Academic research in educational sciences volume 1

ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES 
VOLUME 1 | ISSUE 4 | 2020 
ISSN: 2181-1385 
Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2020: 4.804 
Academic Research, Uzbekistan 586  www.ares.uz 
va ko’nikmalari shunchalik pishiq bo’ladi, uning ijodiy faoliyati yanada to’laroq 
namoyon bo’ladi. 
Estetik tarbiya – o’quvchi ongiga, his-tuyg’ulariga, tasavvuriga, e’tiqodiga, 
dunyoqarashiga, hatti-harakatiga, hulq-atvoriga ta’sir o’tkazishni o’z oldiga maqsad va 
vazifa qilib qo’ydi. Nafosat tarbiyasi ham ana shu umumiy maqsad va vazifaning 
umumiy qismi sifatida amal qilinib, tarixiy-ijtimoiy jihatdan ahamiyatga molik 
hodisani anglatadi. Shuni ta’kidlash joizki, qadimgi dunyoda umumiy tarbiya maqsadi 
nafosat asosida namoyon bo’lgan. 
Badiiy tarbiya – nafosat tarbiyasining tarkibiy qismi bo’lib, u nafosat 
tarbiyasining asosiy mazmuni va maqsad yo’nalishlarini to’la ifodalamaydi. Badiiy 
tarbiyaning asosiy maqsadi munosabatlarning san’at vositalari yordamida 
shakllantirishdir, nafosat tarbiyasi bilan badiiy tarbiyani bir-biriga tenglashtirish ham, 
qorishtirish ham, qarama-qarshi qo’yish ham xato bo’lardi. Shuni nazarda tutish 
lozimki, nafosat tarbiyasi san’at bilan chegaralanib qolmaydi, balki uning asosiy 
mazmuni voqyelikka nafosat munosabatini faollashtirish va rivojlantirishdan iboratdir.
 
NATIJALAR 
Har bir o’quvchiga farqlab va individual yondoshishni nazarda tutish badiiy 
o’qitish metodikasiga taalluqlidir. Kabalevskiy «Go’zallik ezgulikni uyg’otadi» degan. 
Nafosat tarbiyasining maqsadi va uning konkret vazifalari maktab dasturlarida 
ko’rsatib berilgan. Badiiy faoliyat san’at, adabiyotning har xil turlariga muvofiq keladi, 
u o’quvchilarni rasm solish, qo’shiq aytish, raqsga tushish, sahnalashtirilgan o’yinlar 
va shu kabilarga qatnashishga yo’nalgandir. Bu o’rinda qo’llanadigan vositalarga 
badiiy adabiyot, musiqa va boshqa ko’p misollarni aytib o’tish mumkin. Ular 
harakatning turli usullarini o’zlashtirishga yordam beradi. Chunki bu harakatlar 
vositasida o’quvchilarning estetik kamol topish jarayoni vujudga keladi. Olingan 
natijalar maqsadga erishilganlikdan dalolat beradi. O’quvchilar bilan tanishishda 
ularning har birini rivojlanganlik darajasi baholanadi. O’qitishning tarbiyalovchi va 
rivojlantiruvchi harakterini kuchaytirish uchun tarbiya metodlari, shuningdek mustaqil 
tashabbuskorlik, ijodkorlikni o’stiruvchi o’qitish metodlarini qo’llash lozim. O’qitish 
rivojlantiruvchi harakterda bo’lishi uchun O’qituvchi aniq uslublar asosi bo’lgan 
umumlashtiruvchi usullarni qo’llashi lozim. Bunday usullar qatoriga quyidagilar 
kiradi: 

Eshitish, ko’rish hislarining chamalash usullari, san’atning har bir turi ifodali 
tasviriy vositalarini idrok qilish qobiliyati (o’quvchilarning badiiy asarlarni his 
qilishiga asoslanishi kerak) 

---