Bakteriya hujayrasining tuzilishi va sistematikasi

Nukleoid.

Sitoplazma, yadro ekvivalenti — nukleoid bakteriya hujayrasining markazida joylashgan. Taxminlarga ko’ra hujayraning rivojlanish stadiyasiga qarab nukleoid ikki holatda: diskret (o’zuq - o’ziq ayrim strukturalar) tayoqchasimon yoki xromatin turi (yadro moddasi sitoplazmada dispers holatda yoyilgan) shaklida bo’ladi.. Bakteriya nukleoidini molekula massasi 2 – 3 10⁹ daltonli DNK ga ega. Bu DNK uralgan halqa shaklida bo’lib o’zunligi 1.1 — 1.4 mm ni tashkil etadi. U bakteriya xromasomasi (genofor) deyiladi.

Tinch holatdagi bakteriya hujayrasida 1 ta nukleoid bo’lsa, bakteriya hujayrasining bo’linishi oldidan nukleoid ikkita bo’ladi.. Bakteriya ko’p ayish fazasini logarifmik davrida esa u to’rtta va undan ham ko’p bo’lishi. mumkin.

Ba’zan, bakteriya hujayralarining o’sish davrida muhtda salbiy ta’sir etadigan moddalar bo’lsa, bakteriya hujayrasida ko’p yadroli ipsimon hujayra hosil bo’lishi. mumkin. Bunday hujayra hujayra o’sishi va Bulinish sinxronligi bo’zilishidan paydo bo’ladi..

Bakteriya nukleoidini hujayradagi asosiy funksiyasi, axborotlarni saqlab , avloddan — avlodga berishdir.

Nukleoiddan tashqari, hujayra sitoplazmasida undan yuzlab marta mayda DNK iplari ham mavjud. Ular irsiyat faktorlarini tutuvchi plazmidalardir.

Hamma hujayralarda ham plazmidalar bo’lishi. shart emas. Ammo ular tufayli hujayra qo’sh:imcha, xususan, ko’p ayishda, dori moddalarga turgunlik sifatni belgilashda, kasallik yuqirishda va hokazo xususiyatlarga ega bo’ladi..