Amaliy №4. Mehnat muxofazasi bo’yicha yo’riqnomalar o’tkazish va rasmiylashtirish tartibi. Reja

Navbatdan tashqari yo‘riqnoma
Navbatdan tashqari yo‘riqnoma quydagi xollarda utkaziladi:
- texnologik jarayon uzgarishi, bir uskuna urniga boshqa uskuna urnatilishi va x.k. mehnat sharoitini uzgartirganda;
- sexda, bo‘limda yoki brigadada baxtsiz xodisa yoki avariya ruy berganda;
- ishlarni xavfsiz bajarish buyicha yangi qoida va yo‘riqnomalarni ishchilar diqqatiga etkazish zarurati tug‘ilgan xollarda;
- ishlab chiqarish intizomi qoida va yo‘riqnomalarning talablari buzilishi aniklangan xollarda.
Navbatdan tashqari yo‘riqnomada ishchilarga dastlabki yo‘riqnomaning shu yo‘riqnoma utilishiga sabab bo‘lgan kismigina kurib chiqiladi.
Navbatdan tashqari yo‘riqnoma xam dastlabki va davriy yo‘riqnoma kabi bevosita boshliq (usta) tomonidan utkaziladi.
Navbatdan tashqari yo‘riqnoma xam dastlabki va davriy yo‘riqnoma kabi jurnalga yozib rasmiylashtiriladi, faqat bunda sababi kursatiladi.
Dastlabki yo‘riqnomadan va malaka oshirishdan keyin (mustaqil ishlashga ruxsat berishdan yoki boshqa ishga o‘tkazishdan avval) ishchilar xavfsiz ishlash usullari buyicha yo‘riqnoma va qoidalardan bilimlarini tekshirish kerak buladi. Bilimlarni tekshirish dastlabki, davriy va navbatdan tashqari turlarga bulinadi.
Bilimlarni tekshirish uchun korxona ma’muriyati tomonidan maxsus komissiya tuziladi va unga rais Kilib sex boshliqlaridan biri belgilanadi. Zarurat bo‘lganda, anik sharoitdan kelib chiqib komissiya tarkibiga mexaniklar, energetiklar va boshqa mutaxassislar Kiritilishi mumkin.
Ishchiga dastlabki tekshiruvdan keyin ma’lum nusxada rasmiylashtirilgan shaxodatnoma beriladi.
Bilimlarni tekshirish yo‘riqnoma dasturi asosida sex boshliqlari tomonidan tuzilgan savollar yuzasidan utkaziladi.
Barcha ishchilar xar xil (maxsus tartibda) bilimlarini davriy tekshiruvdan utkazib turiladi. Bu tartib jadvali usta tomonidan tuziladi va sex boshlig‘i tomonidan tasdiqlanadi.
Navbatdan tashqari tekshiruv texnologik jarayon uzgarganda, yangi mexanizm va uskunalar urnatilganda, yangi qoida va yo‘riqnomalar tadbiq qilingan xollarda, ushbu qoida va yo‘riqnomalar buzilgan xollarda xamda qoida va yo‘riqnomalar buyicha bilim etarli bulmagan xollarda davlat nazorat tashkilotlari va korxona raxbarlari talabi bilan utkaziladi.
Bilimlarni tekshirish natijalari jurnalga kayd qilinadi va ishchining shaxodatnomasiga yozib qo‘yiladi. Tekshiriluvchining bilimiga baxo quyishdan (yaxshi, qoniqarli, qonikarsiz) tashqari uni mustaqil ishlashga ruxsat berish xaqida jurnalga xam yozib kuyilishi kerak.
Agar ishchi tekshiruv paytida qonikarsiz bilim kursatsa, unga mustaqil ishlashga ruxsat berilmaydi va ikki xaftadan oshmagan muddat ichida kayta tekshiruvdan utishi kerak.
Kayta tekshiruvga kelmaslik yoki sababsiz tayyorlanmasdan kelish mehnat intizomini buzish deb karaladi. Ushbu kamchiliklarga yul kuygan ishchiga ichki mehnat intizomi qoidalariga belgilanganidek, intizomiy choralar qullanadi.