Bino va inshootlar qurilishi


bu yerda  a  - katta yoki ekvatorial yarim o‘q (radius)



Download 4,3 Mb.
Pdf ko'rish
bet9/115
Sana29.03.2022
Hajmi4,3 Mb.
#515436
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   115
Bog'liq
injenerlik geodeziyasi (1)

, bu yerda 

- katta yoki ekvatorial yarim o‘q (radius). 

- kichik yoki qutbiy radius 


qutblar ortiqligi. 
Yer ellipsoidi kichik va katta radiuslari bir-biridan farqi juda kichikdir. SHuning uchun katta 
aniqlik talab qilinmaydigan geodezik va kartografik ishlarda yer shar shaklida deb qabul qilingan.



SHakl 1.4.2. 
Yer sharini kattaligini aniqlash bilan juda qadimdan shug‘ullanganlar. Eramizdan avval 
yashagan Pifagor asarlarida yer shar shaklida bo‘lsa kerak degan fikrni uchratish mumkin. Aristotel 
asarlarida esa yerni shar shaklida ekanligi haqida dalillar keltirilgan. Yerni kattaligini aniqlash 
metodini eramizdan oldingi Erotosfyer asarlarida uchratish mumkin. Yer shari kattaligini aniqlashni 
geodezik metodi 
gradus o‘lchash metodidir.
 
S
2
360
R



, S - meridianni 1

yoyi uzunligi 



D
S
, R - meridian aylanmasining radiusi. 
Gradus o‘lchash metodi ikki qismdan: 
1. Meridianda joylashgan 2 nuqtani oralig‘idagi masofani geodezik usulda o‘lchash. 
2. SHu nuqtalarni geografik kengligini o‘lchash natijasida 2 nuqta orasidagi joyni grafik 
nuqtasini o‘lchashdan iborat. 
Yer ellipsoidini elementlari gradus o‘lchash natijalariga asoslanib hisoblab chiqariladi. 
Fransuz olimi Delambyer (1800 y) hisoblab chiqargan yer ellipsoidi hozir faqat tarixiy ahamiyatga 
ega.
MDHda 1946 yilgacha geodezik ishlarda nemis astronomi F. V. Bessel (1841 y) hisoblab 
chiqargan yer ellipsoidi elementlaridan foydalanilar edi. Keyingi yillarda Rossiya olimi Bessel 
ellipsoidi MDH territoriyasida geoid shakldan ancha farq qilishini aniqlashdi. 
Amerikalik olim Xeyford yer ellipsoidini elementlarini hisoblashda AQSHda o‘tkazilgan 
gradus o‘lchash natijasiga asoslandi. 1924 yilda Xalqaro geodeziya va geofizika jamiyati bu 
ellipsoidni xalqaro ellipsoid deb qabul qilishni taklif etdi. 
1940 yilda Krasovskiy yer ellipsoidini elementlarini hisoblab chiqdi. Bu ellipsoidga 

Download 4,3 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   115




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish