Anafilaktik shokni namoyish etish. Darsning maqsadi

Anafilaktik shokni namoyish etish.
Darsning maqsadi: Anafilaktik shokning sabablari, rivojlanishi, kechishi, belgilari, xususiyatlari va hayvonlarning nechog‘li moyilligini o‘rganish.


Darsga kerak bo‘ladigan laboratoriya hayvonlari va jixozlar:
1.Laboratoriya hayvoni: dengiz cho‘chqalari, quyon,
2.Reaktivlar: otning qon zardobi, spirt.
3.Jixozlar: shprislar, ignalar, qaychilar, paxta, 5 yoki 10 ml hajmidagi shpris, ineksiya ignasi.


Anafilaksiya (yunoncha-ana-qarama-qarshi, filaxis-himoya), biror antigen organizmga parenteral yo‘l bilan qayta yuborilganda organizmning bunga javoban ortiqcha sezgirlik ko‘rsatishiga aytiladi.
Organizm uchun yot bo‘lgan har qanday oqsil modda anafilaktogelik xususiyatiga ega bo‘lishi mumkin. Masalan: qon zardobi, tuxum oqsili, eritrositlar, o‘simlik oqsillari kuchli anafilaktogenlik xususiyatiga egadir.
Anafilaksiya hosil qilish uchun hayvon oldin sensibillanadi, ya’ni ozroq (0,02-2 ml) begona oqsil (M: otning qon zardobi) teri ostiga yuborilib, organizmning sezuvchanligi oshiriladi.
Sensibillizasiya - (lotincha sensibilis), sezuvchanlik degan ma’noni anglatadi.
Sensibillanish ikki xil bo‘ladi:
1.Aktiv sensibillanish-organizmning antigen ta’sirida sensibil-lanishi.
2.Passiv sensibillanish-organizmga sensibillangan boshqa hayvonning qon zardobi yuborilganida hosil bo‘ladi.
Organizmning sensibillanishi uchun ma’lum yashirin darv o‘tishi kerak. Bu davrda organizmda antitelolar hosil bo‘ladi, tomirlar reak-tivligining kuchayishi va RES hujayralari faoliyatining oshishi kuzati-ladi.
Sensibillangan organizmga antigenin takror yuborish unda og‘ir va murakkab hodisani yuzaga kelishiga sabab bo‘ladi. Bunda kuzatiladigan simptomokompleksni 1912 yili A.M.Bezredka anafilaktik shok deb atadi.
Anafilaktik shok - organizm va undagi organ-sistemalar faoliyati-ning og‘ir xastalanishidir.
Anafilaktik shok hosil bo‘lishi uchun takror yuboriladigan anafi-laktogen modda miqdori sensibillovchi modda miqdoridan 10-100 barobar katta bo‘lishi kerak. Antigen to‘ppa-to‘g‘ri qonga yoki miya pardasining tagiga yuborilganda shok ayniqsa yorqin bo‘ladi.
Anafilaktik shok uch xil kechadi:
1.O‘tkir-klinik belgilari tezda yuzaga chiqib, hayvon 5 daqiqadan so‘ng o‘ladi.
2.Yarim o‘tkir-klinik belgilarning namoyon bo‘lishi 30 - daqiqalar davom etib, 1-2 soatdan keyin hayvon o‘ladi.