Amaliy mashg’ulot №3



Download 2,82 Mb.
bet4/4
Sana30.12.2021
Hajmi2,82 Mb.
#91084
1   2   3   4
Bog'liq
3 - amaliy mashg'ulot

Katta boldir suyagining tanasi (corpus tibiae) uch qirrali boʻlib, oldinda oʻtkir qirra (margo anterior) teri ostidan koʻrinib turadi. Qirraning tepa tomonidagi g'adir-budur tepa tuberositas tibiae ga qoʻshiladi. Kichik boldir suyagi tomonida lateral qirra (margo interosseus)ga suyakaro parda yopishadi. Medial tomonda to'mtoq qirra (margo medialis) bor. Qirralar orasida uchta yuza tafovut etiladi. Ulardan medial sillig yuza (facies medialis) teri ostida, lateral yuza (facies lateralis), orqa yuza (facies posterior) muskullar ostida joylashgan. Katta boldir suyagining pastki uchi (epiphisis distalis) toʻrtburchak shaklida boʻlib, medial tomonda pastga qarab maxsus oʻsiq - ichki toʻpiq (malleolus medialis), uning orqasida sulcus malleolaris joylashgan. Katta boldir suyagining pastki uchida oyoq panjasi suyaklari bilan bo'gʻim hosil qiladigan botiq bo'g'im (facies articularis inferior) va ichki to'piqning bo'g'im yuzasi (facies articularis malleoli) bor.

  • Katta boldir suyagining lateral tomonida kichik boldir suyagi joylashadigan o'ymani (incisura fibularis) ko'rish mumkin. Kichik boldir suyagi (tibula) juda ingichka va ikki uchi yo'g'on boʻlib, yuqorida (proksimal uchi - epiphisis proximalis) suyak boshi (caput fibulae) va uning uchi (arex caritis fibulae) joylashgan. Uning medial yuzasida katta boldir suyagining lateral do'ngi bilan bo'gʻim tuzadigan yuzasi (facies articularis capitis tibulae) bor. Suyak tanasi (corpus fibulae) bir oz buralgan, uchi qirrali boʻlib, uning boshchasidan boʻyni (collum fibulae) orqali ajralgan suyak tanasi medial yuzasining oraliq pardasi (membrana) va qirrasini (margo interosseus) koʻrish mumkin. Oldingi yuzada margo anterior bo'lsa, orqa yuzada margo posterior joylashgan. Qirralar orasida lateral (facies lateralis), medial (facies medialis) va orqa yuzalar (facies posterior) o'rnashgan. Suyakning pastki uchi (epiphisis distalis) yo'g'onlashib, tashqi to'piq (malleolus lateralis) ni hosil qiladi. To'piqning bo'g'im yuzasi facies articularis malleoli deyiladi. Bo'g'im yuzasining orqa tomonida chuqureha (fossa malleoli lateralis) joylashgan. Oyoq panjasi skeleti (ossa pedis kaft oldi qismi (tarsus), oyoq kafti (metatarsus) va barmoqlar (phalangea digitorum)dan tuzilgan.
  • Oyoq panjasi skeleti ( ossa pedis ) kaft oldi qismi ( tarsus ) , oyoq kafti ( metatarsus ) va barmoqlar ( phalangea digitorum ) dan tuzilgan . Kaft oldi qismi ( tarsus ) yettita kalta g'ovak suyaklardan tashkil topgan bo'lib , kaft usti suyaklari singari ikki qator joylashgan ; orqa yoki proksimal qator ikkita ( oshiq va tovon ) suyakdan iborat , oldingi va distal qator - qayiqsimon , uchta ponasimon va kubsimon suyaklardan tuzilgan . Oshiq suyak ( talus ) yirik suyak boʻlib , uning tanasi – corpus tali , boshchasi - caput tali va ularni qo'shib turuvchi bo‘yni - collum tali ajratiladi . Oshiq suyakning tepa qismida gʻaltagi ( trochlea tali ) boʻlib , unda uchta boʻgʻim yuzasi koʻrinadi , ulardan tepa boʻgʻim yuzasi ( facies superior ) katta boldir suyagining pastki boʻgʻim yuzasi bilan qo'shiladi , qolgan ikkita yonbosh boʻgʻim yuzalari ( facies malleolaris medialis va facies malleolaris lateralis ) esa tashqi va toʻpiqlarning boʻgʻim yuzalari bilan qo'shiladi . Oshiq suyakning tashqi toʻpiq yuzasi o'sgan boʻlib , unga ( processus lateralis tali ) oshiq suyakning yonbosh oʻsigʻi deyiladi . Oshiq suyak gʻaltagining orqasidagi o'siq ( processus posterior tali ) dan m.flexor hallucis longus ning payi o'tadigan egat uni ikkita do'mboqcha ( tuberculum mediale va laterale ) ga bo'lib turadi . Oshiq suyakning pastki yuzasida tovon suyagi bilan birlashadigan uchta boʻgʻim yuzalari joylashgan . Oʻrta va orqa boʻgʻim yuzalari orqasida egat – sulcus tali koʻrinadi . Oshiq suyakning bosh qismidagi boʻgʻim yuzasi - facies
  • articularis navicularis qayiqsimon suyak bilan qo'shiladi . Tovon suyagi (calcaneus) eng katta suyaklardan boʻlib , oshiq suyak va uchta ponasimon suyaklar orasida joylashgan . Uning orqa tomonida tovon do'mbogʻi ( tuber calcanei ) , pastga qaragan yuzasida ikkita do'mboqcha processus lateralis tuberis calcanei va processus medialis tuberis calcanei ko'rinadi . Tovon suyagining tepasida oshiq suyak hamda pastki boʻgʻim yuzalariga mos keladigan boʻgʻim yuzalari joylashgan . Ularning oʻrta orqa bo‘g‘im yuzalari o'rtasida joylashgan egat sulcus calcanei oshiq suyakdagi xuddi shunga o'xshash egat bilan qo'shilib kovak ( sinus tali ) ni hosil qiladi . Tovon suyagining medial yuzasida oshiq suyakni ko'tarib turuvchi o'siq ( sustentaculum tali ) bo'lib , lateral yuzada m.peronaeus longus ning payi oʻtadigan egat – sulcus tendineus m.peronei longi joylashgan . Tovon suyagining old tomonida kubsimon suyak bilan birlashadigan boʻgʻim yuzasi bor . Qayiq sim on suy ak ( os naviculare ) oshiq suyak boshchasi bilan uchta ponasimon suyaklar orasida joylashgan bo'lib , uning orqa tomonida oshiq suyak boshchasi bilan boʻgʻim hosil qilib birlashadigan botiq boʻgʻim yuzasi koʻrinadi . Oldingi tomonda esa uchta ponasimon suyaklar bilan birlashadigan , sal boʻrtgan uchta boʻgʻim yuzalari joylashgan . Ponasimon suyaklar ( ossa cuneiformia ) medial , o‘rta va lateral holatda , qayiqsimon suyak ( old tomondan ) bilan oshiq suyakning boshchasi ( orqa tomondan ) o'rtasida oʻrnashgan .
  • Ponasimon suyaklar o'rtasida eng kattasi os cuneiforme mediale birinchi kaft suyagi bilan birlashsa , oʻrtadagi os cuneiforme interedium ikkinchi kaft suyagi bilan , lateral tomondagi os cuneiforme laterale esa uchinchi kutt suyagi bilan boʻgʻim hosil qilib qo'shiladi . Kub simon suyak ( os cuboideum ) tovon suyagi bilan IV va V kaft suyaklari o'rtasida oyoq panjasining lateral tomonida joylashgan bo'lib , tashqari , qayiqsimon va lateral ponasimon suyaklarni suyakning pastki yuzasida g'adir - budur ( tuberositas ossis cuboidea ) yuzacha boʻlib , oldida kichik boldir muskulining payi oʻtadigan egat joylashgan rasmlar ) beshta bo'lib , bosh barmoq tomondan I , II va Oyoq kafti suyaklari ( ossa metatarsalia h.k. hisoblanadi . Har bir kaft suyaklarining proksimal uchi - asosi ( basis ) , tanasi corpus ) va boshchasi ( caput ) bo'ladi , i kaft suyagi i eng kalta va yo'g foni II asosidagi boʻgʻimi I , Il va III ponasimon suyaklarga mos keluvchi boʻgʻim yuzalariga qo'shilib turadi . IV - V kaft basis esa kubsimon suyak bilan birlashadi . II - IV kaft suyaklari ikki yonboshdagi kichkina boʻgʻim yuzasi orqali oʻzaro birlashadi , I kaft suyagining boʻgʻim yuzasi Il kaft suyagiga qaragan tomonda , V kaft suyagidagi bo‘g‘im yuzasi IV kaft suyakka qaragan tomonda bo'ladi . V kaft suyagining lateral tomonidagi g'adir - budur tepacha ( tuberositas ossis metatarsalis ) kaft suyagining pastki yuzasida ( tuberositas ossis metatarsalis ) bo'ladi .
  • Oyoq barmoqlarining suyaklari - falangalar ( ossa phalangis ) qoʻl barmog'i suyaklariga o'xshab tuzilgan boʻlib , bosh barmoqlardan tashqari ( bosh barmoqda ikkita falanga bo'ladi ) II - V barmoqlarda uchtadan barmoq suyaklari boʻladi . Birinchi barmoq suyagi kaltaroq , yo'g'onroq , qolganlari bir oz uzunroq . Tirnoq falangalari g'adir - budur do'mboqchalar ( tuberositas phalangis distalis ) bilan tugaydi . Odam gavdasining vertikal holatga o'tishi oyoq panjasining skelet tuzilishida ham oʻz izini qoldiradi . Natijada oyoq panjasi tayanch nuqtasini bajarishga va gavda og'irligini ko'tarib yurishga moslashadi . Shuning uchun odamda tovon suyagi ancha yo'g'onlashgan , orqadan oldinga ( boʻyiga ) uzunlashgan va mustahkamlashgan bo'ladi . Oshiq suyak esa tovon suyagining ustida joylashgan boʻlib , yuqorida boldir suyaklari bilan , oldingi tomonda qayiqsimon suyak bilan bo'g'im hosil qilib birlashadi . Binobarin , oshiq suyakning tuzilishi va boʻgʻim yuzasi ana shunga moslashgan . Qolgan suyaklar ham gavda ogʻirligini ko'tarib yurishda muhim ahamiyatga ega . Shuning uchun panja suyaklari asta - sekin kattalashgan va oyoq gumbazini hosil qilib oʻzaro qo'shilib joylashgan .

Download 2,82 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish