|
O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasi
Axborot xizmati
OMONMISAN, BORMISAN, SUYUKLI NAVRO‘ZIM
Qishning qahri bahorning iliq havosi, mayin sabosidan ortga chekina boshladi. Hademay ezgu maqsadlar bilan ona zaminga qadalgan turfa ko‘chatlarning nozik novdalari kurtak ochadi. Qiyg‘os gullagan bog‘lar bolarilarga oshyon bo‘ladi. Kun bilan tun tenglashadi. Maftunkor diyorimizga Navro‘zi olam kirib keladi.
O‘zining ko‘rku tarovati, nafosati, mazmun-mohiyati bilan bunyodkorlik va yaratuvchanlikni, mehr-muruvvat va hamjihatlikni, umuman, tabiat uyg‘onishini ifodalovchi buyuk va suyuk Navro‘zimiz uch ming yildan ziyod vaqt davomida boqiy qadriyat, asl milliy bayramimiz sifatida yashab kelmoqda.
Manbalarda qayd etilishicha, Navro‘z tabiatning o‘zidan kelib chiqqan, kunning uzayishi, umumxalq hasharlari, bunyodkorlik, obodlik arafasidagi marosimdir. Sharqda dehqonlar, chorvadorlar, hunarmandlar uzoq qishdan so‘ng ko‘kda quyoshning yuz ko‘rsatishi, qirda maysa-giyohlarning yer yuziga balqib chiqishini bayram qilgan. Chunki o‘tgan yilgi g‘alla xirmoni va boshqa oziq-ovqat mahsulotlarining tagi ko‘rinib qolganida, ona tabiatning o‘zi mehr-muruvvat ko‘rsatib, yorug‘ kunlardan darak bergan. Shuning uchun Navro‘zni intiq kutishgan, shoirlar yurak dardlarini she’rga to‘kishgan.
El-yurt ahil bo‘lib jismoniy imkoniyati cheklangan, ko‘ngli yarim, o‘zgalar ko‘magiga muhtoj, yetim-esirlarning boshini silash, keksalar va bemorlarga beminnat yordam berish, yoshi ulug‘ insonlarning duosida bo‘lish singari xalqimizga xos fazilatlar ham Navro‘z bayramida o‘z ifodasini topgan. Olis va yaqin tariximizda bu bayramni cheklash, uni odamlar qalbidan butkul o‘chirib tashlashga urinishlar bo‘lgan. Manbalarda ota-bobolarimiz har qanday sharoitda, hatto yashirin tarzda bo‘lsa-da, Navro‘zni nishonlagani haqida ma’lumotlar mavjud.
Taniqli musavvir Namoz Sultonovning o‘tgan asrning 80-yillarida yaratgan asarlaridan birida sumalak pishirish marosimi aks etgan. Yana bir mo‘yqalam ustasi Mirsaid Samadovning kartinasida Navro‘z bayramidagi ayrim milliy o‘yinlar tasvirlangan. Mazkur rangtasvirlar xalqimiz Navro‘z taqiqlangan paytlarda ham o‘zligini yo‘qotmagani va milliy qadriyatlarimizning kelajak avlodga bus-butun yetishi uchun harakat qilganidan dalolat beradi.
– Sobiq tuzum davrida Navro‘z bayramiga qayta-qayta tazyiqlar uyushtirilgan. Ulardan biriga o‘zim guvoh bo‘lganman, – deydi zangiotalik Zahriddin Sayfuddinov. – Har yili Navro‘zda qishlog‘imiz ahli Mashrab bobonikiga yig‘ilardi. Erkaklar halim, ayollar sumalak tayyorlardi. Biz, yoshlarning vazifasi – hovuzdan suv, bostirmadan o‘tin tashish bo‘lgan. Shunday bayram kunlarining birida, hovliga bir guruh kishilar kirib keldi. Ulardan biri doshqozonda sharaqlab qaynayotgan sumalak va halimga nafrat bilan qaradi va qo‘liga ketmon olib, ustiga tuproq tortib yubordi. Bu voqeadan bir necha kun o‘tgach, tahqirlash harakatiga birinchilardan bo‘lib qarshilik ko‘rsatgan besh nafar hamqishlog‘imiz “tuzumga qarshi borgan”likda ayblanib, hibsga olindi. Bugun shularni nevaralarimga aytsam, ishonmaydi. Aslida ham shunday. Biz bu kunlarga osonlik bilan erishganimiz yo‘q. Unga yetguncha xalqimiz qanday iztirob va mashaqqatlarni boshdan o‘tkazmadi, deysiz. Buni hamma, ayniqsa, yoshlarimiz bilishi kerak. Toki bugungi tinch va farovon kunlarning qadriga yetaylik...
Mustaqillik sharofati bilan azaliy urf-odat va an’analarimiz qayta tiklandi. Milliy bayramlarimiz qatorida Navro‘z ham keng nishonlanadigan bo‘ldi.
Ta’kidlanganidek, necha ming yillar davomida azaliy qadriyatlarimizni o‘zida mujassam etib, ajdodlarimizdan bizga meros bo‘lib kelayotgan Navro‘zning istiqlol yillarida hayotimizdagi o‘rni va mohiyati tobora ortib bormoqda. Xalqimiz uchun tabiat uyg‘onishi, sharqona yangi yilning boshlanishi, asl milliy, eng ardoqli bayram bo‘lmish Navro‘z ayyomini yurtimizning barcha hududlarida har tomonlama keng tayyorgarlik bilan kutib olish va nishonlash ezgu, tabiiy an’anaga aylandi.
Davlatimiz rahbarining Navro‘z bayramini keng nishonlashga doir qaroriga muvofiq, ushbu ayyom joriy yilda ham o‘zgacha shukuh, ko‘tarinki kayfiyatda nishonlanadi.
Bu mo‘tabar ayyomda turli nizo va adovatlar unutiladi, kishilar qalbida mehr-oqibat, shafqat va muruvvat, hamjihatlik, saxovat kabi insoniy tuyg‘ular tug‘yon uradi.
Bunday zavqli onlarni millati, tili, dinidan qat’i nazar, yurtimizda yashayotgan har qaysi fuqaro yagona oila bo‘lib, shodu xurramlikda o‘tkazadi. O‘z oila a’zolari, qadrdonlarini bag‘riga bosib, tanish-notanish barcha insonlarni bayram bilan samimiy qutlaydi, sog‘lik-omonlik, baxt-saodat tilaydi, yurtimizdagi tinchlik-osoyishtalik, ahillik bundan-da mustahkam, osmonimiz hamisha musaffo bo‘lishini so‘rab, duolar qiladi.
Barcha hududlarda bayram sayillari tashkil etilib, sumalak, halim, go‘ja, ko‘k somsa kabi bahoriy ne’matlar dasturxonlarga tortiladi. Shoirlar dilida she’rlar tuziladi:
Do'stlaringiz bilan baham: |
