Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti

Tadqiqotning  ilmiy  yangiligi

.  Jahon  va  rus  adabiyotshunosligida  estetik 

kategoriyalar tabiati, o’zaro aloqasi, umumiy va xususiy jihatlari ancha keng tadqiq 

etilgan.  O’zbek  adabiyotshunosligida  esa  drama,  komediya,  tragediya  janrlari 

xususiyatlari  o’rganilgan  bo’lsa-da,  nasriy  asarlarda  komiklik  va  fojiaviylikning 

o’zaro  aloqasi,  namoyon  bo’lishi,  o’ziga  xosligi,  yozuvchi  uslubi,  estetik  ideali, 

                                                                                                                                          

Тошкент : Адабиёт ва санъат, 1984; Абдусаматов Ҳ. Драма назарияси. 

–

Тошкент : Адабиёт ва санъат, 2000. 

–

Б.288. 

 

 

---

 

6 

badiiy  g’oya,  xarakterlar  bilan  bog’liq  jihatlari,  deyarli,  o’rganilmagan.  Ijtimoiy 

hayot,  uning  turli  jabhalarida  estetik  kategoriyalar  va  tushunchalar  chambarchas 

aloqadorlikda  mavjud,  o’zbek  nasrida  ular  butun  murakkabliklari  bilan  badiiy 

voqelikka  aylangan  asarlar  ham  ancha.  Shundan  kelib  chiqilsa,  ishdagi  ilmiy 

yangiliklar quyidagilarda namoyon bo’ladi:  

−

 nafaqat dramatik tur, balki nasriy asarlarda ham komiklik va fojiaviylik asar 

pafosiga bog’liq hodisa ekanligi qayd etiladi;  

−

  hozirgi  o’zbek  nasrida  badiiy  g’oya  komiklik  va  fojiaviylik  uyg’unligini 

yuzaga chiqaruvchi omil ekanligi tadqiq etiladi;  

−

 “Mustafo” qissasida fojia bilan komiklik almashinib, davr va qahramonlar 

hayotidagi fojiaviylikni kuchaytirishi isbot etiladi;  

−

 “Iste’fo” qissasida komiklik va fojiaviylik yozuvchi estetik ideali va badiiy 

xarakter bilan bog’liq hodisa ekanligi o’rganiladi.