish shart etilmaydi. Masalan, matnni kompyuter dasturida yozishda formatlash talab qilinmaydi, chunki berilgan matn chop etish uchun mo`ljallanmay, balki kompilyator dastur yordamida qayta ishlanadi. Ko`pchilik bunday hollarda matnli hujjatni formatlash bizning ishimizga halaqit berishi mumkin, chunki formatlash jarayonida beriladigan ma’lumotlar maxsus kodlar orqali bajariladi, bu kodlar matnlar bilan ishlaydigan dasturga halaqit berishi mumkin. Demak, ba’zi bir hujjatlar formatlashni talab etadi, ba’zi birlari esa talab etmaydi. Shunga qarab turli dasturlardan foydalanish zarur, ulardan ba’zilari faqat matnlarni kiritish va muharrirlik qilish uchun foydalanilsa, boshqalari esa matnni formatlash ishlarini ham amalga oshiradi.
Bunday dasturlarni mos ravishda, birinchilarini matnli muharrirlar, ikkinchilarini esa matnli protsessorlar deb yuritiladi.
Barcha matnli muharrirlar fayllarda "sof" matnlarni saqlaydilar, shu sababli ular bir-biri bilan birgalikda bo`ladilar. Turli matnli protsessorlar turli formatlash hakidagi ma’lumotli fayllarni saqlaydilar, shu sababli, ular bir-biri bilan birgalikda bo`lmaydilar, lekin ko`pchilik matnli protsessorlarda matnni bir formatdan boshqasiga o`tkazish imkoniyati mavjud.
Windows 9X operatsion tizimi tarkibiga standartli matn muharriri BLOKNOT va oddiy matnli protsessor WordPad kiradi. Windows tizimida formatlanmagan matnli fayllar .TXT kengaytmali, WordPad fayllari esa .DOS kengaytmali yozilishga ega bo`ladilar.
Windows operatsion tizimi tarkibiga WordPad matnli protsessor kirishini bilamizki, bu amaliyotda professional matnli protsessor Word ning eng sodda versiyasi hisoblanadi. Bu dastur Misrosoft kompaniyasi tomonidan ishlab chiqilgan bo`lib, qator yillar mobaynida takomillashib bordi. Masalan, avval Word 6.0, keyinchalik Word 95, Word 97 versiyalari paydo bo`ldi. Keyinchalik bu dasturlarning umumiy jihatlarini Word 9X tarzida bayon etamiz.