Бернулли тенгламасининг геометрик, энергетик ва физик хоссалари. Пьезометрик чизик


- расм. Реал суюклик учун Бернулли тенгламасининг геометрик маъносини тушунтиришга доир схема



Download 169 Kb.
bet3/3
Sana27.04.2022
Hajmi169 Kb.
#584967
1   2   3
Bog'liq
10 Мавзу


8- расм. Реал суюклик учун Бернулли тенгламасининг геометрик маъносини тушунтиришга доир схема.

Юкорида курилганга асосан:


Бунда

натижада куйидаги тенгламани оламиз:
(15)
Олинган тенглама реал суюкликнинг элементар окимчаси учун Бернулли тенгламасидир. Бу тенглама идеал суюклик элементар окимчасининг тенгламасидан унг томондаги туртинчи хади билан фарк килади. Бу хад 1-1 ва 2-2 кесимлар орасида босимнинг камайишини курсатади. Идеал суюкликларда ички ишкаланиш кучи хисобга олинмагани учун юкорида айтилган хад булмайди. Юкорида айтилганидек, оким чексиз куп элементар окимчалардан ташкил топган. Демак, оким учун Бернулли тенгламасини элементар окимчалар энергияларини харакат кесими буйича интеграллаш йули билан чикариш мумкин:
(16)
Окимнинг хар бир элементар окимчаси учун тезликни хисоблаш кийин булгани учун (16) тенгламадаги интегралларни хисоблаш жуда мураккаб. Шуни назарга олиб, оким учун Бернулли тенгламасидаги тезликлар уртача тезлик  билан алмаштирилади. Бу Бернулли тенгламасидан фойдаланиладиган хисоблаш ишларида катта кулайлик тугдиради. Бу холда элементар окимчанинг геометрик баландлиги буйича интеграл оким харакат кесими огирлик марказининг геометрик баландлигига, босим буйича интеграл эса ана шу геометрик баландликдаги нуктага куйилган босимга айланади. Элементар окимчанинг 1-1 ва 2-2 кесимлари буйича, босимнинг камайиши буйича интеграл оким учун босимнинг уртача камайишига айланади. Солиштирма кинетик энергия интегралини тезликнинг уртача киймати буйича кинетик энергия билан алмаштирсак, унинг микдори камайиб колади. Интеграл чексиз куп микдорларнинг йигиндиси булгани учун буни квадратлар йигиндиси мисолида курамиз.
Масалан,
булсин. У холда уртача тезлик
тезликлар квадратларининг уртача киймати

Уртача тезликнинг квадрати эса Бундан куриниб турибдики, тезлик квадратларининг уртача киймати уртача тезлик квадратидан катта экан. Шундай килиб, куйидаги тенгсизлик тугри эканлигини куриш мумкин:

Бу тенгсизликни интеграллаш йули билан хам хисоблаш мумкин. Бу хатони тузатиш учун Бернулли тенгламасининг биринчи хадига  коэффициентини киритамиз. Бу коэффициент тезликнинг бир текис микдорда булмаслигини ифодалайди ва Кориолис коэффициенти деб аталади. У холда
(17)
Шундай килиб, юкорида айтилганларга асосан (17) тенглама куйидаги куринишга келади:
(18)
Бу ерда - биринчи ва иккинчи кесимларда тезликнинг нотекис таркалганини хисобга олувчи коэффициент; - биринчи ва иккинчи кесимлар учун босимнинг камайиши (йукотиш).
Оким учун хосил килинган Бернулли тенгламасида колган бошка хадлар элементар окимча учун бу ерда хам Бернулли тенгламасидан каби аталади. Олинган Бернулли тенгламаси гидродинамика масаларини хал килишда энг мухим тенглама булиб, у баркарор харакатлар учун татбик килинади ва тезлик харакат кесими буйича канча кам узгарса, шунча кам хатолик беради.
Download 169 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish