Birga qo’llanish holatlari



Download 266,15 Kb.
Pdf ko'rish
Sana31.12.2021
Hajmi266,15 Kb.
#220485
Bog'liq
6 past perfect



6.1. Past simple tense va Past continuous tense

birga qo’llanish holatlari

O

ʻtgan zamon davom fe'li (Past continuous tense) qo'shma gaplarda oʻtgan



zamondagi biror ish-harakat bilan qo

ʻllaniladi.

Tom

hurt his arm while he was playing his last game. (Tom oxirgi o



ʻyinini

o

ʻynayotganda qo'lidan jarohat oldi)



It

was raining when I got up.

Yuqoridagi vaziyatda o

ʻtgan zamonda bir ish-harakat davom etib turgan (while he

was playing…) paytda boshqa bir ish-harakat bo

ʻlib oʻtganligi (Tom hurt his arm)

ko

ʻrsatilgan. Bunday vaziyatlarda tugallangan ish-harakat uchun oddiy o



ʻtgan

zamon (Past simple tense), davomiy ish-harakat uchun o

ʻtgan zamon davom fe'li

(Past continuous tense) qo

ʻllanadi.

O

ʻtgan zamonda ish-harakatlar ketma-ket sodir boʻlganini ifodalashda faqat



oddiy o

ʻtgan zamon (Past simple tense) qoʻllaniladi.

He

opened the door, entered the room, found the paper and read it. (U eshikni



ochdi, xonaga kirdi, hujjatni topdi va uni o

ʻqidi.)


When we

heard the fire alarm, we rushed to the door. (Biz yong'in signalini

eshitishimiz bilan eshikka yugurdik)

Grammar + Vocabulary course

2020-2021

6.1. Past simple tense va Past continuous tense

birga qo’llanish holatlari

O

ʻtgan zamonda ikkala ish-harakat bir vaqtning oʻzida davom etib turgan boʻlsa, ikkala



ish-harakat uchun ham o

ʻtgan davomiy zamon (past continuous tense) qoʻllaniladi.

Nina

was playing the guitar while Jack was reading a book. (Jek kitob o



ʻqiyotganida

Nina gitara chalayotgan edi)

Quyidagi gaplarni qiyoslang.

We

were walking home when I met Dan.



We

walked home after the party last night.

Kate

was watching TV when we arrived.



Kate

watched TV a lot when she was ill last year.

Yuqoridagi misollarda vaziyatni ko'z oldimizga keltirib fe'llarni to

ʻg'ri zamonda qoʻyish

mumkin. Misol uchun bir gap tahlili bayon etiladi.

He …


(fall) off the ladder while he … (paint) the ceiling.

(

fall - yiqilmoq, paint - bo



ʻyamoq). Ko'z oldimizga keltirsak, odatda biror ish

qilayotganimizda yiqilib tushishimiz mumkin, demak,

fall fe'li - oddiy o

ʻtgan zamonda,

paint fe'li - o

ʻtgan zamon davom fe'lida qoʻllaniliishi lozim.

He

fell off the ladder while he was painting the ceiling. (U shiftni bo'yayotganda



narvondan yiqilib tushdi)

Grammar + Vocabulary course

2020-2021



6.2. Past perfect simple tense

Past Perfect simple tense (uzoq o'tgan zamon) - o'tgan zamondagi biror voqea

yoki paytdan oldin bo'lib o'tgan ish-harakatlarni bildirish uchun qo'llaniladi, shuning

uchun ham mazkur zamonni uzoq o'tgan zamon deb atashsa kerak. Masalan, siz

kecha ziyofatga bordingiz, lekin u yerda yaqin do'stingiz Sobirni ko'rmadingiz,

chunki u siz kelguncha uyiga

ketib bo'lgan ekan.

Ingliz tilida ayni shunday holatlar uchun, ya'ni "Sobir uyiga ketib bo'lgan ekan"

degan ma'noni berish uchun Past Perfect simple tense qo'llaniladi. Mazkur gap ingliz

tilida qanday bo'lishini ko'ramiz.

When I arrived (o'tgan zamondagi ish-harakat) at the party, I didn't meet Sobir

there because he

had already gone home.

Bu zamonda egadan keyin

had yordamchi fe'li + tog'ri fe'llarga -ed yoki noto'g'ri

fe'llarning

past participle (Verb III) shaklidagi asosiy fe'l qo'llaniladi.

