Ammiak ishlab chiqarish. Reja

NH₄OH = NH₄⁺+OH^-
Ammiakning suvdagi entmasida gidroksid-ionlarnmg konsentratsiyasi kichik bo'lganligi sababli ammoniy gidroksid kuchsiz asoslar qatoriga kiritiladi.
Shunday qilib, ammiakning suv bilan o'zaro ta'sir reaksiyasida ammiak molekulasiga suvdan proton birikadi, natijada amn kationi NH₄⁺ va gidroksid ion OH^- hosil bo'ladi. Ammoniy kationida to'rtta kovalent bog'lanish bor, ulardan bittasi donor-akseptorli mexanizm bo'yicha hosil bo'lgan .
Ammiakning muhim kimyoviy xossasi uning kislotalar bilan o'zaro ta'sirlaslnb. ammoniy tuzlarini hosil qilishidir. Bu holda ammiak molekulasiga kislolaning vodorod ioni birikib, tuz tarkibiga kiradigan ammoniy ionini hosil qiladi:
NH₃+HCI=NH₄CI, NH₃+H₃PO=NH₄H₂PO₄,
Keltirilgan misollardan ammiak uchun protonlar biriktirib olish rcaksiyalari xosdir. degan xulosa kelib chiqadi.
Ammiak kislorodda va oldindan qizdinlgan havoda yonib, azot hamda suv hosil qiladi:
4NH₃+3O₂=2N₂+6H₂O
Katalizator (masalan, platina, xrom (III) oksid) ishtirokida reaksiya azot (II) oksid va suv hosil bo'lisln bilan boradi:

4NH₃+5O₂=4NO+6H2O
Bu reaksiya ammiakning katalitik oksidlanishi deyiladi Ammiak - kuchli oksidlovchi. Qizdirilganda u mis (II) oksidni qaytaradi, o'zi esa erkin azotga qadar oksidlanadi:
Ammiak asosan o’g’it ishlab chiqarishda va o’g’it sifatida ishlatiladi. Bu azotli o’g’it va nitrat kislota ishlab chiqarishda boshlang’ich materialdir. Suyuq ammiak to’g’ridan-to’g’ri tuproqqa quyilishi mumkin. Ammoniy nitrat va ammoniy fosfat kabi tuzlardan ham o’g’it sifatida foydalanish mumkin. Nitrat kislota ammiak oksidlanishidan, o’g’itlarning xom ashyosidan olinadi. Ammiakli selitra va ammoniy sulfat muhim azotli o’g’itlardir.

Ammiak ko’plab kimyoviy moddalarni olish uchun ishlatiladi. Bu o’g’itlar, bo’yoqlar, parfyumeriya va dorilar kabi mahsulotlarni sintez qilishning birinchi bosqichidir. Ammiak tozalangan neft tarkibidagi kislota tarkibidagi yon mahsulotlarni zararsizlantirish va plastik ishlab chiqarishda koagulyatsiyani oldini olishda muhim rol o’ynaydi. Harbiy maqsadlarda ham ishlatilishi mumkin bo’lgan ammiakli selitra yuqori gigroskopik xususiyatga ega. Boshqa tomondan, ammoniy fosfat, pishirish kukunlaridan tortib, 3 xil shaklga ega bo’lgan o’tga chidamli qog’ozlarga qadar ko’plab sohalarda qo’llaniladi. Kumush va matolardagi yog’li dog’larni tozalash uchun ishlatiladi. ammiak bir necha tomchi stakan suvga aralashtirilganda mastlikni bostirishi mumkin.

Uning asosiy mahsulotlari quyidagilar; bo’yoqlar, plastmassalar, neylon, tozalovchi mahsulotlar, portlovchi moddalar, sovutadigan suyuqliklar (konditsionerlar kabi), sintetik tolalar, paxta va ipakni tozalash, bakelit va sintetik qatronlar ishlab chiqarish, soda, portlovchi moddalar, sintetik tola, dori sintezida ko’p ishlatiladi .