Abu Rayxon Beruniy “Hindiston” asari haqida taqdimot abu rayhon beruniyning hayoti va ijodi

U 17 yoshida ilk astronomik kuzatishlarni o‘tkazadi. U 150 dan ortiq ilmiy asarlar yozadi. Buyuk bobokalonimiz 1048 yil 13 dekabrda G’aznada vafot etgan. «Berun» yoki «Birun» so‘zi «tashqari» degan ma’noni anglatadi. Ma'lumotlarda yozilishicha uning 152 ta kitobining nomi na'lum. Bizgacha ulardan 27 tasigina yetib kelgan. Uning bir qancha kitobi tabiiyot ilmiga bag'ishlangan. Bu sohaning rivojlanishida Beruniyning tabiiyot va tabiat hodisalarini o'rganish usullari , harakat, tovush, issiqlik,yorug'lik, elektr, magnetizm, atmosferadagi hodisalar, modda tuzilishi haqidagi ijodiy ishlari katta ahamiyatga ega bo'ladi. Beruniyning o'sha davrda yaratgan kashfiyotlaridan biri - globus ixtiro etganligidir. .

Asarlari: «Qadimgi xalqlardan qolgan yodgorliklar» (taqvim va yil hisobi, shuningdek, sug‘diylar, qadimgi xorazmliklar, forslar, yunonlar, yaxudiylar, xristianlar va musulmonlarning bayramlari, urf-odatlari to‘g‘risida ma’lumot beruvchi asar), «Geodeziya», «Quyosh harakatini aniqlash yo‘li», «Mineralogiya», «Saydana», «Hindiston» va boshqalar.

• Asarlari: «Qadimgi xalqlardan qolgan yodgorliklar» (taqvim va yil hisobi, shuningdek, sug‘diylar, qadimgi xorazmliklar, forslar, yunonlar, yaxudiylar, xristianlar va musulmonlarning bayramlari, urf-odatlari to‘g‘risida ma’lumot beruvchi asar), «Geodeziya», «Quyosh harakatini aniqlash yo‘li», «Mineralogiya», «Saydana», «Hindiston» va boshqalar.

Abu Rayhon Beruniy Shamassiya rasadxonasida Yah'yo bbn Abi-mansur tomonidan 828-829 yillarda ekliptikaning (Quyoshning yulduzlar oralab yurgan yillik ko’rinma yo’li) osmon ekvatoriga og’maligini o’lchaganini va bu kuzatishlarda al-Xorazmiy ishtirok qilganini oozing “Gеodеziya” asarida kеltiradi. Ma'mun saroyida Xorazmiydan tashqari O’rta Osiyodan yana bir nеchta olimlar - al Marvеziy, al-Farg’oniy va al-Javhariylarning ishlagani ma'lum. Bulardan al-Marvеziy Marvlik bo’lib,

Beruniy O‘rta Sharq olimlari orasida birinchi bo‘lib Yerning dumaloq shaklda ekanligini isbotladi va Yer Quyosh atrofida aylanadi, degan fikrga keldi. U Yer shari o‘lchamini aniqladi, 5 metrli globus yasadi, dunyo xaritasini chizdi. Dunyoning qayerida qanday boyliklar borligini, dengiz suvining har kuni ikki marta qalqib-qaytib turishini, Oy va Quyosh tutilishlari­ning sababini soddagina qilib izohlab berdi.