Positive form:

I

had eaten/ worked.



He/she/it

had eaten/ worked.

We/you/they

had eaten/worked.

Grammar + Vocabulary course

2020-2021

6.2. Past perfect simple tense

▪ Negative form:

I

had not eaten/ worked.



He/she/it

had not eaten/ worked

We/you/they

had not eaten/worked.

▪ Question form:

Had I eaten/ worked?

Had he/she/it eaten/ worked?

Had we/you/they eaten/worked?

▪Misollar:

When Tom came, the workers had already finished the work. (Tom kelganida,

ishchilar allaqachon ishni tugatishgan edi)

Sobir


had done the homework by 6 o'clock yesterday. (Sobir kecha soat 6

gacha uy vazifasini bajarib bo'lgan edi)

At first I thought I’

d done the right thing, but I soon realised that I’d made a big

mistake.

Karen didn’t come to the cinema with us. She

’d already seen the movie.

Grammar + Vocabulary course

2020-2021



6.2. Past perfect simple tense

Uzoq o'tgan zamon odatda

yo'lg'iz o'zi emas, boshqa o'tgan zamondagi (past

simple) ish-harakat bilan ko'p qo'llaniladi. Bunda uzoq o'tgan zamonda ifodalangan

ish-harakat

o'tgan zamondagi ish-harakatdan oldin bo'lib o'tganligi ko'rsatiladi.

Tom

had already gone home when I arrived at the party. (Men ziyofatga kelganimda



(o'tgan zamon), Tom allaqachon uyiga ketgan ekan (uzoq o'tgan zamon)

Uzoq o'tgan zamon

as soon as/after/before/by the time/when/until bog'lovchilari

bilan ham qo'llaniladi.

After we had found a place to stay we went to a restaurant. (Yashashga joy

topganimizdan keyin biz restarantga yo'l oldik)

Tom

had washed his car before we set off a journey.



The film

had already started by the time we got to the cinema.

As soon as he had finished his homework, he was allowed to watch TV.

We

had packed all the necessary things by the time Tom came.



when bog'lovchisi o'tgan zamondagi fe'l bilan ham qo'llanishini avvalgi mavzularda

ko'rib o'tgan edik. Uzoq o'tgan zamonda qo'llanilganda esa

when after (keyin)

bo'g'lovchi ma'nosida qo'llaniladi.

When (After) I had repaired the car, we could continue our trip.

Grammar + Vocabulary course

2020-2021

6.2. Past perfect simple tense

Ingliz tilida inkor ma'noli ravishlar -

hardly/barely/scarcely (endigina, deyarli yo'q,

zo'rg'a)

- uzoq o'tgan zamonda juda ko'p qo'llaniladi.

I

had barely heard of him until that day. (U haqda men o'sha kungacha deyarli hech



narsa bilmasdim.)

Uzoq o'tgan zamon (past perfect simple) hozirgi tugallangan zamon (present perfect

simple) ning

o'tgan zamon shakli sifatida qo'llaniladi, ya'ni o'tgan zamonda natijasi ayon

bo'lgan ish-harakatni bildiradi. Qiyoslang:

My car


is clean. I have washed it. (Hozirda natijasi ayon bo'lgan ish-harakat)

My car


was clean. I had washed it. (O'tgan zamonda natijasi ayon bo'lgan ish-harakat)

Mazkur holatda Past perfect simpleda Present perfect simpleda ishlatiladigan payt

ravishlari ham

(already, just, ever, never, yet va h.k.) ishlatiladi.

The boy next to me

was very nervous. He had never flown before.

⚠ think, hope, mean, expect va boshqa o'xshash fe'llarni ma'noda deyarli o'zgarishsiz

o'tgan zamondagi 3 ta zamonda

(past simple, past continuous, past perfect) biz qilishga

yoki sodir bo'lishiga umid qilgan (xohlagan), lekin amalga oshmagan ish-harakatlar uchun

qo'llash mumkin.

I

expected/was expecting/had expected him to call me, but he didn't.



A: Why are you so disappointed?

B: Because I

hoped/was hoping/had hoped that I would pass the test, but I didn't.

Grammar + Vocabulary course

2020-2021



6.2. Past perfect simple tense

Ingliz tili grammatikasida

'inversion' degan tushuncha bor, bu gapda odatda ega

va kesimning o'rni almashib ishlatilishidir. Bunday gap qurilmasini ishlatishdan

maqsad gapdagi

mazmunni kuchaytirish va his-hayajonli tus berishdir. Masalan,

odatiy gap tartibini ko'rib chiqamiz, bu gap misol uchun uzoq o'tgan zamonda

bo'lsin:


I

had never seen such a beautiful bird before. (odatiy gap qurilmasi)

Never had I seen such a beautiful bird before! (inversiya)

Yuqoridagi qaysi gapda mazmun kuchaytirilagan deb o'ylaysiz, albatta, inversiya

bilan berilgan gapda!

Uzoq o'tgan zamonda mana shunday inversiya bilan ishlatiladigan qurilmalar

mavjud. Bular

"No sooner...than..." (-masdan) va "Hardly .... when..." (endigina)

qurilmalaridir. Bu qurilmalarda

than va when so'zlaridan keyin o'tgan zamon

qo'llaniladi.

No sooner had he gone out than it started to rain. (U ko'chaga chiqar-chiqmas,

yomg'ir yog'a boshladi)

Hardly had I got into bed when the telephone rang. (Endigina to'shakka

yotgandim, telefon jaranglab qoldi)

Grammar + Vocabulary course

2020-2021

6.3. Past perfect continuous tense

Mazkur zamon o

ʻtgan zamondagi biror bir ish-harakatdan yoki paytdan oldin

muayyan muddat davom etib turgan yoki o

ʻtgan zamonda natijasi ayon boʻlgan ish

harakatni bildiradi. Mazkur zamonda egadan keyin

had been+V(ing) qo

ʻllaniladi.

▪Positive form:

I

had been working.



He/she/it

had been working.

We/you/they

had been working.

▪ Negative form:

I

had not been working.



He/she/it

had not been working.

We/you/they

had not been working.

▪ Question form:

Had I been working?

Had he/she/it been working?

Had we/you/they been working?

▪Misollar:

When I arrived at the party, Tom and Ann

had been dancing for an hour. (Men ziyofatga

kelganimda, Tom va Anna bir soatdan buyon raqsga tushishayotgan ekan)

Grammar + Vocabulary course

2020-2021




6.3. Past perfect continuous tense

Past perfect continuous tense o'tgan zamonda biror

ish-harakatdan oldin ma'lum

muddat davom etib turgan ish-harakatni bildiradi. Ish-harakat qancha davom

etganligini ko'rsatuvchi

for/since payt ravishlari va so'roq gaplarda how long so'roq

olmoshi gapda qatnashadi. Nutqda qo'llanilganda, odatda o'tgan zamondagi gap

bilan qo'llaniladi.

When I arrived at the party, Tom and Ann

had been dancing for an hour.

How long had you been reading the book when I came?

It was cold and windy. It

had been raining since morning.

Past perfect continuous tense o'tgan zamondagi natijaga olib kelgan davomiy

ish-harakatni ham ifodalaydi, ya'ni

Present perfect continuous tensening o'tgan

zamon shakli sifatida qo'llaniladi.

His hands

are dirty. He has been repairing the car. (Uning qo'llari kir. U mashinani

tuzatmoqda…hozirgi zamondagi vaziyat)

His hands

were dirty. He had been repairing the car. ( Uning qo'llari kir edi. U

mashinani tuzatayotgan edi… o'tgan zamondagi vaziyat)

Grammar + Vocabulary course

2020-2021

6.3. Past perfect continuous tense

O'tgan zamon davom fe'li (past

continuous tense) o'tgan zamonda aniq

vaqtda davom etib turgan ish-harakatni

bildiradi.

I

was sleeping at 5 o'clock yesterday.



⚠ Qiyoslash uchun:

Past Perfect Continuous tense esa

o'tgan zamonda biror bir ish-harakat

qancha davom etganligini ham bildiradi.

Muddatni esa

for+ [muddatni bildiruvchi

so'z] ifodalaydi.

When I arrived at the party, Tom and

Ann

were dancing. (past continuous



tense…muddat yo'q)

When I arrived at the party, Tom and

Ann

had been dancing for an hour. (Past



Perfect Continuous tense…muddat bor)

Grammar + Vocabulary course



2020-2021

Download 266,15 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish