Anatomiya 2014. indd

Dominant haqida tushuncha

. MNTda ba’zi sabablarga ko‘ra 

o‘ziga boshqa reflektor ravoqlardan qo‘zg‘alishni tortib olib, o‘z 

faolligini kuchaytirib, boshqa nerv markazlarini tormozlovchi 

qo‘zg‘alish o‘chog‘i paydo bo‘lishi mumkin. Bu holatni A.A. Ux-

tomskiy dominant deb atagan. U turli sabablar: ochlik, suvsirash, 

o‘zini saq lash instinkti ta’sirida paydo bo‘lishi mumkin. Odamda 

dominant ga ma’lum ish bilan shug‘ullanish, sevgi, ota-onalik ins-

tinkti sabab bo‘lishi mumkin. Agar odam qiziqarli kitob ni o‘qisa 

tashqi g‘ala-g‘ovurlar unga halaqit bermaydi. Hayotiy ahamiyat-

ga ega bo‘lgan ref lekslar, masalan, ovqatlanish, jinsiy reflekslar 

markazlari dominant holatiga o‘tadi. Bu holat ma’lum intilish-

larni paydo qiladi, xatti-harakatlarni shakllantiradi.