|
9-MAVZU: CHINNI HAMIR BILAN ISHLASH TEXNOLOGIYASI.
REJA:
Chinni hamir tayyorlash usuli.
Chinni hamirdan turli o’yinchoqlar tayyorlash.
Tayanch tushunchalar: Chinni, hamir, o’yinchoq.
Kerakli ashyolar:
1. Emulьsiya buyogi.
2. Sof tuprokdan tayyorlangan loy.
3. G azeta bulaklari.
4. Suv, un (kleyster tayyorlash uchun).
5. Ok qog’oz.
6. Kora duxoba, ozgina ok chit, xar xil matolar.
7. “PVA” va “Moment” kleylari.
8. Buyi 40 sm, eni 2 sm yogoch.
9. Temirli pivo idishi, mix.
10. Mochalka (gubka).
11. Guashь, buyok, muykalam.
12. Leska, mayda kum qog’oz.
Avval kugirchokding boshini yasaymiz. Buning uchun bizga loy kerak buladi.Loydan yasalgan kallani bosh tarafidan pastga karatib kuloklarining urtasidan leska bilan bulib olamiz. SHunda kallaning yuz kismi va orka kismi paydo buladi. Sillik faner ustiga yuz tarafini kuyamiz. Aloxida idishda alebastrni suv bilan aralashtirib tayyorlab olamiz. Loydan yasalgan yuz kismiga ozgina yog surtamiz va tayyorlangan alebastrni kuyib kolipni tayyorlaymiz va ochik xavoda kuritamiz. Loyning orka tarafini xam shu yul bilan tayyorlab olamiz. Alebastr kotganda sung ichidagi loyni olib tashlaymiz va kolip ichiga papьe-mashe kilib bir necha kavat qog’oz yopishtiramiz. Kogozni kolip ichiga yelimlashda ok qog’ozdan bir necha bulak yelimlaymiz, chunki bosh kismning usti ok rangda bulishi, keyin esa unga tana rangi berilishini xisobga olish kerak. Oldin suv va undan kleyster tayyorlab olamiz. Kolipimiz ichiga 4 koplam suv bilan qog’oz bulaklarini, sung kleyster bilan gazeta bulaklarini yopishtiramiz. Kleyster orkali 6 koplam xosil kilamiz va ochik xavoga bir kunga kuyib kuyamiz. Orka tarafini xam shunday kilamiz. Endi kurigan kolipdagi nikobni olib ustidagi keraksiz qog’ozlarni yirtib tashlanadi. Nikobning chetiga «Moment» kleydan surtib, orka va oldi kismi yopishtiriladi. Kurigandan sung bir-biriga yopishtirilgan joyiga lenta kilib kesib olingan chitni «PVA» yelimi bilan yopishtiriladi. Kallaning xamma joyini ok qog’oz va kleyster bilan 2 katlam papьe-mashe kilinadi. X,osil bulgan kalla kurigandan sung daxanning pastki tarafidan kaychi yoki bigiz orkali teshiladi va oldindan tayyorlangan yogochni (40sm) tikib, kallaning tepa kismidan kokib maxkamlanadi va ustidan yana bir marta qog’oz bilan papьe-mashe kilinadi. Tayyor bulgan kallani buyash uchun idishga buyok tayyorlaymiz. Idishga suv, oxak, PVA yelimi solib, yaxshilab aralashtiriladi va kizil, sarik guashdan solinadi. Buyokni odam tanasining rangiga uxshatishga xarakat kilamiz. Kalla mayda kum qog’oz orkali silliklanadi va tayyorlangan buyok bilan bosh kism gubkada buyaladi. Bir xil kilib buyashga xarakat kilinadi. Buyok ikki-uch marta beriladi. Buyok kurigandan sung guash orkali kugirchokning kuzi, koshi va boshka yuz kismlari chiziladi. Sung kora duxoba yoki kora matodan soch tayyorlaymiz va kallaning bosh kismiga
yelimlaymiz. SHunday kilib kugirchogimizning kallasi tayyor buladi. Kolgan kismini tayyorlash uchun andoza orkali kugirchok tanasini ok chitdan kesib, tikib olamiz. Tanasidagi kukrak kismiga gubkadan yarim doira shaklida kesiladi va tikiladi. Yeng kismiga kulini tayyor andoza orkali kesib, tikib olinadi va yeng kismiga maxkamlanadi. Tayyor andozadan kuylaklar tikib, kiygiziladi. Bosh kismiga tayyorlangan buyok bilan kul, oyok va buyin kismlari buyaladi. Kotgandan sung «PVA» yelimi bilan yogochga yopishtirib kotiriladi.
Osma kosacha yasash. Kerakli jixozlar: - gazeta; - papirus qog’ozi; - kaychi; - qog’oz uchun ishlatiladigan idish; - bita taxsimcha;; - uchta chashka; - pufak; - arkon.
Buyumni tayyorlash usuli: Kerakli ulchovdagi sharsimon buyumni toping. Koptokcha ish vaktida dumalamasligi uchun maxkamlab kuying. Tayyorlab kuygan qog’ozingizdan uchburchaklar kirkib chiking. Papirus qog’ozini bir idishga, gazeta qog’ozini boshkasiga soling. Birinchi kavati fakat suvdan foydalanadi, aks xolda tayyor buyum koptokga yopishmaydi, kolgan kavatlarda qog’oz kleyga botiriladi. Kavatlar kanchalik kup bulsa, shuncha yaxshi. Kugirchok tasvirini yasash. Materiallar, gazeta, papirus qog’ozi, kley, kaychi, birlashtirish uchun karton qog’ozi, bitta taxsimcha, ikkita idish, rangli qog’oz, mato buyoklari, yelim, lak, plastilin. Ishning borishi: plastilinni yumshatib, yuz shaklini yasashni boshlang. Yuz belgilari kattalashtirib yasaladi, chunki kavat-kavat qog’oz ostida bu belgilar kichiklashadi. Modelь tayyor bulgandan keyin qog’ozdan 7,5sm uzunligidagi turtburchak oling. Undan buynini xosil kilamiz. Kogozdan ingichka, uzun ploska yirtib birinchi kavatini suv bilan koplang. Boshchani plastilin bulagi bilan urnating. Boshni avval suvga botirilgan gazeta bulaklari bilan koplang, keyingi kavatini papirus qog’ozi bilan kleyga xullab yopishtiring, boshni ikkiga bulamiz. Plastilinni olib tashlab, bulagini buklang, yuzini, tanasini rangli buyoklar bilan buyang va kuriting. Sochlarni qog’oz yoki matodan yopishtirib yasab uni xam yopishtiramiz, uzunligi 10sm li turbochka buynining ichiga yopishtirib daxanidan 2sm uzokligida kiritib tiklang. 23sm - A dan V gacha, 20sm - S dan daraja buyash kerak. Mashinada aylantirib tikib chiking. Buynini va tagini ochik koldiramiz. Kulkopning ungini ugirib, teshigi atrofiga yokani tikib chikamiz, boshini buyniga mustaxkam kilib yopishtiramiz. SHu tarzda boshka persanajlarni xam yasash mumkin. Kuyidagi rasmda papьe-mashe usulida yasalgan uyinchoklardan namunalar berilgan:
Do'stlaringiz bilan baham: |
