Aliqulova Durdonaning tibbiyot tarixidan javoblari

Aliqulova Durdonaning tibbiyot tarixidan javoblari

1. 
   Tibbiyot tarixi fani tibbiyotning kelib chiqishi, shakllanishi va
   rivojlanishini ijtimoiy-iqtisodiy hayot bilan bog'liq ravishda o'rganadi.
   
2. 
   Tibbiyot tarixi XIX asrda alohida fan sifatida shakllandL Lekin, tibbiyot
   tarixiga oid dastlabki asarlar ancha ilgari yozila boshlagan. Masalan,
   ,*"Qippokrat to'plami", deb atalgan mashhur kitobga kiritilgan "Qadimgi
   tibbiyot haqida" nomli maqola tibbiyot tarixiga oid birinchi asar deb
   taxmin qilinadLBu asami Gippokratning o'zi yozgan.AsardaGippokrat
   tibbiyot masalalarida, o'tmishdagi har xil fikrlarg
   
3. 
   Tibbiyot tarixi fani umumiy va xususiy qismlarga bo'linadi
   
4. 
   Xususiy tibbiyot tarixi tibbiyotning ayrim sohalarining kelib chiqishi
   va rivojlanishini o'rganadi.
   
5. 
   Umumiy tibbiyot tarixi bilan xususiy tibbiyot tarOO o'rtasida ma'lum
   farq mavjud. Shu bilan birga ular bir-birlari bilan bog'liqdirlar. Umumiy
   va xususiy tibbiyot tarixi birlashib tibbiy:-tacWy bilimni tashkil etadi.
   Umumiy tibbiyot tarixi mustaqil fan sifatida o'qitiladi. Xususiy tibbiyot
   tarixi esa har bir tibbiy fanning kirish qismida bayon etiladi. Masalan,
   talabalarga anatomiya fanidan dars berishda dastlab bu fanning kelib chiqishi
   va rivojlanish tarixi bayon etiladi va h.k
   
6. 
   . Umumiy tibbiyot tarixi tibbiyotni bir butun, to'laligicha o'rganadi, uning taraqqiyot
   qonunlarini ochadi, insoniyat jamiyati taraqqiyotining har bir bosqichida
   tibbiyotning rivojlanish darajasini belgilaydi.
   
7. 
   Tibbiyot tarixiga oid maxsus yozilgan asarlar XVIII-XIX asrlarda
   paydo boOla boshladi. Bu vaqtga kelib ayrim olimlar tibbiyot tarixi sohasida
   ilmiy tadqiqot ishlari olib bordilar. Bu sohada Germaniyada K.8.pringel,
   V.R.Vunderlix, G.Pushman, Yu.Pagel, A.Girsh, Fransiyada E.Littre,
   Sh.Darambir, Rossiyada F.G.Politkovskiy, Ya.M.Govarov, S.G.Kovner,
   R.Rixter shug'ullandilar. R.Rixter "Rossiya tibbiyoti tarixi" nomli...!:!£h.
   jildlik !itob yozdi. Shunday qilib, tibblyot-fiiciXr asta~sekin maxsus fan
   sifatida shakllana bordi. 1835-yildan boshlab, dorilfununlarning tibbiyot
   fakultetlarida tibbiyot tarixi fani o'qitila boshladi. Shu munosabat bilan
   tibbiyot tarixidan darsliklar va qo'llanmalar chiqarildi. N.D.Lebedev,
   S.G.Kovner va L.Z.Moroxovets bu sohada d.w;.J1abki darsliklarni yaratdilar
   
8. 
   O'zbekistonda tibbiyot tarixi fani XX asrning 30- yillarida shakllana
   boshladi. 1930-yilda Samarqandda Tibbiyot oliygohi tashkil etildi. Shu
   yildan boshlab talabalarga tibbiyot tarixidan dars bera boshlandi. Lekin u
   vaqtda tibbiyot tarixi alohida fan sifatida shakllanmagan edi. Tibbiyot
   tarixidan leksiyalar qisqacha o'qilar edi.
   
   
9. 
   Tibbiyot tarixi fanining asosiy vazifasi yer
   yuzida'tibbiyotning qachon va qanday kelib chiqqani, qanday yo'llarni
   , bosib o'tgani hainda'qanday natijalarga erishganini o'rganishdir. Boshqa
   , tibbiY' bilimlar ham qisman tibbiyot tarixi bilan shug'uHanadilar, lekin
   bu ishni o'z kasblari doirasida olib boradilar.
   
10. 
    Tosh davridan so'ng bronza davri keldi. Odamlar tog'larda va ochiq
    dalalarda toshga o'xshagan, lekin ursa sinmaydigan, ya'ni ishlov berish
    mumkin bo'igan ma'danlar borligini bilib, ulardan turli buyumlar yasay
    boshladilar. Bu topilmalarning ko'pchiligini mis (yunoncha enus) tashkil
    etgan. Birinchi yasalgan buyumlar va qurollar shu misdan ishlangan. Shuning
    uchun bronza davrining dastlabki bosqichini eneolit (mis davri) deb ataganlar.
    So'ng misga boshqa metallarni qo'shib (qalayi, qo'rg'oshin) ishladilar va
    unga bronza deb nom berdilar. Bronza qattiqlik va yumshoqlikda eng qulay
    metall bo'lib chiqdi. Undan turli shaklda va turli o'tkirIikda har xii qurol va
    asboblar yasaldi.lTibbiy muolaja asboblari ham bronzadan ishlana boshladl.
    Xususan, jarrohlik pichoqlari, qaychilar, kateterlar, ninalar (ignalar), suyak
    qirqadigan va qiradigan iskanalar shu bronzadan yasaldi. Bular yordamida ancha murakkab jarrohlik operatsiyalari bajariladigan bo'idi.
    Masalan, bosh suyagini trepanatsiya qilish (teshish), o'zi tug'aolmagan ayolning qornini yorib, bolani chiqarib olish, kuchli jarohatlangan
    a'zoni kesib tashlash va h.k. Shunday qilib, dastlabki muolaja usullarini
    ishlab chiqishda qurol ishlatish hal qiluvchi ahamiyatga ega bo'idi. Dastlabki
    muolaja usullari ishlab chiqiigandan so'ng tibbiyot o'z rivojianishida davom etib, u aiohida kasb sifatida shakllantirildi.