B. M. Mamatkulov, X. E. Rustamova jamoada hamshiralik



Download 1,45 Mb.
Pdf ko'rish
bet44/143
Sana20.06.2022
Hajmi1,45 Mb.
#681445
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   143
Bog'liq
JAMOADA-HAMSHIRALIK-ISHI (1)

105 
7971 
 
 
469 
 
ΣVP 7971 
M = ―― = ――― = 75,91≈ 76 sm 
n 105 
 


68 
 
Σ
d
2
P 469 
σ = ±√―― = ±√―― = + 2,11 sm 
n 105 
σ 2,11 
m = ± ―― = ± ―― = ± 0,21 sm 
√n √105 
Demak M = 76 sm, σ = ±2,11 sm, m = ±0,21 sm 
4.7 jadvalda keltirilganidek vazn usulida o`rtacha kvadratik og`ish (σ) 
bir necha bosqichlarda hisoblab topiladi: 
1)
O`rtacha arifmetik qiymat topiladi (M) 
2)
Har bir variantning o`rtacha arifmetik qiymatdan farqi (d=V-M) 
topiladi. 
3)
Har bir olingan farq kvadratga ko`paytiriladi (d

). 
4)
Farqlarni kvadratini tegishli chastotaga, ya`ni takrorlanishlar soniga 
(d

P) ko`paytiriladi. 
5)
Yuqoridagi ko`paytmalarning yig`indisi topiladi (Σd

P) 
6)
Formula asosida o`rtacha kvadratik og`ish hisoblab topiladi 
III.
 
Lahza
 
usuli
.
O`rtacha arifmetik qiymatni lahza usulida 
hisoblash variatsion qatordagi har - bir varianta bir - necha bor 
takrorlanib kelganda, kuzatuvlar soni ko`p bo`lganda, hamda matematik 
hisoblashlarni soddalashtirish uchun qo`llaniladi. 
O`rtacha arifmetik qiymatni lahza usulida hisoblash formulasi:
Σ d
 

M = M
1
+ ――― 

M – izlanayotgan o`rtacha arifmetik qiymat;
M
1
- shartli qabul qilingan o`rtacha qiymat.
Odatda, shartli arifmetik qiymat sifatida variatsion qatorda eng ko`p 
uchragan varinta qabul qilinadi, chunki ushbu qiymat aniqlanishi lozim
bo`lgan haqiqiy o`rtacha qiymat kattaligiga yaqin turadi.
P – chastota, variantalarning takrorlanishi.
n – kuzatuvlar soni
Σ - yig`indi belgisi.
d – variantani, ahartli qabul qilingan o`rtacha arifmetik qiymatdan farqi 
(d=V – M
1
).
Lahza usuli alohida olingan variantalarning o`rtacha arifmetik 
qiymatdan farqining algebraik yig`indisi “0” ga tengligiga asoslangan. 


69 
Variantalarni shartli ravishda olingan o`rtacha arifmetik qiymatdan 
farqlarining yig`indisi “0” ga emas balki, musbat yoki manfiy ifodali 
songa teng bo`ladi. 
O`rtacha arifmetik qiymatni lahza usulida hisoblash bir necha 
bosqichdan iborat: 
1)
Variatsion qator tuziladi. 
2)
Shartli, variatsion qatorda eng ko’p uchraydigan son, o`rtacha qiymat 
(M
1
) deb qabul qilinadi. 
3)
Shartli o`rtacha qiymatdan variantalar farqi (d=V–M
1
) topiladi. 
4)
Har bir variant bo`yicha olingan farq, variantalarning takrorlanish 
soniga ko`paytiriladi (d x P). 
5)
Olingan ko`paytmalarning (Σ dP) yig`indisi topiladi. 
6)
Olingan yig`indini kuzatuvlar soniga bo`linadi va shu yo`l bilan 
shartli o`rtacha arifmetik qiymatdan, variantalarning o`rtacha farqi 
topiladi – lahzaning birinchi darajasi (ΣdP/ n). 
7) Shartli o`rtacha arifmetik qiymatga lahzaning birinchi darajasini 
qo`shish yo`li bilan izlanilayotgan haqiqiy o`rtacha arifmetik qiymat 
topiladi (o`rtacha farq musbat sonni tashkil etsa, bu farq shartli o`rtacha 
arifmetik qiymatga qo`shiladi, manfiy sonni tashkil etsa ayriladi)
O`rtacha arifmetik qiymatni guruhli variatsion qatordan lahza 
usulida hisoblash tartibini ko`rib chiqamiz (jadval 4.8). 

Download 1,45 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   143




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish