Amaliy ish metallni to’G’rilash

Eslatma. Sandon-taxtada diametri 12 mm. gacha bo’lgan chiviqlar to’g’rilanadi.
1 .Dumaloq chiviqlar metall tasmasi singari to’g’rilanadi va tekshiriladi.
2. Doiraviy kesimli chiviqlarni prizmadarda to’g’rilash. Eslatma. Prizmalarda diametri 12—30 mm.gacha bo’lgan chiviqlar to’g’rilanadi.	2. CHiviqni sandon-taxta ustida dumalatib, qavariq joylari aniqlanadi va bo’r bilan belgilab chiqiladi.CHivik prizmalarg a qavarik, joyi yuqoriga qaratib shunday o’rnatiladiki, prizmalar belgidan 50 — 100 mm masofada bo’ladi. Yumshok metall (mis. qo’rg’oshin) dan yasalgan quymali bol g’a bilan qavariq joyga uriladi. CHiviqni po’lat bolg’a bilan to’g’rilashda yumshoq metaldan yasalgan ost quyma qo’llanilad i . Tekislash sifati ilgari ko’rsatilgan usullarda tekshiriladi.
3. Valni pressda to’g’rilash.	Z.Val press markaziga erkin aylana-digan qilib o’rnatiladi. Bo’r o’ng qo’l ga olinib, qo’l ko’zg’almas tayanchga tiraladi. CHap qo’l bilai val aylantirilib, bo’r asta-sekin valga yakinlashtiriladi (agar val egri bo’lsa, bo’r valning ayrim qavariq joylariga tegadi). Press prizmalari (burama yoki shpin­delь) ostiga val- ning aniqlangan qavariq qismi yuqoriga qaratib o’rnatiladi. Dastak aylantiriladi, pressning burama o’qi bilan valga bosilib, vaqti-vaqtida valning to’g’ri chiziqlari bilan chizg’ich orasida xosil bo’lgan tirqio’shga qarab te kshiriladi. Ezilish va pachoqlanishga yo’l qo’ymaslik uchun val tagiga yumshoq metalldan yasalgan ost qo’ymalar o’rnatiladi
CHeti bukilgan metallni tugrilash (rixtovka kilish)
Metall tasmani to’g’rilash.	Eslatma. Agar tasma eni uning ikki qalinligidai katta bo’lsa, metall 1-mashqda (1-moddaga qarang) ko’rsatil-gandek to’g’rilanadi. I.Tasmaning bosik, qismiga (bolta muhrasi metall chetiga ko’ndalang holatda ushlanib) to’g’rilanguncha bolta uchi bilan zarb beriladi.
Metall listni to’g’rilash
Eslatma. Qalinligi 0,5 mm listlar bolg’a yordamida va kichik listlar taxtacha vositasida to’g’rilaniladi.
1. Bitta qavariqli listni to’g’rilash.	1.Qavariq joy bo’r bilan chiziladi. List tayanch sandon-taxtaga qavariq tomoni yuqoriga qilib shunday qo’yi-ladiki, u sandon-taxtaga butun yuzasi bilan yotadi. List chap qo’l bilan ushla­nib, bolg’a o’ng qo’l ga olinadi va uning bilan list chetidan qavariq, tomon urib boriladi, eng bo’rtiq joyga yakinlashgan sari zarblar kuchsizlanadi. To’g’rilash vaktida list gorizontal tekislikda shunday buriladiki, zarblar uning butun satxi bo’ylab bir tekis taqsimlanadi.
2.Bir pecha qvariqli listni to’g’rilash.	2.Qavariqlar bo’r bilan chizib belgilanadi. Ular oralig’iga bolg’a bilan urib borilib, hammasi biralshtiriladi. SHu tariqa list yuqorida ko’rsatilgan usulda to’g’rilanadi.
2.Yupqa listni taxtacha yordamida to’g’rilash.	2.List sandon-taxta ustida chap qo’l bilai ushlanib, yog’och yoki metall taxta­cha bilan bosib to’g’rilanadi. To’g’rilanayotgan list vaqti-vaqti bilan ag’darib turiladi.