B. M. Tojiboyev, D. A. Alijanov chorvachilikda ozuqa tayyorlash va

Saqlash inshootlarining tavsiya etilgan o‘lchamlari
Saqlash inshooti
Kengligi, m
Balandligi, m
Silos xandaqlari
12-18
2-3
Senaj xandaqlari
6,9,12, 16
2,5-3
Pichan g‘arami
5-8
2-6
Somon g‘arami
5-8
4-6
Saqlagich inshootining sig‘imi, balandligi va kengligi tanlan-
gandan so‘ng uning uzunligi aniqlanadi, m.
L = V
x
 / (B.h),
bu yerda: V - saqlagich kengligi, m; h - saqlagich balandligi, m.
Fermada konsentrat ozuqalariga zaxira ehtiyojining 16 foiz 
miqdori saqlanadi. Inshootning o‘lchamlari qabul qilingandan 
so‘ng, saqlanadigan ozuqaning hajm zichligini bilgan holda, 
har bir inshootda saqlanishi mumkin bo‘lgan ozuqa miqdorini 
hisoblab topishimiz mumkin.
Silos va senaj xandaqlarini qurishda quyidagilarga e’tibor 
berish lozim:
– konservatsiyalangan mahsulotlarda mikroblar rivojlanishi 
mumkin bo‘lgan havo kirishidan saqlash;
– siloslash jarayonida, silos sharbatini xandaqdan tashqa-
riga chiqmasligini, xandaq ichiga suv tushmasligini ta’minlash;
– xandaq devori va tubining materiallari 2–3 foiz konsen-
tratsiyali sut va uksus ishqoriga chidamli bo‘lishlari hamda silos 
sifatiga ta’sir ko‘rsatmasligiga;
– devorlari tekis bo‘lib, uni dezinfeksiya qilish va siloslash 
hamda silosni kavlab olish jarayonlarini mexanizatsiyalashga 

---

10
e’tibor berish.
Silos xandaqlari yerga to‘la chuqurlatib, yarim chuqurlangan 
holda, yer ustiga quriladi. Xandaq turi yerosti suvlarining 
yaqin-uzoqligiga qarab tanlanadi. Chuqur xandaqlarning ikki 
tomoni mashinalarning kirib chiqishi uchun 1:5 qiyalikda 
tayyorlanadi. Xandaqlarning yon devorlari yer sathidan 0,15-
0,20 m balandlikka ko‘tariladi. Xandaqning ikki yonidan 
yog‘ingarchilik suvlarini chetlatish uchun ariqchalar qoldiriladi. 
Bunday xandaq uchun yerosti sizot suvlari chuqurligi kamida 
4,2 m bo‘lishi lozim.